ΚΥΠΕ
Η υλοποίηση του κρατικού υπολογισμού 2024 έφτασε το 96% όσον αφορά τα έσοδα, ενώ η υλοποίηση των πραγματικών δαπανών έφτασε σε ύψος 91%, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε την Παρασκευή το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσιάζει για το έτος 2024 αύξηση στα έσοδα κατά 16% (2024: €11,28 δισ., 2023: €9,77 δισ.) και αύξηση στις δαπάνες της τάξεως του 13% (2024: €13,6 δισ., 2023: €12 δισ). Η προϋπολογιζόμενη αύξηση στα έσοδα οφείλεται κυρίως σε άνοδο των έμμεσων και άμεσων φόρων κατά €0,68 δισ. και €0,61 δισ. αντίστοιχα. Η προϋπολογιζόμενη αύξηση στις δαπάνες οφείλεται κυρίως στις αυξημένες αποπληρωμές δανείων κατά €0,91 δισ. και στην αύξηση της μισθοδοσίας, συντάξεων και φιλοδωρημάτων κατά €0,40 δισ.
Υλοποίηση προϋπολογισμού
Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, το 2024 τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε €10,81 δισ., το οποίο αντιστοιχεί σε 96% του κρατικού προϋπολογισμού (2023: €9,94 δισ., 102%) και οι πραγματικές δαπάνες ανήλθαν σε €12,42 δισ., ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε υλοποίηση ύψους 91% (2023: €10,92 δισ., 91%).
Όπως αναφέρεται, η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού, όσον αφορά τα έσοδα, παρουσιάζει μείωση σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό έτος (2024: 96%, 2023: 102%), κυρίως λόγω της χαμηλότερης υλοποίησης στις αναλήψεις δανείων και στην υλοποίηση της έμμεσης φορολογίας.
Η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες, βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με το αντίστοιχο περσινό έτος (2024: 91%, 2023: 91%).
Οι Έμμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,15 δισ. (4%) σε σχέση με το 2023, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από το Φ.Π.Α. κατά €0,12 δισ. (2024: €3,08 δισ., 2023: €2,96 δισ.).
Οι Άμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,58 δισ. (18%) σε σχέση με το 2023, κυρίως λόγω αύξησης του Φόρου Εισοδήματος Νομικών και Φυσικών Προσώπων (2024: €3,47 δισ., 2023: €2,89 δισ.).
Οι αναλήψεις δανείων μέχρι το τέλος του έτους αυξήθηκαν κατά 3%, κυρίως λόγω της αύξησης των αναλήψεων μακροπρόθεσμων δανείων εξωτερικού (2024: €1,17 δισ., 2023: €1,14 δισ.).
Όσον αφορά τη μισθοδοσία, συντάξεις και φιλοδωρήματα, η υλοποίηση για το 2024 δείχνει μια αύξηση ύψους 11% (€0,36 δισ.), από €3,20 δισ. το 2023 σε €3,56 δισ.
Οι αποπληρωμές δανείων και τόκων το 2024 ανήλθαν στα €3,38 δισ. (2023: €2,53 δισ.), εκ των οποίων τα €2,11 δισ. (2023: €1,10 δισ.) αφορούν αποπληρωμή δανείων εξωτερικού, τα €0,88 δισ. (2023: €0,80 δισ.) τους τόκους δανεισμού και τις επιβαρύνσεις, και τα €0,39 δισ. (2023: 0,63 δισ.) την αποπληρωμή δανείων εσωτερικού.
Οι δαπάνες σε κοινωνικές παροχές για το 2024 ανήλθαν σε €1,92 δισ. (2023: €1,80 δισ.). Η αύξηση της τάξεως των €0,12 δισ. (7%) οφείλεται κυρίως στις αυξημένες δαπάνες για παροχές υγείας κατά €0,06 δισ. (2024: €0,82 δισ., 2023: €0,76 δισ.), στις αυξημένες δαπάνες για παροχές κοινωνικής πρόνοιας κατά €0,03 δισ. (2024: €0,73 δισ., 2023: €0,70 δισ.) και στις αυξημένες δαπάνες για παροχές παιδείας κατά €0,02 δισ. (2024: €0,20 δισ., 2023: €0,18 δισ.).
Οι μεταβιβάσεις και επιχορηγήσεις το 2024 ανήλθαν σε €1,75 δισ. (2023: €1,58 δισ.), παρουσιάζοντας αύξηση ύψους €0,17 δισ. (11%) σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό έτος, κυρίως λόγω της αύξησης της Γενικής Κυβερνητικής Εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά €0,08 δισ., της χορηγίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά €0,03 δισ. και της χορηγίας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά €0,01 δισ.
Οι λειτουργικές και άλλες δαπάνες το 2024 ανήλθαν σε €1,15 δισ. (2023: €1,09 δισ.).
Το ποσοστό υλοποίησης για το 2024 εναρμονίζεται με το μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας στο 91%.
Κεφαλαιουχικές δαπάνες
Η υλοποίηση για το 2024 ανήλθε στα €410,3 εκ. και οφείλεται κυρίως στις δαπάνες για το οδικό δίκτυο, ύψους €126,1 εκ., στις δαπάνες για άλλα κατασκευαστικά έργα, ύψους €61,9 εκ., στις δαπάνες για απαλλοτριώσεις γης, ύψους €38,2 εκ., στις δαπάνες για αποχετευτικά και υδατικά συστήματα, ύψους €36,1 εκ., στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις σχολικών κτηρίων, ύψους €35 εκ., στις δαπάνες για αγορά σταθερών και κινητών μηχανημάτων, ύψους €21,1 εκ., στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις κυβερνητικών γραφείων, ύψους €20,7 εκ., στις δαπάνες για αγορά μηχανολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ύψους €19 εκ., και στις δαπάνες για αγορά λογισμικών προγραμμάτων, ύψους €18,4 εκ.
Συγχρηματοδοτούμενα και άλλες χρηματοδοτικές δαπάνες
Όσον αφορά τα συγχρηματοδοτούμενα έργα και άλλες χρηματοδοτικές δαπάνες, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, η υλοποίηση για το 2024 ανήλθε στα €224,8 εκ. και οφείλεται κυρίω σε Συγχρηματοδοτούμενα Έργα που υλοποιούνται από μη Κυβερνητικές Υπηρεσίες, ύψους €59,4 εκ., σε έργα που συγχρηματοδοτούνται από Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων, ύψους €44,6 εκ., στο σχέδιο Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών μέχρι 4 ετών, ύψους €18,3 εκ., στο σχέδιο Ανταγωνιστικότητας για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, ύψους €16,7 εκ., στο Σχέδιο Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω Κατοικίες, ύψους €12,8 εκ., στην Κρατική συνεισφορά στο Ταμείο Πληρωμών του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών, ύψους €10,9 εκ., σε Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα, ύψους €10,4 εκ, σε σχέδια της Υπηρεσίας Βιομηχανίας και Τεχνολογίας, ύψους €6,0 εκ., και στο σχέδιο για τη Νέα Επιχειρηματικότητα, ύψους €4,6 εκ.
Χορηγίες, συνεισφορές και επιχορηγήσεις
Για τις χορηγίες, συνεισφορές και επιχορηγήσεις, η υλοποίηση για το 2024 ανήλθε στα €264,4 εκ., και οφείλεται κυρίως στη χορηγία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €127 εκ., στη χορηγία στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €57 εκ., στη χορηγία στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, ύψους €36 εκ., στη χορηγία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €9,6 εκ., στη χορηγία στο Ινστιτούτο Κύπρου, ύψους €8,2 εκ., και στη χορηγία στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής, ύψους €7,8 εκ.
Κοινωνικές παροχές
Τέλος, η υλοποίηση για το 2024 όσον αφορά τις κοινωνικές παροχές, ανήλθε στα €89,2 εκ. και οφείλεται κυρίως
στο πρόγραμμα κρατικών υποτροφιών, ύψους €26,1 εκ., στις χορηγίες σε Εθελοντικούς Οργανισμούς, ύψους €21,8 εκ., στις δαπάνες για έκτακτες παροχές παιδείας, ύψους €17,1 εκ., στις δαπάνες για πολιτιστικές παροχές, ύψους €9,5 εκ., και στη χορηγία προς το Ταμείο Α.Π.Ε. και ΕΞ.Ε., ύψους €5,9εκ.
Την τελευταία δεκαετία ο ετήσιος μέσος όρος υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού αναπτυξιακών δαπανών ανερχόταν στο 68%. Το ποσοστό υλοποίησης για το 2024 ανέρχεται στο 69%.
