Kathimerini.gr
Βασίλης Κωστούλας
Τα ακίνητα είναι 50% ακριβότερα από το 2015 και σχεδόν το 10% των Ευρωπαίων διαθέτει πάνω από το 40% του εισοδήµατος στην κατοικία, τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής Κοινωνικής Επιτροπής – EESC, Ολιβερ Ροέπκε.
Στο πλαίσιο αυτό, εισηγείται την ίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Ταµείου «για επενδύσεις σε οικονοµικά προσιτή, αξιοπρεπή και κατάλληλη στέγη», µε συνέργεια της Κοµισιόν και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής ΟΚΕ, ο οποίος θα συµµετάσχει στο 12ο Athens Democracy Forum που θα διεξαχθεί στην Αθήνα από 1 έως 3 Οκτωβρίου, στέκεται στο ζήτηµα της στασιµότητας των µισθών, τονίζοντας ότι θα πρέπει να αυξάνονται σε συνάρτηση µε την αύξηση της παραγωγικότητας, ώστε «οι εργαζόµενοι να επωφελούνται από την οικονοµική πρόοδο». Σηµειώνει δε ότι η αύξηση των µισθών στην Ευρώπη ανέρχεται στο ήµισυ της αύξησης του κόστους ζωής. Αναφερόµενος στον αντίκτυπο της τεχνητής νοηµοσύνης στην αγορά εργασίας, υπογραµµίζει ότι το 42% των Ευρωπαίων στερείται βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων παρότι το 90% των θέσεων εργασίας απαιτεί ήδη ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής γνώσης – εξ ου και µιλάει για την ανάγκη να εφαρµοστούν προγράµµατα επανεκπαίδευσης.
– Υψηλές τιμές, μάλλον σταθεροί μισθοί, χαμηλές επενδύσεις. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η αγοραστική δύναμη των Ευρωπαίων καταναλωτών έχει δεχθεί πλήγμα. Ποιες είναι οι συστάσεις της EESC με στόχο τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στην Ευρώπη;
– Πέρυσι, η µέση ωροµίσθια αµοιβή στην Ε.Ε. αυξήθηκε µόνο κατά 4,4%, ενώ ο πληθωρισµός διαµορφώθηκε στο 9,2%. Αυτή η απόκλιση δείχνει ότι η αύξηση των µισθών ήταν µόλις το ήµισυ της αύξησης του κόστους ζωής, επηρεάζοντας σοβαρά την αγοραστική δύναµη των Ευρωπαίων καταναλωτών. Αν και ο πληθωρισµός πλησιάζει σταδιακά τον στόχο του 2%, εξακολουθούµε να αντιµετωπίζουµε περίπλοκες οικονοµικές προκλήσεις και συνεχείς γεωπολιτικές εντάσεις.
Πρέπει να εργαστούµε για µια οικονοµία που στηρίζει τις επιχειρήσεις και την ανταγωνιστικότητα, χωρίς όµως να ξεχνάµε τον αγώνα των εργαζοµένων και των πολιτών. Πρέπει να καλλιεργήσουµε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για επενδύσεις, ενισχύοντας ιδίως την ενιαία αγορά µας, υποστηρίζοντας παράλληλα πολιτικές δίκαιων µισθών και µειώνοντας το κόστος διαβίωσης. Η επιτυχία του οικονοµικού µας µοντέλου δεν µπορεί να µετρηθεί αποκλειστικά µε οικονοµικούς όρους. Πρέπει να αντικατοπτρίζει τις ελπίδες και την ευηµερία των Ευρωπαίων πολιτών.
Πιστεύω ότι η αντιµετώπιση της στασιµότητας των µισθών είναι ζωτικής σηµασίας και υποστηρίζουµε πολιτικές που υποστηρίζουν την αύξηση των µισθών σε συνάρτηση µε τις αυξήσεις της παραγωγικότητας, διασφαλίζοντας ότι οι εργαζόµενοι επωφελούνται από την οικονοµική πρόοδο. Επιπλέον, η µείωση του κόστους ζωής µέσω µέτρων όπως η ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης και η επένδυση σε οικονοµικά προσιτή στέγαση είναι απαραίτητη.
Η EESC επεξεργάζεται επίσης άλλα ενδιαφέροντα οικονοµικά µοντέλα, όπως αυτό που προτείνουν οι φορείς της κοινωνικής οικονοµίας, συµπεριλαµβανοµένων των συνεταιρισµών. Αυτοί οι παράγοντες είναι ζωτικής σηµασίας για την οικονοµία. ∆ηµιουργώντας περίπου το 8% του ΑΕΠ και 13 εκατ. θέσεις εργασίας, ενσωµατώνουν αρχές δηµοκρατίας, βιωσιµότητας, αλληλεγγύης και εµπιστοσύνης, που είναι απαραίτητες για την αντιµετώπιση των κοινωνικοοικονοµικών µετασχηµατισµών οι οποίοι συνοδεύουν τη δίδυµη µετάβαση (πράσινη και ψηφιακή). Προωθούν τις τοπικές κοινωνίες και οδηγούν την οικονοµική ανάπτυξη µέσω της κοινωνικής ένταξης.
– Πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι αντιμέτωπες με φαινόμενα που παραπέμπουν σε στεγαστική κρίση. Ποια είναι η δική σας προσέγγιση στο πρόβλημα;
– Η διαθεσιµότητα, η προσβασιµότητα και η βιωσιµότητα αξιοπρεπούς στέγασης είναι όλο και πιο σηµαντικές για τους Ευρωπαίους, όχι µόνο για τις πιο ευάλωτες οµάδες. Το 9,1% του πληθυσµού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δηλαδή πάνω από 40,8 εκατ. άνθρωποι, διαθέτει περισσότερο από το 40% του εισοδήµατός του για να πληρώσει τη στέγαση. Οι τιµές των κατοικιών συνέχισαν να αυξάνονται από το 2015 και τώρα είναι 50% υψηλότερες από τότε, ενώ το εισόδηµα συγκριτικά δεν έχει αυξηθεί τόσο πολύ. Το να ζεις σε ένα αξιοπρεπές και προσιτό σπίτι δεν πρέπει να είναι προνόµιο. Είναι ένα βασικό οικουµενικό δικαίωµα που πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο µέρος οποιασδήποτε πολιτικής της Ε.Ε.
Ως εκ τούτου, ζητήσαµε ένα ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη στέγαση, συνοδευόµενο από µια σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. για τη στέγαση, ώστε να συγκεντρωθούν όλοι οι ενδιαφερόµενοι. Είµαστε ευγνώµονες που η βελγική προεδρία υιοθέτησε την τελευταία πρόταση µετά την υπουργική της διάσκεψη για τη στέγαση τον Μάρτιο του 2024. Τον περασµένο µήνα, η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν παρουσίασε την πρόθεσή της να διορίσει έναν ειδικό Ευρωπαίο επίτροπο για τη στέγαση και να αναπτύξει ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Προσιτής Στέγασης, το οποίο είναι απόδειξη του έργου που επιτελούµε στην EESC.
Από οικονοµικής πλευράς, οι προοπτικές που ανέφερε η πρόεδρος της Επιτροπής είναι σύµφωνες µε τις συστάσεις τις οποίες υποστηρίζουµε τα τελευταία χρόνια, όπως µια επενδυτική πλατφόρµα, κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις για αναθεώρηση και διπλασιασµό των επενδύσεων συνοχής.
Η καλύτερη χρήση των υπαρχουσών επιλογών είναι το κλειδί. Ζητάµε µεγαλύτερη ευελιξία για τα κράτη-µέλη στις δηµόσιες επενδύσεις και τον αναπροσανατολισµό των κεφαλαίων RRF (ευρωπαϊκό ταµείο ανάκαµψης) και της Πολιτικής Συνοχής. Η πολιτική συνοχής µπορεί να διαδραµατίσει βασικό ρόλο στην αντιµετώπιση πολλών από τα διακυβευόµενα ζητήµατα, και θα υποστήριζα ότι η οικονοµικά προσιτή στέγαση θα αποτελέσει προτεραιότητα στην επόµενη περίοδο συνοχής.
Προχωρώντας ένα βήµα παραπέρα για να σκεφτούµε φιλόδοξες λύσεις χρηµατοδότησης, θα πρέπει επίσης να σκεφτούµε νέες µορφές χρηµατοδότησης – για παράδειγµα µέσω ενός νέου ταµείου, ενός «Ευρωπαϊκού Ταµείου για επενδύσεις σε οικονοµικά προσιτή, αξιοπρεπή και κατάλληλη στέγαση». Θέλουµε να το δούµε να αναπτύσσεται από την επόµενη Επιτροπή σε συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Εδώ άκουσα και χαιρετίζω θερµά την προθυµία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να εµπλακεί περισσότερο σε αυτόν τον τοµέα, εάν λάβει εντολή.
– Είναι το μεταναστευτικό μέρος της λύσης ή μέρος του προβλήματος στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας; Είναι ένα από τα θέματα που συχνά απασχολεί και σε στενούς πολιτικούς όρους.
– Πιστεύω ακράδαντα ότι η µετανάστευση, όταν τη διαχειρίζεσαι αποτελεσµατικά, µπορεί να αποτελέσει σηµαντικό µέρος της λύσης στις προκλήσεις της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας. Βοηθάει στην αντιµετώπιση των δηµογραφικών ανισορροπιών, καλύπτει τα κενά δεξιοτήτων και συµβάλλει στον οικονοµικό δυναµισµό. Υποστηρίζει σθεναρά την επείγουσα ανάγκη για αποτελεσµατικούς, γνήσιους, ανθρώπινους –και ανθρωπιστικούς– κοινούς ευρωπαϊκούς κανονισµούς για τη µεταναστευτική πολιτική, που περιλαµβάνει ισχυρά µέτρα ένταξης, διασφαλίζοντας ότι οι µετανάστες µπορούν να συµµετέχουν πλήρως και να συνεισφέρουν στην κοινωνία και την οικονοµία. Είναι σηµαντικό να προχωρήσουµε πέρα από τις στενές πολιτικές συζητήσεις και να επικεντρωθούµε σε πολιτικές που βασίζονται σε στοιχεία τα οποία αναγνωρίζουν τα οφέλη της µετανάστευσης, ενώ παράλληλα αντιµετωπίζουν τις θεµιτές ανησυχίες – δεν µπορούµε να αφήσουµε αυτό το θέµα στους λαϊκιστές.
– Στο μεταξύ, πώς μπορούν να θωρακιστούν οι παραδοσιακές θέσεις εργασίας χωρίς συγχρόνως να ανακοπεί η δυναμική των νέων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη;
– Η EESC πρωτοστατεί στη διαχείριση των δυνατοτήτων και των κινδύνων της τεχνητής νοηµοσύνης από το 2017. Συνεισφέραµε µε την άποψή µας στον πρώτο κανονισµό τεχνητής νοηµοσύνης στον κόσµο και εξετάζουµε την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας από διαφορετικές οπτικές γωνίες: η τεχνητή νοηµοσύνη µπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την καινοτοµία, αλλά συνοδεύεται από δηµοκρατικούς, κοινωνικούς και ηθικούς κινδύνους που πρέπει να αντιµετωπιστούν.
∆εσµευόµαστε για την ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοηµοσύνης που σέβονται την προσέγγιση «ο έλεγχος στα χέρια του ανθρώπου» και δεν απειλούν τα δηµοκρατικά πρότυπα στον κόσµο της εργασίας. Η EESC τονίζει τη σηµασία της κατάλληλης ψηφιακής πρόσβασης για τα συνδικάτα µε στόχο τη διευκόλυνση του κοινωνικού διαλόγου σχετικά µε τη χρήση της τεχνητής νοηµοσύνης στους χώρους εργασίας. Η ενίσχυση των δικαιωµάτων προστασίας δεδοµένων των εργαζοµένων και η διασφάλιση των συλλογικών δικαιωµάτων των εργαζοµένων είναι ζωτικής σηµασίας.
Η τεχνητή νοηµοσύνη παρουσιάζει σηµαντικές ευκαιρίες, όπως η αύξηση της παραγωγικότητας, η ταχεία απόκτηση δεξιοτήτων και η απαλλαγή των εργαζοµένων από κουραστικές εργασίες. Ωστόσο, εκτοπίζει και µετατρέπει επίσης θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα σε τοµείς που βασίζονται στη γνώση, όπως τα οικονοµικά, η υγειονοµική περίθαλψη, η τεχνολογία και η εκπαίδευση. Τα καθήκοντα όλων των εργαζοµένων, σε όλα τα επίπεδα δεξιοτήτων, αλλάζουν και, ενδεχοµένως, κάθε εργαζόµενος σε κάθε τοµέα θα εκτεθεί σε συστήµατα τεχνητής νοηµοσύνης. Ηδη τώρα, πάνω από το 90% των θέσεων εργασίας απαιτούν ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής γνώσης, αλλά περίπου το 42% των Ευρωπαίων στερείται βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων, συµπεριλαµβανοµένου του 37% που εργάζεται επί του παρόντος. Η EESC υποστηρίζει µια προορατική προσέγγιση που περιλαµβάνει προγράµµατα επανεκπαίδευσης και αναβάθµισης δεξιοτήτων για την προετοιµασία των εργαζοµένων στην εξελισσόµενη αγορά εργασίας. Ζητούµε µια εγγύηση δεξιοτήτων για να προσφέρουµε το δικαίωµα πρόσβασης σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισµούς εκπαίδευση για όλους.
