ΚΥΠΕ
Τους κύριους άξονες του προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027» παρουσίασαν η Ευρωπαία Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Ελίζα Φερέιρα και ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στο οίκημα του ΘΟΚ.
Η υπογραφή της συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ της κυπριακής Κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπή για το πρόγραμμα, σηματοδοτεί τη δέσμευση της Κύπρου ως προς τις από κοινού ευρωπαϊκές προτεραιότητες στον τομέα της συνοχής, δήλωσε η Φερέιρα. «Η δύναμή μας εξαρτάται από την ενότητα και η ενότητα εξαρτάται από την εσωτερική συνοχή», συμπλήρωσε, προσθέτοντας πως καμία περιοχή της Ευρώπης δεν μπορεί να εξαιρεθεί από αυτήν την αρχή.
Η Πορτογαλίδα Επίτροπος δήλωσε εντυπωσιασμένη από την προσήλωση και τον ενθουσιασμό των Κυπρίων εταίρων, συμπληρώνοντας πως η Κύπρος είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης που υιοθέτησε το σύνολο των προγραμμάτων συνοχής.
Η κ. Φερέιρα ευχαρίστησε επίσης τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το Υπουργείο Οικονομικών και τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης για τη συνεισφορά τους και τη συνεργασία τους «για την προετοιμασία μίας τόσο ποιοτικής συμφωνίας συνεργασίας, η οποία θέτει τα θεμέλια για τη στήριξη ευρωπαϊκών επενδύσεων στην Κύπρο, οι οποίες ήταν και παραμένουν κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, η ανασυγκρότηση της οικονομίας και η αντίδραση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία».
«Οι ευρωπαϊκές επενδύσεις αποτελούν κλειδί για τη διαμόρφωση της Κύπρου του αύριο» είπε η Επίτροπος, προσθέτοντας πως σε συνεργασία με τους Κύπριους εταίρους επέλεξαν τρεις βασικές θεματικές.
Η πρώτη αφορά την προώθηση επενδύσεων προσανατολισμένων στο μέλλον και τη δημιουργία της οικονομίας του αύριο μέσω αύξησης της συνεισφοράς της έρευνας και της καινοτομίας, η οποία το 2020 αντιστοιχούσε στο 0,8% του ΑΕΠ (έναντι 2,3% του ευρωπαϊκού μέσου όρου), ενώ στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η περαιτέρω ψηφιοποίηση της οικονομίας, με την Κύπρο να βρίσκεται στην 21η θέση μεταξύ των 27 της ΕΕ στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας.
Η δεύτερη θεματική αφορά την πράσινη ανάπτυξη, η οποία αποτελεί κύρια προτεραιότητα λόγω και της γεωγραφικής θέσης και των χαρακτηριστικών της, που επιφέρουν μειονεκτήματα ως προς τη λειτουργία της οικονομίας, την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων και την κατά κεφαλή εκπομπή ρύπων.
«Ένα από τα μαθήματα από την ουκρανική κρίση είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να μεριμνήσει για την ενεργειακή της ασφάλεια, δεν μπορούμε να εξαρτόμαστε από εισαγόμενα καύσιμα», τόνισε η κ. Φερέιρα, προσθέτοντας πως η Κύπρος πρέπει να αξιοποιήσει τον ήλιο και τη θάλασσα για την παραγωγή προσιτής οικονομικά, πράσινης ενέργειας, ενώ προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και η ολοκλήρωση την ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας.
«Η ενέργεια μπορεί επίσης να λειτουργήσει καταλυτικά για την ειρήνη και τη συνεργασία και την ευημερία μεταξύ των δύο κοινοτήτων της Κύπρου, αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο», υπογράμμισε, προσθέτοντας πως νέα μέτρα απαιτούνται για την πρόληψη πλημμυρών και της διάβρωσης των ακτών, όπως και για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Η τρίτη θεματική, συνέχισε η κ. Φερέιρα, αφορά στη συνεργασία για μια πιο δίκαιη Κύπρο μέσω της υποστήριξης μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και την ανάπτυξη δεξιοτήτων των νέων, ενώ αναφέρθηκε και σε πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές.
Ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης εξέφρασε από την πλευρά του την πλήρη ικανοποίηση εκ μέρους της Κυβέρνησης για το γεγονός ότι η Κύπρος είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ που υπογράφει συμφωνία εταιρικής σχέσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία περιλαμβάνει όλα τα προγράμματα της προγραμματικής περιόδου.
Η συμβολή των Ταμείων Πολιτικής Συνοχής στο πρόγραμμα είναι 968 εκατ. ευρώ και η εθνική συνεισφορά ακόμη 842 εκατ. ευρώ, σύνολο 1,81 εκατ. που θα διοχετευτούν στον στρατηγικό προγραμματισμό που θα κάνει την Κύπρο έτοιμη για τη νέα εποχή των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε.
«Η ετοιμασία του προγράμματος έγινε κατόπιν διαβούλευσης μεταξύ κρατικών φορέων, μεταξύ του ιδιωτικού τομέα με βάση την πολιτική της ΕΕ για έξυπνη επιχειρηματικότητα, για πράσινη ανάπτυξη, για ψηφιοποίηση και για κοινωνική συνοχή», συνέχισε ο Υπουργός,
Σε ό,τι αφορά την κατανομή των κονδυλίων, ο κ. Πετρίδης ανέφερε πως το 45% του προγράμματος θα διοχετευτεί σε έργα πράσινης ανάπτυξης, 18% στην έρευνα και την καινοτομία, την ψηφιοποίηση και δράσεις που θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, ενώ ο τρίτος και μεγαλύτερος πυλώνας είναι αυτός της κοινωνικής συνοχής, εξαίροντας τον ολιστικό χαρακτήρα του προγράμματος συνολικά.
Στόχος είναι μια εξυπνότερη οικονομία με βασικούς τομείς την έρευνα και την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα και την ψηφιοποίηση, με μια ισομερή κατανομή των πόρων, ενώ στάθηκε και στις επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας, κυκλικής οικονομίας και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, υπό το φως των εξελίξεων στην Ουκρανία και δεδομένων των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της Κύπρου.
Ο κ. Πετρίδης έκανε επίσης αναφορά στο σχέδιο δημιουργίας Πράσινης Τεχνικής Σχολής για την προετοιμασία των επαγγελμάτων του μέλλοντος, καθώς και την αναβάθμιση των οδικών δικτύων με έργα που ήδη έχουν ανακοινωθεί και άλλα που εντάσσονται στους μελλοντικούς σχεδιασμούς, ενώ
Στον τομέα της απασχόλησης ο Υπουργός Οικονομικών ξεχώρισε την ενεργοποίηση των γυναικών στην αγορά εργασίας με τη δημιουργία πλαισίου και υποδομών για τη φύλαξη παιδιών, αλλά και την παροχή κινήτρων για την ένταξη στην αγορά εργασίας δικαιούχων του ΕΕΕ, ατόμων με αναπηρίες, χρόνιες παθήσεις, ανέργων άνω των 50 ετών κ.ά.
Ο Υπουργός αναφέρθηκε και στη μελέτη οικονομικού αντικτύπου, σύμφωνα με την οποία η υλοποίηση του προγράμματος θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αρκετών χιλιάδων θέσεων εργασίας και σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ, ενώ κατέληξε πως το «ΘΑλΕΙΑ» είναι συμπληρωματικό προς το Ταμείο Ανάκαμψης και αμφότερα υπό τον μακροχρόνιο Στρατηγικό Αναπτυξιακό Σχεδιασμό της Κύπρου, ένα ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης ειδικά για την Κύπρο.
Ερωτηθείσα για το πώς σκοπεύει η Επιτροπή να πείσει την τ/κ πλευρά να ενισχύσει τις προσπάθειες αναχαίτισης των μεταναστευτικών ροών προς την Κύπρο, η κ. Φερέιρα είπε πως η Επιτροπή έχει προετοιμάσει μία πρόταση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφορικά με τη παροχή στήριξης σε πρόσφυγες και μετανάστες μη ουκρανικής καταγωγής και της χρήσης πόρων στη λογική έκτακτης ανάγκης για την ενσωμάτωσή τους υπό προϋποθέσεις.
Σε ερώτηση για το πώς θα διασφαλιστεί ο έλεγχος των δαπανών του προγράμματος, ο Υπουργός Οικονομικών είπε πως υπάρχει ένα ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο ελέγχου δαπανών και συνεχείς εκθέσεις από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, τονίζοντας ότι η Κύπρος στις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους είχε εξαιρετικά αποτελέσματα και πως η Κύπρος είναι η πρώτη χώρα σε ό,τι αφορά την απορρόφηση των κονδυλίων, κάτι που η Κυβέρνηση επιθυμεί να διατηρήσει ενισχύοντας κατάλληλα και τα αρμόδια τμήματα.
Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των δαπανών, η κ. Φερέιρα είπε πως δεδομένου πως πρόκειται για χρήματα φορολογούμενων υπάρχει μηδενική ανοχή ως προς την απάτη και οικονομικά κριτήρια για την επιλογή ποιοτικών, μακροπρόθεσμων έργων, τα οποία συνοδεύονται από προσπάθειες απλοποίησης των διαδικασιών.
Σε ερώτηση για το αν η Κύπρος δύναται να τύχει ιδιαίτερης μεταχείρισης επειδή δεν συνορεύει με άλλα κράτη ώστε να απαμβλυνθεί το πρόβλημα της ακρίβειας, ο κ. Πετρίδης πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει επιπλέον 200 εκατ. ευρώ με βάση αυτό το σκεπτικό, ενώ ταυτόχρονα η Κύπρος διεκδικεί κάποιες εξαιρέσεις στο πακέτο Fit for 55 λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της.
Με τη σειρά της η κ. Φερέιρα είπε πως η πιο έξυπνη επιλογή για την Κύπρο είναι οι μαζικές επενδύσεις στην ηλιακή ενέργεια και άλλες ΑΠΕ, ενώ ανέδειξε και τις ταυτόχρονες ενέργειες εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς τη δέσμευση της Κύπρου στην πράσινη ατζέντα.
Τέλος, σε ερώτηση για το αν κονδύλια του προγράμματος θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αναζωογόνηση της νεκρής ζώνης της παλιάς πόλης της Λευκωσίας, ο Υπουργός Οικονομικών απάντησε θετικά και θα εξεταστεί σε περίπτωση που κατατεθεί μία τέτοια πρόταση, με την Επίτροπο να συμπληρώνει πως τέτοιες δράσεις ενισχύουν τους δεσμούς μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
