Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τη θέση πως η εκλιπούσα Υπουργός Εργασίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου δεν επέτρεπε σε κανένα να αλλάξει το στόχο της για καθορισμό του κατώτατου μισθού στην Κύπρο, εξέφρασε ο γ.γ. της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας.
Στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης στο οίκημα της ΣΕΚ για το πισωγύρισμα με τον καθορισμό του κατώτατου μισθού, τόνισε πως η κ. Αιμιλιανίδου είχε δεδομένο πως θα προχωρούσε σε εξαγγελία του εντός Μαίου και το τελευταίο ζήτημα που είχε μείνει ήταν μόνο το ποσοστό με το οποίο θα άρχιζε η βάση υπολογισμού του. Σημειωτέον δε, ότι, τα μεγέθη ήταν καθορισμένα μόνο βάσει υπολογισμών του EU Silc και σε καμία περίπτωση αυτών της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου. «Είναι ξεκάθαρο ότι μέχρι το Μάιο δεν υπήρχε καμία διαφοροποίηση είτε στο ύψος, είτε στο πλαίσιο εφαρμογής του», τόνισε.
Ο κ. Μάτσας είπε πως δεν γίνεται να μπαίνει στη συζήτηση κατά πόσο έχει προηγηθεί διάλογος ή όχι για να καθοριστεί ο κατώτατος, και ναι μεν είναι θεμιτό να καταθέτονται προβληματισμοί, αλλά όχι να αλλάζει η βάση. «Ένας κατώτατος στο όριο των 1.000 ευρώ θα διασφαλίζει ότι κάποιος θα έχει διαβίωση σωστή στην Κύπρο», σημείωσε χαρακτηριστικά, θέλοντας να διασκεδάσει τα ποσά που ακούστηκαν την Τρίτη για κατώτατο κάτω από τα 900 ευρώ.
Κατά την ανάγνωση της ομιλίας του ο κ. Μάτσας υπογράμμισε ότι, «η όποια προσπάθεια εκ των υστέρων διαφοροποίησης της βάσης ή του πλαισίου εφαρμογής του κατώτατου, συμπεριλαμβανομένων άλλων εξαιρέσεων που δεν είχαν τεθεί σε κανένα στάδιο της συζήτησης, θα μας βρουν αντιμέτωπους, καθώς θα αλλοιώσουν τη φιλοσοφία του κατώτατου και θα περιορίσουν τη θετική του επίδραση προς τους εργαζόμενους και την αγορά εργασίας γενικότερα».
Στη συνεδρία της Τρίτης 5 Ιουλίου στο Προεδρικό που άλλαξαν όλα τα δεδομένα, ο κ. Μάτσας τόνισε ότι άλλαξαν τρία δεδομένα. Υπήρξε, όπως είπε, διαφοροποίηση της βάσης υπολογισμού του ύψους του κατώτατου μισθού. Πέραν τούτου, υπήρξε αλλοίωση του πλαισίου καθορισμού του κατώτατου μισθού, θέτοντας νέα ζητήματα εξαιρέσεων και άλλων παραμέτρων. Τέλος, υπήρξε διαστρεβλωτική επιχειρηματολογία, κυρίως από τις εργοδοτικές οργανώσεις σε σχέση με την πορεία και ολοκλήρωση του διαλόγου που προηγήθηκε.
Ο κ. Μάτσας στη συνέχεια παρέθεσε τα γεγονότα όπως έχουν γίνει από την αρχή της συζήτησης για τον κατώτατο μισθό:
1. Σε πολύ πρόσφατη έρευνα της ΣΕΚ , αναδεικνύεται ως το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι στην Κύπρο, το ύψος των μισθών, σε ποσοστό 83%, ενώ η ανάγκη αύξησης του ύψους του κατώτατου μισθού από την πολιτεία, καταγράφει ένα ποσοστό της τάξης του 31%. Αυτά τα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ανάγκη για κατάληξη σε ένα κοινωνικά δίκαιο πλαίσιο σε ότι αφορά τον κατώτατο μισθό.
2. Αυτή η αναγκαιότητα εντοπίστηκε έγκαιρα, με τις διαβουλεύσεις να ξεκινούν από το 2019, ζητώντας την πραγματοποίηση μελέτης από εμπειρογνώμονες, τόσο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) όσο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
3. Η προσπάθεια των κοινωνικών εταίρων εντατικοποιείται από τον Ιούλιο του 2021 μέχρι και τον Απρίλιο του 2022, με την πραγματοποίηση πέντε πολύωρων συνεδριών του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, υπό την Προεδρία της Ζέτας Αιμιλιανίδου.
4. Το Υπουργικό Συμβούλιο ήταν ενημερωμένο για την εξέλιξη της όλης προσπάθειας και την αξιοποίηση των κατευθυντήριων γραμμών της διεθνούς μελέτης. Στο πρακτικό του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος (ΕΣΣ) 22/7/2021, «η Υπουργός ανέφερε ότι στις αρχές του 2020 μαζί με την Ε.Ε και το ILO ολοκληρώθηκε η μελέτη για τον κατώτατο μισθό». «Για τη μελέτη αυτή ενημερώθηκε και το Υπουργικό Συμβούλιο. Στρατηγικοί στόχοι, ο σωστός σχεδιασμός με ποσοτικές αναλύσεις κοινωνικών αντικτύπων, επέκταση κάλυψης όλων των επαγγελμάτων και αξιοπρεπής διαβίωση. Θα υπάρξει σύστημα αναθεώρησης με βάση τα οικονομικά δεδομένα και θα παρουσιαστεί στους κοινωνικούς εταίρους από τον κ. Σταυράκη στις αρχές Σεπτεμβρίου».
5. Στην επόμενη συνεδρίαση του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, στις 8/9/2021, γίνεται παρουσίαση των κύριων αποτελεσμάτων και εισηγήσεων μελετών/ αναλύσεων που αφορούν στον σχεδιασμό του κατώτατου μισθού στην Κύπρο, από τον Αναλογιστή κ. Κώστα Σταυράκη. Η Υπουργός σημείωσε εμφαντικά πως, «οι συλλογικές συμβάσεις θα συνεχίσουν να υπάρχουν και πως σε καμία περίπτωση ο καθορισμός κατώτατου μισθού θα αντικαταστήσει/ καταργήσει τις συλλογικές συμβάσεις, εφόσον ο κατώτατος μισθός αποτελεί ουσιαστικά το ελάχιστο δικαίωμα του εργαζόμενου». Συμπλήρωσε δε ότι, ο κατώτατος μόνο θετικά μπορεί να προσφέρει στην οικονομία, καθώς και ότι ο διάλογος θα είναι σύντομος και εντατικός.
6. Στις 3/11/2021, πραγματοποιείται ειδική συνεδρίαση του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, στην οποία συμμετέχουν τόσο η Υπουργός Εργασίας όσο και ο Υπουργός Οικονομικών, όπου η εμπειρογνώμονας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας Ροζαλία Αλβάρεζ, παρουσιάζει τα βασικά στοιχεία που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την εισαγωγή του κατώτατου μισθού στην Κύπρο, στη βάση της εμπειρογνωμοσύνης και της εμπειρίας άλλων χωρών, αναδεικνύοντας πως:
(α.) Η εισαγωγή του κατώτατου μισθού θα αυξήσει τα εισοδήματα του 9% των χαμηλά αμειβόμενων μισθωτών.
(β.) Το κόστος στη μισθοδοσία από την εισαγωγή του κατώτατου μισθού είναι μόλις 0.7%.
(γ.) Η εφαρμογή του κατώτατου μισθού θα πρέπει να γίνει με τον σωστό τρόπο.
(δ.) Όσο επιζήμιος είναι ένας πολύ ψηλός κατώτατος μισθός, ανάλογα επιζήμιος είναι και ο χαμηλός, που έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την απουσία του.
Σε δηλώσεις τους και οι δύο Υπουργοί, ανέδειξαν τη χρησιμότητα της έκθεσης οδηγό για τη θέσπιση του κατώτατου μισθού, ως απότοκο της εμπλοκής των Ευρωπαίων και άλλων εμπειρογνωμόνων, ενώ παράλληλα δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός πως, ο κατώτατος μισθός είναι πολύ σημαντικός από οικονομικής άποψης, όπως επίσης και σε ότι αφορά την ομαλή λειτουργία της αγοράς εργασίας, ενώ τίθεται και χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της διαδικασίας μέχρι το τέλος του έτους.
7. Στις 23/12/2021, διεξάγεται νέα συνεδρίαση του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, όπου η Υπουργός ξεκαθαρίζει για ακόμα μία φορά πως, η εφαρμογή του κατώτατου μισθού δεν είναι προς διαπραγμάτευση, καθώς αποτελεί μέρος του προεκλογικού προγράμματος του Προέδρου της Δημοκρατίας. Διασαφήνισε δε πως, η εισαγωγή του κατώτατου δεν διασυνδέεται με οποιοδήποτε άλλο αίτημα, είτε των εργοδοτών είτε των συντεχνιών, απαντώντας στην προσπάθεια των εργοδοτών να διασυνδέσουν την εισαγωγή του κατώτατου με την αντισταθμιστική κατάργηση της Α.Τ.Α.
8. Η τελευταία επίσημη συνάντηση του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, έχοντας προηγηθεί συναντήσεις με τον αναλογιστή κ. Σταυράκη, πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών στις 19/4/2022, κατά την οποία κατατέθηκε επίσημα το έγγραφο με θέμα το «Ύψος διάμεσου μισθού» . Στο έγγραφο αυτό, που δεν απορρίφθηκε από κανένα εταίρο, αναφέρεται η μεθοδολογία υπολογισμού του ύψους του διάμεσου μισθού που εφαρμόστηκε και υπογραμμίζεται πως, πηγή των δεδομένων της έρευνας εισοδημάτων των νοικοκυριών είναι ο EU Silc. Ο υπολογισμός αυτός αποδίδει καλύτερα από τον εθνικό διάμεσο μισθό, καθώς ο διάμεσος περιλαμβάνει μισθωτούς με απολαβές που αντιστοιχούν σε λιγότερες ώρες απασχόλησης, μισθωτούς με χαμηλές απολαβές λόγω των επιδομάτων covid-19, όπως και μισθωτούς που απασχολούνται στον αγροτικό τομέα, με πολύ χαμηλότερες απολαβές και παροχές σε είδος.
9. Μετά το πέρας αυτής της συνεδρίασης, η Υπουργός Εργασίας δήλωσε ξεκάθαρα και μέσω του προσωπικού της λογαριασμού στο Twitter (το οποίο υιοθετήθηκε- έγινε retweet και από άλλα μέλη του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος), ότι «βαίνουν προς ολοκλήρωση σημαντικά θέματα, μεταξύ αυτών, ο κατώτατος μισθός». Στη συνέχεια, έγιναν δηλώσεις από όλους του κοινωνικούς εταίρους και κανένας δεν αμφισβήτησε τη βάση ή τη μεθοδολογία υπολογισμού και καθορισμού του κατώτατου μισθού, δηλώνοντας μάλιστα την προσήλωσή τους στον ίδιο στόχο.
10. Τέλος, η Υπουργός Εργασίας δήλωσε πως, ο κατώτατος μισθός θα θεσπιστεί εντός Μαίου. Παράλληλα, όλοι οι κοινωνικοί εταίροι στις δημόσιες δηλώσεις τους, τόσο στις 19 όσο και στις 20 Απριλίου2022, έκαναν αναφορά στα τρία σημεία που εκκρεμούσαν και που αφορούν:
(α.) τον καθορισμό του ύψους του κατώτατου μισθού, στη βάση του ποσοστού που θα συμφωνηθεί σε σχέση με τον διάμεσο EU Silc και με προοπτική αναπροσαρμογής τους στο 60% σε μεταγενέστερο στάδιο
(β.) τον μηχανισμό αναθεώρησης, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες παραμέτρους που αφορούν για παράδειγμα, το κόστος διαβίωσης, τα δεδομένα της αγοράς εργασίας, την οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγικότητα
(γ.) την ημερομηνία εφαρμογής του, δίνοντας ένα μικρό περιθώριο προσαρμογής των επιχειρήσεων
11. Εκκρεμούσε μία τελευταία συνάντηση με τους εταίρους, η οποία είχε προγραμματιστεί με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για τη Δευτέρα 16 Μαίου 2022 και η οποία δεν έγινε ποτέ. Αντίστοιχη συνάντηση θα γινόταν και με τις εργοδοτικές οργανώσεις και θα είμασταν έτοιμοι για κατάληξη στο πλαίσιο του χρονοδιαγράμματος που είχε τεθεί.
