Του Γιάννη Ιωάννου
Την περασμένη Κυριακή οι εταίροι (σ.σ. NewMed Energy, Chevron και Shell) του «Αφροδίτη» επί του τεμαχίου 12 της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) επανήλθαν με επικαιροποιημένη πρόταση για την ανάπτυξη του κοιτάσματος -εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με το τελεσίγραφο, που ουσιαστικά επέδωσε η Λευκωσία στη Chevron στις 23 Αυγούστου, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να υπάρξει συνέχεια στο ζήτημα για να μην ανακληθεί η άδεια του κοιτάσματος. Υπενθυμίζεται πως τον Νοέμβριο του 2023 η Chevron έχασε την διορία για το λανσάρισμα της προκαταρκτικής ανάπτυξης του κοιτάσματος (FEED) κι έκτοτε τα δύο μέρη βρέθηκαν σε μια σειρά διαπραγματεύσεων τύπου «μπρος-πίσω» με την αφετηριακή θέση της Λευκωσίας να ξεκινά από την πρόταση της Noble Energy, το 2019, για ανάπτυξη του κοιτάσματος από την οποία διαφοροποιήθηκε αισθητά η Chevron όταν την εξαγόρασε.
Η νέα πρόταση
Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο σχέδιο, όπως αναφέρθηκε σε ανακοίνωση της New Med Energy, «η παραγωγή και επεξεργασία του φυσικού αερίου από το κοίτασμα θα πραγματοποιηθεί μέσω της κατασκευής μιας ανεξάρτητης πλωτής μονάδας παραγωγής (FPU), η οποία θα τοποθετηθεί πάνω από το κοίτασμα “Αφροδίτη” με εκτιμώμενη μέγιστη παραγωγική ικανότητα περίπου 800 εκατομμύρια κυβικά πόδια, ανά ημέρα, αρχικά, μέσω τεσσάρων γεωτρήσεων παραγωγής (σ.σ. «πηγάδια»)». Στην ανακοίνωση προστίθεται πως το φυσικό αέριο θα εξαχθεί μέσω αγωγού στο αιγυπτιακό σύστημα μεταφοράς (σ.σ. Delta Deep Marine της Shell) και συμπεριλαμβανομένου του FEED το κόστος θα ανέλθει σε 4 δις δολάρια.
Τι καινούργιο φέρνει
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» το επικαιροποιημένο πλάνο της Chevron κινείται κάπου ανάμεσα μεταξύ των προτάσεων της αμερικανικής εταιρείας του περασμένου Μαΐου (σ.σ. του 2023) και του Μαρτίου του 2024. Η πάγια θέση της ΚΔ για πλωτή μονάδα παραγωγής πάνω στο κοίτασμα ικανοποιείται ωστόσο τόσο το κόστος παρουσιάζεται πολύ μεγαλύτερο όσο και η επικοινωνία της New Med δείχνει να εστιάζει αμιγώς στο αφήγημα της «ικανοποίησης των ανησυχιών της Λευκωσίας» παρά στην συμφέρουσα -από οικονομική σκοπιά και σκοπιά βιωσιμότητας του κοιτάσματος 3.9 tcf- αξιοποίηση της «Αφροδίτης» σύμφωνα με το αρχικό πλάνο του 2019 -που αποδέχεται η ΚΔ. Η δεύτερη ανάγνωση της πρότασης, επίσης, δείχνει πως η Chevron προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο επιδιαιτησίας χτίζοντας, στο νομικό της οπλοστάσιο, ένα επιχείρημα που θα βασίζεται στο ότι ικανοποιεί την κυπριακή πλευρά.
Η μεγάλη εικόνα
Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως το επικαροποιημένο πλάνο που κατέθεσε η κοινοπραξία δεν σώζει την «Αφροδίτη» και μπορεί, επί της αρχής, να απορριφθεί ξανά βάζοντας όχι μόνο το κοίτασμα σε αχαρτογράφητα νερά ως προς την προοπτική παραγωγής φυσικού αερίου αλλά και την Λευκωσία με την Chevron να καταλήγουν -στην βάση της προειδοποίησης της πρώτης- στα δικαστήρια για την ανάκληση της άδειας του κοιτάσματος. Ωστόσο όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» το αμέσως επόμενο διάστημα θα έχει σειρά εξελίξεων για το θέμα με τα κυρίαρχα σενάρια να παραμένουν:
- Tην επαναδιαπραγμάτευση των δύο πλευρών στη βάση του επικαιροποιημένου πλάνου -δεδομένου ότι η αποδοχή της πρότασης της Chevron από την Λευκωσία μπορεί να παραδώσει τον σχεδιασμό προκαταρκτικής ανάπτυξης (FEED) αλλά να χρήζουν επανατοποθετήσεων η τελική επενδυτική απόφαση (FID/Final Investment Decision)
- Μια αναπόφευκτη πορεία αφαίρεσης της άδειας της Chevron εκ μέρους της ΚΔ που θα οδηγήσει τα πράγματα σε διεθνή επιδιαιτησία και
- Την στάθμιση των όποιων αποφάσεων μεταξύ του πολιτικού και του οικονομικού συγκειμένου, εξέλιξη για την οποία θα πρέπει να δούμε και αν θα υπάρξουν σχετικές συναντήσεις (αξιωματούχοι υπ. Ενέργειας ΗΠΑ, στελέχη της Chevron) στο περιθώριο της Νέας Υόρκης δεδομένου και του γεωπολιτικού αποτυπώματος του αμερικανικού κολοσσού της Chevron
