Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ την Κυριακή υπενθυμίζει πως, το γεωπολιτικό τοπίο στη Μέση Ανατολή είναι ρευστό και καραδοκούν δυνητικές επιπτώσεις με προεκτάσεις ακόμα και στην Κύπρο. Από το 2019 υπάρχουν υγειονομικές κρίσεις, γεωπολιτικές, πόλεμοι. Όλα τα παραπάνω έχουν φέρει σε παγκόσμια κλίμακα τα πάνω-κάτω στις οικονομίες, όπου κυριολεκτικά τα κράτη φέρνουν συνεχώς αντισταθμιστικά μέτρα. Οι πολίτες είναι δέκτες των κρίσεων αυτών, φέρνοντας συνεχώς νέα δεδομένα σε τρόφιμα – στέγαση και καύσιμα. Η κρίσεις εντείνουν ακόμα παραπάνω τον φαύλο κύκλο της ακρίβειας, ενώ γεγονότα όπως αυτό της Κυριακής είναι –βάσει προηγούμενων κρίσεων– πιθανό να θέσουν νέο λιθαράκι στην ακρίβεια.
Οι καταναλωτές βιώνουν την ακρίβεια από το 2022 και κρυσταλλοποιείται πλέον η λεγόμενη «κρίση των μισθών», αφού οι πολίτες καλούνται να βάζουν συνεχώς το «χέρι στην τσέπη» και να παίρνουν από τις αποταμιεύσεις τους. Αντιστοίχως όμως και οι επιχειρήσεις έχουν πρόβλημα, καθώς η αγοραστική αξία των πολιτών δεν είναι ίδια με αυτήν που ήταν πριν από το 2022 όταν άρχισαν να προστίθενται πάνω στην υγειονομική κρίση οι πόλεμοι και οι πολυμετωπικές εντάσεις. Οι επιχειρήσεις στο παρόν στάδιο κρατούν στάση αναμονής για τη νέα κρίση στη Μέση Ανατολή, ωστόσο οι κίνδυνοι καραδοκούν.
Το βλέμμα των παγκόσμιων αγορών είναι στραμμένο στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ερωτηματικό παραμένει για το ποια θα είναι η απάντηση του Ισραήλ.
Ποια η θέση των εργοδοτών στο παρόν στάδιο; Μιλώντας στην «Κ» ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής, είπε πως ελπίζει να επικρατήσει η διπλωματία και η λογική, αλλά υπέδειξε ότι η αβεβαιότητα που επικρατεί δεν είναι καλό γεγονός. Σχολίασε πως, για την Κύπρο μπορεί να επηρεαστεί ο τουρισμός και οι κρατήσεις επειδή είναι κοντά η χώρα στην περιοχή. «Εάν συνεχιστεί η κατάσταση δεν νομίζω ότι θα υπάρχει τουρισμός από το Ισραήλ στην Κύπρο», υπέδειξε. Περνώντας στο κεφάλαιο «πετρέλαιο», ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ σημείωσε πως, πιθανώς θα αυξηθούν προς τα πάνω, αλλά το επίπεδο των αυξήσεων δεν μπορεί να καθοριστεί στο παρόν στάδιο. Συνάμα πρόσθεσε ότι, μπορεί να κρατηθεί ο πληθωρισμός σε υψηλά επίπεδα, ή τελοσπάντων να ανατρέψει τον ρυθμό της καθοδικής του πορείας, άρα και οι κεντρικές τράπεζες να μην εκτελέσουν το πλάνο μείωσης των επιτοκίων όπως έχουν παρουσιάσει ότι σκέφτονται. Τέλος, όσον αφορά στα πλοία που διέρχονται από την περιοχή θα είναι –όπως είπε– «προβληματισμένα». «Μεγάλο ρόλο θα παίξουν οι τιμές του πετρελαίου στη διαμόρφωση της επικείμενης ακρίβειας, που θα μεταφερθεί αναπόφευκτα στο κόστος μεταφοράς των προϊόντων. Στο τέλος της ημέρας, η αβεβαιότητα συντηρεί μια αναστολή σε τουρισμό και ξένες επενδύσεις στην περιοχή», κατέληξε.
Από πλευράς του ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ, Μιχάλης Αντωνίου, υπέδειξε ότι στο παρόν στάδιο πέραν από την ανησυχία και την προσπάθεια καταγραφής των πιθανών επιπτώσεων, δεν υπάρχει κάτι που να ανιχνεύεται ως «πάγωμα κρατήσεων» είτε για δραστηριότητες, είτε για διακοπές. Ο κ. Αντωνίου είπε πως μετά τα ξημερώματα της Κυριακής είναι πολύ μικρό το διάστημα ώστε να διαφοροποιεί τα δεδομένα σε σχέση με τα δεδομένα που είχαμε ενώπιόν μας το Σάββατο. Πιθανότατα είπε πως θα υπάρξει μία ψύχραιμη διαχείριση της επόμενης ημέρας και δεν θα υπάρξει κλιμάκωση. «Προσπαθούμε ως οργανισμός να ενημερωθούμε από τις υπόλοιπες επαφές που έχουμε σε άλλες χώρες, υπάρχει η ανησυχία, αλλά με το άνοιγμα των αγορών τη Δευτέρα μπορούμε να πούμε πως παρακολουθούμε την κατάσταση και αναλόγως θα τη διαχειριστούμε. Στο παρόν στάδιο, επαναλαμβάνω, δεν μπορώ να πω ότι άλλαξε κάτι», σχολίασε ο κ. Αντωνίου. «Εντούτοις, αν επιβεβαιωθούν οι Κασσάνδρες ότι θα κλιμακωθεί και θα γίνει ανεξέλεγκτο, τότε μιλάμε με άλλα δεδομένα και έχει στον παρονομαστή τη διάρκεια, το περιεχόμενο, τα καύσιμα και την ενέργεια», κατέληξε.
Ανησυχία στις αγορές
Όπως είναι λογικό, το βλέμμα των παγκόσμιων αγορών είναι στραμμένο στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ερωτηματικό παραμένει για το ποια θα είναι η απάντηση του Ισραήλ στις επιθέσεις του Ιράν. Τη Δευτέρα το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου παρουσίασε μικρά κέρδη σε ποσοστό 0,19%, με τον Γενικό Δείκτη να κλείνει στις 145,78 μονάδες και η ημερήσια αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκε στις 513.217 ευρώ. Την Τρίτη ωστόσο, παρουσίασε πτώση το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, λόγω του αρνητικού κλίματος που επικράτησε στις διεθνείς αγορές, εν μέσω ανησυχιών για τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 144,54 μονάδες, σημειώνοντας απώλειες κατά 0,85% και η ημερήσια αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκε στις 595.266 ευρώ. Το ενδιαφέρον στρέφεται κυρίως στην αγορά του πετρελαίου και αν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης δεν αποκλείεται να φτάσει τα 100 δολάρια το βαρέλι από 90 που είναι σήμερα.
Παρακολουθεί το ΥΠΟΙΚ
Για την ώρα δεν διαφαίνονται οποιοιδήποτε κίνδυνοι για την κυπριακή οικονομία από τις εξελίξεις στην περιοχή, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, υποστηρίζοντας πως παρακολουθεί στενά και είναι έτοιμο, αν χρειαστεί, για τις αναγκαίες ενέργειες και τη λήψη μέτρων, όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση μετά την έκτακτη υπηρεσιακή σύσκεψη που συγκάλεσε ο αρμόδιος υπουργός, Μάκης Κεραυνός. Σύμφωνα με την ανακοίνωση στη σύσκεψη ανασκοπήθηκαν οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της ανατολικής Μεσογείου και οι όποιες τυχόν επιπτώσεις στην οικονομία. Προστίθεται επίσης ότι «εξετάστηκαν όλοι οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν άμεσα την οικονομία και οι τομείς στους οποίους μπορεί να υπάρξουν μεγαλύτερες επιπτώσεις από μια ενδεχόμενη κλιμάκωση της κρίσης».
