Αλεξάνδρα Βουδούρη
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σε αύξηση των δασμών έναντι των ρωσικών σιτηρών που εισέρχονται στην κοινή αγορά της Ευρωπαϊκής Ενωσης προχώρησε σήμερα η Κομισιόν. Το μέτρο αφορά σιτηρά, τους ελαιόσπορους και τα παράγωγα προϊόντα, όπως το φυτικό έλαιο, που προέρχονται από τη Ρωσία και πρόκειται να πωληθούν σε κράτη μέλη της Ε.Ε., ενώ στο ίδιο καθεστώς θα υπόκεινται και τα αντίστοιχα προϊόντα που προέρχονται από τη Λευκορωσία.
Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, η Ε.Ε. αναμένεται να επιβάλει δασμούς ύψους 95 ευρώ ανά τόνο για σιτάρι και ελαιόσπορους, προϊόντα που τώρα υπόκεινται σε μηδενικούς δασμούς. Το μέτρο έχει σχεδιαστεί για να αποθαρρύνει τις εισαγωγές ρωσικού σιταριού, που πέρυσι έφταναν τα 4,2 εκ τόνους αξίας 1,3 δισ. ευρώ. Ενώ αυτό το ποσό αντιστοιχεί σε μικρό μερίδιο σε σχέση με τις συνολικές εισαγωγές της Ε.Ε., η Κομισιόν παρ’ όλα αυτά εκτιμά ότι η Ρωσία έχει την παραγωγική δυνατότητα να προκαλέσει αναταραχή στην εγχώρια αγορά.
«Υπάρχουν αρκετοί καλοί λόγοι για την υποβολή αυτής της πρότασης» ανέφερε η πρόεδρος της Κομισιόν χθες μετά τη Σύνοδο Κορυφής εκτιμώντας ότι το μέτρο θα αποτρέψει την αποσταθεροποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς από τα ρωσικά σιτηρά, ενώ θα εμποδίσει τη Ρωσία να κάνει χρήση των εσόδων αυτών από την εξαγωγή των αγαθών της στην Ε.Ε..
Είχε προηγηθεί παρέμβαση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι χθες στη Σύνοδο Κορυφής μέσω τηλεδιάσκεψης σημείωσε ότι «δυστυχώς, η ρωσική πρόσβαση στην ευρωπαϊκή γεωργική αγορά εξακολουθεί να είναι απεριόριστη». «Αυτό δεν είναι δίκαιο» είπε χαρακτηριστικά.
Πάντως, το μέτρο είναι ουσιαστικά «προληπτικό», καθώς έως τώρα δεν έχει προκληθεί μεγάλη αναταραχή στην αγορά, σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους. Ωστόσο στην Κομισιόν εκτιμούν ότι σίγουρα θα προκαλέσει ένα ακόμα πλήγμα στα έσοδα της Ρωσίας. Παράλληλα, αυτό που ουσιαστικά επιδιώκει η Ε.Ε. είναι τα κλεμμένα σιτηρά από τα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας να μην βρεθούν στην ευρωπαϊκή αγορά.
Τα ρωσικά σιτηρά που θα διέρχονται από την Ε.Ε. με προορισμό στη Βόρεια Αφρική θα εξαιρούνται από τα μέτρα.
Η πρόταση για δασμούς στα ρωσικά αγροτικά προϊόντα παρουσιάστηκε σήμερα και πλέον πρέπει να επικυρωθεί από τα κράτη μέλη με ειδική πλειοψηφία.
Από την άλλη πλευρά, στη σημερινή συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κάποια κράτη μέλη θα φέρουν προς συζήτηση θέμα περιορισμών και στις εισαγωγές ουκρανικών αγροτικών προϊόντων.
Δύο μέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής οι διαπραγματεύσεις Συμβουλίου – Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε συμφωνία περιορισμού των εισαγωγών ουκρανικών προϊόντων ανταποκρινόμενοι σε σχετικά αιτήματα αγροτών της κεντρικής Ευρώπης και Γαλλίας. Ωστόσο, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών μελών αρνήθηκαν να υιοθετήσουν τη συμφωνία, καθώς θεώρησαν ότι τα μέτρα δεν είναι αρκετά αυστηρά και παρέπεμψαν το ζήτημα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ αναμένεται να ζητήσουν σήμερα αλλαγές ως προς την παράταση ελεύθερης πρόσβασης των ουκρανικών αγαθών για έναν ακόμα χρόνο.
«Φρένο έκτακτης ανάγκης»
Η συμφωνία, πάντως, περιλαμβάνει «φρένο έκτακτης ανάγκης», αυτόματη δηλαδή, επιβολή δασμών στα πουλερικά, τα αυγά, τη ζάχαρη, τη βρώμη, τον αραβόσιτο, το μέλι και τους πυρήνες σιτηρών, εάν οι ποσότητες εισαγωγής υπερβαίνουν ένα ορισμένο επίπεδο. Η Πολωνία επιδιώκει οι όροι ως προς τη χρήση του «φρένου» να είναι πιο ευέλικτοι και στους σχετικούς υπολογισμούς να περιλαμβάνεται ο μέσος όρος εισαγωγής προϊόντων όχι μόνο του 2022 και 2023 αλλά και του 2021, όταν οι εισαγωγές ουκρανικών προϊόντων ήταν χαμηλότερες. Ωστόσο αυτό θα μειώσει στο μισό της εισαγωγές σε αυγά και ζάχαρη, ενώ η Βαρσοβία θέλει να περιληφθεί στη λίστα των προϊόντων και το σιτάρι.
Στο προσχέδιο των συμπερασμάτων το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσκαλεί την Κομισιόν και το Συμβούλιο να προχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση και στο εν λόγω ζήτημα «με δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο».
