Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Με «αέρα» εκποιήσεων αναμένεται να «κυλήσει» και αυτό το καλοκαίρι, καθώς οι βουλευτές είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν πριν από το κλείσιμο της Βουλής των Αντιπροσώπων για τις θερινές διακοπές με αλλαγές στο πλαίσιο των εκποιήσεων. Οι τραπεζίτες, όπως είναι λογικό, δεν άφησαν ασχολίαστη τη διαδικασία των αλλαγών στο πλαίσιο, «κακίζοντας» πρακτικές που θα φέρουν σε δύσκολη θέση την οικονομία. Στο πλαίσιο της γενικής ετήσιας συνέλευσης του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου για το 2023 οι τραπεζίτες έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στην προσπάθεια αλλαγής πλαισίου των εκποιήσεων, δηλαδή στη διαδικασία που διενεργείται τις τελευταίες δύο εβδομάδες στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και θα συνεχίσει να συζητείται και στις επόμενες συνεδρίες. Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Κωνσταντίνος Ηροδότου, αλλά και ο απερχόμενος πρόεδρος του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου και CEO της Alpha Bank Κύπρου, κ. Κωνσταντίνος Κουτεντάκης τόνισαν την ανάγκη της ύπαρξης ενός σταθερού νομικού πλαισίου, που είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας.
Λαμβάνοντας τον λόγο ο κ. Ηροδότου, σχολίασε ότι η επιστροφή σε πρακτικές του παρελθόντος δεν αποτελεί επιλογή όσον αφορά τις εξελίξεις και τις συζητήσεις που γίνονται. Σύμφωνα με τον διοικητή, το εργαλείο των εκποιήσεων δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά μοχλό πίεσης, ώστε να καταλήγουν οι πιστωτές και οι δανειολήπτες σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις. Τόνισε δε, ότι, η Κεντρική Τράπεζα είναι στη διάθεση όλων των φορέων και αρχών για τη συζήτηση προτάσεων οι οποίες να διορθώνουν αδυναμίες που ενδεχομένως να εντοπίζονται. Προς απόδειξη τούτου, όπως είπε, παράθεσε τη στάση που έχει επιδείξει η Κεντρική κατά τις πρόσφατες συνεδριάσεις της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, που όταν οι προτάσεις νόμου ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση, τις στήριξαν. Ως παραδείγματα αυτών, σημείωσε τις προτάσεις για αυξημένη διαφάνεια κατά την αποστολή της «επιστολής Θ» και δεύτερον τον καθορισμό της τρέχουσας αγοραίας αξίας του ακινήτου ως τιμή ανταλλαγής κατά τη διαδικασία εθελούσιας ανταλλαγής ακινήτων. Ο διοικητής της ΚΤΚ έδωσε και κάποια στατιστικά, λέγοντας πως ο τραπεζικός τομέας στο σύνολό του παρουσιάζει σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), από 44% το 2017, σε 9,5% στο τέλος του 2022, ποσοστό το οποίο όμως εξακολουθεί να είναι ψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. που ανέρχεται στο 1,8%. Όσον αφορά δε τις μικρομεσαίες τράπεζες, ο κ. Ηροδότου υπέδειξε ότι το ποσοστό των ΜΕΔ στο τέλος του 2022 ήταν 25,4% και συνεπώς, η πρόοδος συγκεντρώθηκε στις μεγαλύτερες τράπεζες.
Οι αναστολές δεν βοηθούν
Φορώντας το μανδύα του προέδρου του Συνδέσμου Τραπεζών Κύπρου και εκπροσωπώντας εκ των πραγμάτων όλες τις κυπριακές τράπεζες, ο κ. Κουτεντάκης υπογράμμισε ότι από την ατζέντα του Συνδέσμου δεν λείπουν οι διαρκείς συζητήσεις για το πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των τραπεζών και δη της διαχείρισης των ΜΕΔ. Σύμφωνα με τον κ. Κουτεντάκη οι διαρκείς παρεμβάσεις, από το νομοθετικό σώμα, στο νομικό πλαίσιο των εκποιήσεων και οι τακτικές αναστολές δε βοηθούν τα εναπομείναντα ΜΕΔ, αντίθετα παρατείνουν το πρόβλημα, επιβαρύνοντας –την ίδια ώρα– τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας, τις αξιολογήσεις από τους διεθνείς οίκους και συνεπώς το αξιόχρεο της Κύπρου και το κόστος προς τους πολίτες. «Ως τραπεζικός τομέας είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο της αρτιότητας σε κάθε έκφανση οικονομικής δραστηριότητας, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία συνθηκών αειφόρου ανάπτυξης, ευνοϊκού περιβάλλοντος για ξένες επενδύσεις, ποιοτικές θέσεις εργασίες και κοινωνική ευημερία», σχολίασε στη συνέχεια επί τούτου.
Ηροδότου: το εργαλείο των εκποιήσεων δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά μοχλό πίεσης ώστε να καταλήγουν οι πιστωτές και οι δανειολήπτες σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις.
Ο απερχόμενος πρόεδρος του Συνδέσμου τόνισε ότι, πρέπει να βρεθούν οι μηχανισμοί που θα λειτουργήσουν κατασταλτικά έναντι των στρατηγικών κακοπληρωτών και που τα κοινωνικής υφής μέτρα και σχέδια θα είναι υπέρ αυτών που πραγματικά τα χρειάζονται. «Ταυτόχρονα, ως τραπεζικός τομέας δίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στον διπλό στόχο της περαιτέρω μείωσης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και βελτίωσης της ποιότητας χαρτοφυλακίου, διαμέσου ενδελεχούς μελέτης βιωσιμότητας για κάθε νέο δάνειο στην αγορά. Στο πεδίο των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων κατά τα τελευταία χρόνια έχουν χρησιμοποιηθεί όλες οι διαθέσιμες επιλογές, με αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά στο 10% αλλά παραμένουν σημαντικά υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ο οποίος είναι κάτω του 2%», κατέληξε.
Οχι σε κακοπληρωτές
Μία ημέρα πριν, στην συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών τη Δευτέρα 19 Ιουνίου ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή, δήλωσε ότι τα ΜΕΔ που υπάρχουν αφορούν ως επί το πλείστον περιπτώσεις στρατηγικών κακοπληρωτών που συνδέονται με δάνεια τα οποία έχουν δοθεί εδώ και μία 20ετία. Ο κ. Παντελή υπογράμμισε ότι το υπουργείο δεν δαιμονοποιεί το δικαίωμα κανενός δανειολήπτη να προσφύγει στη δικαιοσύνη, ενώ την ίδια ώρα στηρίζει το κράτος τις ευάλωτες ομάδες. Συνεχίζοντας τα των κακοπληρωτών, ο γ.δ. του υπουργείου είπε ότι δεν μπορεί να δώσουν δίχτυ προστασίας στους στρατηγικούς κακοπληρωτές ώστε να λειτουργούν ως βαρίδι στο κράτος, στους συνεπείς δανειολήπτες και στους φορολογούμενους. Είπε επίσης ότι, οι συζητήσεις που γίνονται είναι ανησυχητικές για τους οίκους αξιολόγησης, ενώ παρουσιάζοντας κάποια στοιχεία είπε, ότι, τα ΜΕΔ που βρίσκονται στην κυπριακή οικονομία, δηλαδή και στις τράπεζες και στις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, ανέρχονται σε 25 δισεκατομμύρια ευρώ.
Στα 2,2 δισ. τα ΜΕΔ
Κατά το τέλος Μαρτίου 2023 καταγράφηκε μείωση ύψους 105 εκατ. ευρώ, ή 4,6% στο σύνολο των ΜΕΔ, σε σύγκριση με το τρίμηνο που έληγε το τέλος Δεκεμβρίου 2022, φτάνοντας πλέον τα προβληματικά δάνεια στις τράπεζες στα 2,2 δισ. ευρώ. Τα συνολικά δάνεια αυξήθηκαν από 24,3 δισ. στο τέλος Δεκεμβρίου 2022, στα 24,4 δισ. στο τέλος Μαρτίου 2023, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 71 εκατ. ευρώ, ή 0,3%. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, ο δείκτης ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων μειώθηκε από 9,5% στο τέλος Δεκεμβρίου 2022, στο 9% στο τέλος Μαρτίου 2023. Παράλληλα, ο δείκτης κάλυψης των ΜΕΔ με προβλέψεις ανήλθε στο 48,8% στο τέλος Μαρτίου 2023, σε σύγκριση με 47,5% στο τέλος Δεκεμβρίου 2022. Από τις αρχές του 2018 μέχρι και τον Μάρτιο του 2023, κυρίως λόγω πώλησης δανείων σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, καταγράφηκε συνολική πτώση των ΜΕΔ των Αδειοδοτημένων Πιστωτικών Ιδρυμάτων ύψους 18,4 δισ. ευρώ, ή 89,3%.
