Kathimerini.com.cy
Στη σημασία του τομέα των ακινήτων ως ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της κυπριακής οικονομίας έθιξε ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου σε ομιλία του με θέμα: «Προτεραιότητες της νέας Κυβέρνησης για τον τομέα των ακινήτων», στο 17ο Συνέδριο Ανάπτυξης Γης, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Κτηρίων.
Ο κος Ιωάννου σημείωσε ότι «τα στοιχεία καταδεικνύουν πως οι επενδύσεις στα ακίνητα τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο έχουν μια σταθερή αυξητική πορεία, η οποία συνεχίζεται και μέσα στο 2023».
Αυτούσια η ομιλία του Υπουργού Εσωτερικών
Είναι με μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι στο 17ο Συνέδριο Ανάπτυξης Γης, το οποίο έχει καταξιωθεί τα τελευταία έτη ως σημείο αναφοράς για τον τομέα των ακινήτων. Το συνέδριο αυτό έχει καθιερωθεί ως μια «πλατφόρμα» ανταλλαγής γνώσεων, ιδεών και εμπειριών μεταξύ διακεκριμένων επαγγελματιών του τομέα, ενθαρρύνοντας τη συζήτηση σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στον τομέα αυτόν, καθώς και την επαφή και συνεργασία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, ένα πολυθεματικό Υπουργείο, με επίκεντρο της δράσης του την ανάπτυξη, έχει προωθήσει τα τελευταία χρόνια σημαντικές ενέργειες προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός πλαισίου σύγχρονων μηχανισμών, που να ενθαρρύνουν την αναπτυξιακή δραστηριότητα στην Κύπρο, με «αιχμή του δόρατος» να αποτελούν το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως και το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, σε ό,τι αφορά ιδιαίτερα στον δικό σας κλάδο δραστηριοτήτων.
Ως νέα Κυβέρνηση, θέτουμε το επόμενο βήμα. Μετεξελίσσουμε ή και διαμορφώνουμε, εκεί όπου χρειάζεται, τις πολιτικές που θα δώσουν ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση στα δεδομένα της ανάπτυξης γης. Αφουγκραζόμενοι τις πραγματικές ανάγκες της κατασκευαστικής βιομηχανίας, αλλά και της κοινωνίας, για επαγγελματική και οικιστική στέγαση, στοχεύουμε σε ένα πλαίσιο ολοκληρωμένης, συνεκτικής αναπτυξιακής πολιτικής- και όχι «ερήμην» του ιδιωτικού τομέα. Η συμβολή του ιδιωτικού τομέα κρίνεται για μάς ζωτικής σημασίας. Η εμπειρία, οι καινοτόμες πρακτικές και η τεχνογνωσία που προέρχεται από αυτόν, μπορούν να διαμορφώσουν, μέσα από συνέργειες με τον δημόσιο τομέα, τις συνιστάμενες για πιο αποτελεσματικές και αποδοτικές πολιτικές και δράσεις.
Κύριες και κύριοι,
Ο τομέας των ακινήτων, από τους σημαντικότερους πυλώνες της κυπριακής οικονομίας, δεν έχει μείνει ανεπηρέαστος από τις επικρατούσες συνθήκες και τα γεγονότα σε διεθνές επίπεδο, τα οποία δεν σταμάτησαν να μας αιφνιδιάζουν: από την πανδημία, στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ, η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία, αν και τυγχάνει διαχείρισης, φαίνεται να δημιουργεί επίσης μια αβεβαιότητα.
Παρόλα αυτά, τα στοιχεία καταδεικνύουν πως οι επενδύσεις στα ακίνητα τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο έχουν μια σταθερή αυξητική πορεία, η οποία συνεχίζεται και μέσα στο 2023. Η Κύπρος παραμένει ελκυστικός προορισμός για ξένους επενδυτές και αγοραστές ακινήτων και αυτό αναμένεται να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο από το Νομοσχέδιο που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο για τη διευκόλυνση μεγάλων και στρατηγικών αναπτύξεων. Αυτό προνοεί την απλοποίηση και επιτάχυνση διαδικασιών, σε χρονικό διάστημα ενός έτους. Κι αυτό καθίσταται εφικτό μέσα από ένα ρυθμισμένο πολεοδομικό και οικοδομικό πλαίσιο ταχείας αδειοδότησης μιας ανάπτυξης, μέσα από ένα εκσυγχρονισμένο «one stop shop». Η πολιτική αυτή επικεντρώνεται, αφενός, στην καλύτερη εξυπηρέτηση των ξένων και ντόπιων επενδυτών, απαλλαγμένη από καθυστερήσεις και γραφειοκρατικές αδυναμίες και, αφετέρου, στην προσέλκυση επενδύσεων στρατηγικής μορφής στον κυπριακό χώρο, ενδυναμώνοντας το προφίλ της Κύπρου ως ελκυστικό προορισμό οικονομικής δραστηριοποίησης.
Η ανάπτυξη στον τομέα των επενδύσεων στα ακίνητα μπορεί να φαίνεται θετική για την οικονομία, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η Κύπρος, βρίσκεται ενώπιον μιας μεγάλης πρόκλησης σε ό,τι αφορά στον στεγαστικό τομέα. Ιδιαίτερα, σε κάποιες περιοχές, το κόστος για ανέγερση κατοικίας έχει πάρει διαστάσεις πρωτοφανείς για τα δεδομένα της χώρας μας. Το υψηλό κατασκευαστικό κόστος και η δυσκολία εξασφάλισης χρηματοδότησης έχουν εκτοπίσει κυρίως τις χαμηλόμισθες ομάδες του πληθυσμού, αλλά και τους μέτρια αμειβόμενους συμπολίτες μας, από τη στεγαστική αγορά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα κοινωνικό ρήγμα αστάθειας και ανισότητας.
Η Κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη, αναγνωρίζοντας αυτές τις προκλήσεις, εστιάζει στον επαναπροσδιορισμό της στεγαστικής πολιτικής, μέσα από ολιστική, ρεαλιστική, αλλά και πιο κοινωνική προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κυπριακής κοινωνίας, αλλά και τις συγκυρίες της εποχής. Κύριες παραμέτροι της πολιτικής μας, μεταξύ άλλων, είναι:
1) Η προσπάθεια δημιουργίας Ενιαίου Φορέα Στέγασης, ο οποίος θα έχει την ευθύνη της συγκέντρωσης και διαχείρισης όλων των στεγαστικών προγραμμάτων και σχεδίων του κράτους μέσα από ένα ενιαίο πλαίσιο. Ο Ενιαίος Φορέας Στέγασης, ενεργώντας σε ένα πλαίσιο ολιστικής προσέγγισης, θα αξιοποιεί κίνητρα και κρατική γη για την ικανοποίηση στεγαστικών αναγκών πολιτών, στη βάση των οικονομικών και οικογενειακών τους δεδομένων.
2) Επιπλέον, με την ενεργοποίηση ιδιωτικού τομέα στοχεύουμε στην αύξηση του κτηριακού αποθέματος που διατίθεται προς ενοίκιο, σε περιοχές με αυξημένο στεγαστικό πρόβλημα. Θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο παροχής πολεοδομικών και φορολογικών κίνητρων για μεγάλες αναπτύξεις οικιστικών μονάδων που θα διατεθούν προς ενοικίαση για συγκεκριμένη καθορισμένη χρονική περίοδο.
3) Άλλη παράμετρος της πολιτικής μας είναι η παροχή στοχευμένων και ελκυστικών κινήτρων με την ενεργοποίηση του ιδιωτικού τομέα, διευρύνοντας έτσι τις επιτρεπόμενες αναπτύξεις σε επιλεγμένες περιοχές και παρέχοντας πολεοδομικά κίνητρα σε όσους ιδιώτες συμπεριλάβουν κοινωνική στέγη στις αναπτύξεις τους.
Για την παροχή προσιτής στέγασης προς τους πολίτες, που, λόγω οικονομικών δυσχερειών, έχουν εκτοπιστεί από τη στεγαστική αγορά, το κράτος στοχεύει να ενεργοποιήσει τον τομέα ακινήτων με σκοπό τη δημιουργία προσιτής στέγης για όλες τις εισοδηματικές ομάδες του πληθυσμού, μέσω του εμπλουτισμού πολεοδομικών και άλλων κινήτρων για προσιτή κατοικία. Μέσω της αύξησης του συνολικού δομήσιμου εμβαδού της ανάπτυξης, προσβλέπουμε στη δημιουργία πρόσθετων οικιστικών μονάδων για διάθεσή τους για κοινωνικούς σκοπούς και παράλληλα στην ενθάρρυνση της δημιουργίας νέων επιλογών στον τομέα των κατασκευών και συνακόλουθων θέσεων εργασίας.
Ανάλογη αξιοποίηση ελκυστικών κινήτρων, μέσω της ενεργοποίησης του ιδιωτικού τομέα, επιχειρούμε τώρα να επιτύχουμε με το νέο Πρόγραμμα Διαχείρισης των Οικισμών Στέγασης Εκτοπισθέντων. Το Πρόγραμμα αυτό, για πρώτη φορά, αντιμετωπίζει το πρόβλημα της στατικής επάρκειας των πολυκατοικιών με ένα ολιστικό τρόπο. Προωθούμε ένα εγχείρημα - πρόκληση για την πολιτεία, η υλοποίηση του οποίου θα καταστεί, όπως προανέφερα, εφικτή με τη σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Με την αξιοποίηση της γνώσης και κατάρτισης ενός ευρέως φάσματος ειδικοτήτων, όπως πολιτικών μηχανικών, αρχιτεκτόνων, εργολάων οικοδομών και άλλων, στοχεύουμε στην παράκαμψη γραφειοκρατικών διαδικασιών, στην άμεση, δίκαιη και βιώσιμη αντιμετώπιση του προβλήματος.
4) Την ίδια στιγμή, κύριες και κύριοι, έχουμε τον Πολεοδομικό και Χωροταξικό Σχεδιασμό της χώρας μας που χρήζει αναθεώρησης. Μέσα από την αξιοποίηση σύγχρονων πολεοδομικών εργαλείων, όπως ο αστικός αναδασμός, και με στόχο την ορθολογική και ισόρροπη ανάπτυξη των πόλεων και της υπαίθρου μας, εκσυγχρονίζουμε τα Τοπικά Σχέδια και τη Δήλωση Πολιτικής. Την ίδια στιγμή προωθούμε και την πιο ευέλικτη τεχνοκρατική αξιολόγησή τους, ώστε να καταστούν πιο αποδοτικά. «Διορθώνουμε» πολεοδομικές ατασθαλίες και λαμβάνουμε υπόψη τις σημερινές αναπτυξιακές, κοινωνικές, αλλά και περιβαλλοντικές ανάγκες της Κύπρου, έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Με την αναθεώρηση των Τοπικών Σχεδίων των τεσσάρων μεγάλων αστικών κέντρων Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου, καθώς και της Δήλωσης Πολιτικής για την Ύπαιθρο, θα αρχίσει η μετάβαση σε μια νέα, εκσυγχρονισμένη μορφή, αλλά και με περιεχόμενο, που θα απαντά στις σύγχρονες προκλήσεις των κοινωνικών αναγκών, των οικονομικών τάσεων, της ενεργειακής κρίσης, αλλά και της κλιματικής αλλαγής μέσα και από το ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Αγαπητοί,
Να αναφέρω κάτι που θεωρώ ότι θα ενδιέφερε τον κλάδο σας και αφορά στην ενεργοποίηση ενός σημαντικού εργαλείου ελέγχου – ιδιαίτερα ενόψει της ανέγερσης πολυόροφων κτηρίων– με την τροποποίηση της νομοθεσίας για τις κοινόκτητες οικοδομές. Η τροποποίηση αναμένεται να επιλύσει τα δύσκολα προβλήματα διαχείρισης και είσπραξης των οφειλών από τους ιδιοκτήτες. Στις περιπτώσεις δε των συμπλεγμάτων οικοδομών σε τεμάχια γης, προωθείται και η δυνατότητα αξιοποίησης του αποκλειστικού δικαιώματος χρήσης ιδιοκτητών, χωρίς τη συγκατάθεση των υπόλοιπων συνιδιοκτητών. Σε συνδυασμό με την ετοιμασία του σχετικού νομοσχεδίου για τη διαχείριση των επικίνδυνων οικοδομών, μέσω και της καθιέρωσης της περιοδικής επιθεώρησης των κτηρίων, το οποίο σύντομα θα προωθηθεί για νομοτεχνικό έλεγχο, θεωρούμε ότι θα συμβάλουμε στην αντιμετώπιση ενός σημαντικού και χρονίζοντος προβληματικού κεφαλαίου που αφορά στην ασφάλεια του κτηριακού αποθέματος του τόπου μας.
Θετική συμβολή στη βελτίωση των διαδικασιών για την ανάπτυξη γης, αναμένεται να έχει, επίσης, η εφαρμογή του νέου πλαισίου λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης, από τον Ιούνιο του 2024. Μέσα από τη μεταρρύθμιση αυτή, ο ρόλος της πολεοδομικής και οικοδομικής αρχής σε κάθε επαρχία θα ανατεθεί σε μία ενιαία οντότητα, τον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης, ο οποίος θα έχει την αρμοδιότητα για την έκδοση πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών σε όλη την επικράτεια της επαρχίας, εφαρμόζοντας έτσι ενιαία πολιτική αδειοδότησης.
Κύριες και κύριοι,
Θα μπορούσα να μακρηγορήσω ακόμη περισσότερο με αναφορά και σε άλλα σχέδια ή πολιτικές του Υπουργείου, όπως είναι οι δράσεις για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ή τα προγράμματα αναζωογόνησης των ιστορικών πόλεων και οικισμών, όπως και της εντός των τειχών Λευκωσίας. Μεγάλο το Υπουργείο και ο χρόνος πολύ περιορισμένος. Γι’ αυτό θα ήθελα να κλείσω, εκφράζοντας καταρχήν τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια στους διοργανωτές του Συνεδρίου και σημειώνοντας πως αποσκοπούμε στην εδραίωση ενός συνεχούς διαλόγου μεταξύ της πολιτείας και του τομέα των ακινήτων, ανάπτυξης γης και κατασκευών στην Κύπρο. Στόχος μας είναι μαζί να εκσυγχρονίσουμε και να διαμορφώσουμε μηχανισμούς και δράσεις προς το καλώς νοούμενο συμφέρον.
Σας ευχαριστώ και καλή συνέχεια στις εργασίες του Συνεδρίου σας.
