Kathimerini.gr
HOLGER SCHMIEDING*
Εάν επιτεθεί η Ρωσία στην Ουκρανία, θα πρόκειται για μια ανθρωπιστική τραγωδία. Πέραν των στρατιωτικών και πολιτικών ζητημάτων, που ανακύπτουν, πιθανότατα θα υπάρξει προσωρινό πλήγμα στην εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών στην Ευρώπη. Οι τιμές ηλεκτρικού ρεύματος ενδεχομένως να αυξηθούν περαιτέρω στη Γηραιά Ηπειρο, ενισχύοντας παροδικά τον πληθωρισμό. Στη χειρότερη εκδοχή των πραγμάτων, μια παρατεταμένη διακοπή της ροής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου θα προξενήσει προσωρινές ελλείψεις στην Ευρώπη. Αλλά θα πρέπει να θέσουμε αυτούς τους κινδύνους σε μια προοπτική, οπότε ας σκεφθούμε πως ο δριμύς χειμώνας θα διαρκέσει ακόμα μερικούς μήνες. Πληρώνοντας περισσότερο για τις εισαγωγές ενέργειας από άλλες πηγές και επιδοτώντας τους λογαριασμούς αυτούς για τα φτωχότερα νοικοκυριά, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα μπορούσαν να ανακουφίσουν το βάρος από τις ελλείψεις φυσικού αερίου από τη Ρωσία έως ένα βαθμό.
Εν τω μεταξύ, μια περαιτέρω άνοδος στις τιμές ενέργειας τους επόμενους μήνες θα μπορούσε να εκληφθεί ως το προσωρινό σοκ στις προμήθειες, το οποίο θα εξετάσει ενδελεχώς η ΕΚΤ. Δεν πρόκειται να φέρει πιο κοντά την αύξηση επιτοκίων, αντιθέτως η ΕΚΤ ίσως και να παρέμβει με το να ανοίξει ακόμα δυναμικότερα τις στρόφιγγες ξανά, ώστε να διασφαλίσει πως οι κεφαλαιαγορές εξακολουθούν να διοχετεύουν τα μέτρα στήριξής της στην πραγματική οικονομία. Οταν το πρώτο εξάμηνο του 2014 η Ρωσία είχε κινηθεί κατά της Ουκρανίας, τότε το οικονομικό κλίμα στην Ευρωζώνη επηρεάστηκε ελάχιστα. Το πραγματικό ΑΕΠ έδειξε μια κάμψη από το 0,4% το πρώτο τρίμηνο στο 0,2% το δεύτερο τρίμηνο, ενώ στη συνέχεια κατά το τρίτο τρίμηνο ανέκαμψε στο 0,5%, ακολουθώντας μια φυσιολογική αστάθεια σε διάστημα τριμήνων.
Η Ρωσία συνιστά μια μεγάλη στρατιωτική δύναμη και δεν παύει να είναι μια μεγάλη χώρα. Εντούτοις, όπως και στην περίοδο της σοβιετικής Ιστορίας της, έχει μια οικονομία κακώς διαχειριζόμενη, η οποία αποδίδει πολύ χαμηλότερα από τις δυνατότητές της. Παρά το μέγεθος και την εγγύτητά της, δεν αποτελεί μείζονα αγορά για την Ευρώπη. Η Γερμανία πωλεί εκεί μόνο το 1,9% των εξαγωγών της έναντι του 5,6% της Πολωνίας και του 12% και πλέον των τεσσάρων οικονομιών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Το μερίδιο της Ρωσίας επί των γερμανικών εξαγωγών αυξήθηκε μόλις λίγο πριν η Ρωσία καταλάβει την Κριμαία το 2014. Η Γερμανία αποκομίζει το 0,7% του ΑΕΠ της και το 0,6% η Ευρωζώνη εν γένει από την πώληση αγαθών στη Ρωσία. Κατά συνέπεια, η δυναμική εγχώρια ζήτηση εντός της Ευρωζώνης και εκείνη από τις ΗΠΑ θα αντισταθμίσει πλήρως τις όποιες απώλειες από το εμπόριο με τη Ρωσία.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
