Kathimerini.gr
Το 2021, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου (Φ.Α.) με 915 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα/έτος (bcm/έτος), με δεύτερη τη Ρωσία (639 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα/έτος) και τρίτο το Ιράν (251 δισ. κυβικά μέτρα/έτος). Στην ομάδα παραγωγών χωρών με παραγωγή 100-200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα/έτος ανήκουν η Κίνα, το Κατάρ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Σαουδική Αραβία και η Νορβηγία.
Η απεξάρτηση από τη Ρωσία και το LNG
Στην πορεία απεξάρτησης της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο, η σημαντικότερη βοήθεια αναμένεται να προέλθει από εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), με πρώτη αυτήν που περιλαμβάνεται στην πολιτική συμφωνία Μπάιντεν – Φον ντερ Λάιεν για προμήθεια 15 bcm από τις ΗΠΑ μέσα στο 2022. Παραμένει όμως τεράστιο παγκόσμιο πρόβλημα το γεγονός ότι η διεθνής ικανότητα παραγωγής LNG είναι μόνο της τάξης των 600 bcm/έτος, με ελάχιστα περιθώρια αύξησης, ενώ η διεθνής ικανότητα αεριοποίησης είναι σχεδόν διπλάσια.
Η πρόκληση της πράσινης μετάβασης
Η τεράστια πρόκληση της πράσινης μετάβασης παγκοσμίως εμφανίζεται ανάγλυφα στις ποσότητες πρωτογενούς ενέργειας που παράγουν οι διάφορες πηγές. Από τα 588 EJ της παγκόσμιας κατανάλωσης, το σύνολο των ανανεώσιμων δεν ξεπερνάει τα 66 EJ (11%) και η πυρηνική ενέργεια τα 29 EJ (4,9%). Η απεικόνιση αυτή καταγράφει με σαφήνεια την πρόκληση που αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα προκειμένου να αντικαταστήσει τα συνολικά 466 EJ των ορυκτών καυσίμων (79% της συνολικής ενέργειας) με πράσινες μορφές μέχρι το 2050.
Η κατανάλωση ενέργειας της Ε.Ε.
Η συμμετοχή του Φ.Α. στην τελική κατανάλωση ενέργειας της Ε.Ε. το 2021 ήταν κατά μέσο όρο 17%. Η μεγαλύτερη συμμετοχή εμφανίζεται στη Μεγ. Βρετανία με 42%, στην Ολλανδία με 38%, στην Ουγγαρία με 32%, στην Ιταλία με 31%, στο Βέλγιο με 29%. Χώρες με τη μικρότερη συμμετοχή του Φ.Α. στην τελική κατανάλωση ενέργειας είναι η Ισπανία και η Εσθονία με 9% η κάθε μία, η Λετονία με 8%, η Ελλάδα με 7%, η Φινλανδία με 3% και η Βόρεια Μακεδονία με 2%.
Η εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών
Η πρόσφατη ενεργειακή κρίση ανέτρεψε τη μέχρι το 2019 ομαλή πορεία αντικατάστασης του πιο ρυπογόνου ορυκτού καυσίμου, του άνθρακα, από τις εγκαταστάσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα τελευταία τρία χρόνια (2019-2021) η συνεχιζόμενη με τον ίδιο ρυθμό εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (42-44 TWh/έτος), αντί να αντικαθιστά τον πολύ πιο ρυπογόνο άνθρακα (που η μείωσή του έπεσε από τις -34 TWh/έτος στις -7 TWh/έτος), αντικαθιστά το πολύ πιο ακριβό φυσικό αέριο.
Η κάλυψη της ζήτησης για ηλεκτρισμό
Ο ρυπογόνος άνθρακας ήταν η σημαντικότερη πηγή κάλυψης της αύξησης στη ζήτηση για ηλεκτρισμό μέσα στο 2021, με το ιστορικά υψηλότερο ποσοστό αύξησης της τελευταίας εικοσαετίας, του 59%, όπως φαίνεται και στον παραπάνω πίνακα με τις ετήσιες μεταβολές στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά) ακολουθούν, καλύπτοντας όμως μόνο το 29% της παγκόσμιας αύξησης της ζήτησης σε ηλεκτρισμό για το προηγούμενο έτος.
Eρευνα – Ανάλυση: καθ. Γιάννης Μανιάτης. Με τη συνεργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών: Αφροδίτης Μανώλη, Σωτηρίου Παπαδοπούλου, Γιάννη Ταρνάρη
