Το πλήγμα στον κυπριακό τουρισμό ένεκα της ρωσικής αγοράς και η αβεβαιότητα που έχει επιφέρει στις τουριστικές επιχειρήσεις ο πόλεμος στην Ουκρανία, δημιουργεί σαφώς σοβαρές προκλήσεις για ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες έχουν σημαντική εξάρτηση από την ρωσική αγορά πρωτίστως και σε μικρότερο βαθμό, από την ουκρανική αγορά.
Η ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι και το πώς θα γεμίσουν οι κλίνες φέτος, αποτυπώνεται στις ανακοινώσεις των αλυσίδων ξενοδοχείων στο Χρηματιστήριο, οι οποίες περιγράφουν ότι προβαίνουν σε ενέργειες προς άλλες αγορές για άμβλυνση τυχόν μείωσης αφίξεων τουριστών από ρωσική και ουκρανική αγορά στα καταλύματα της εταιρείας. Τονίζεται δε ότι σε αυτή την χρονική στιγμή ο βαθμός και η διάρκεια του επηρεασμού δεν θα μπορούν να αξιολογηθούν επακριβώς και επισημαίνουν ότι οποιεσδήποτε εκτιμήσεις είναι πρόωρες. Εκτός όμως από ενέργειες σε άλλες αγορές, οι ξενοδόχοι ξεκίνησαν, σε προκαταρκτικό τουλάχιστον στάδιο, διαβουλεύσεις με το τραπεζικό σύστημα για δάνεια ή άλλες διευκολύνσεις, σε μια προσπάθεια αναζήτησης τρόπων στήριξης των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων.
Tα περισσότερα ξενοδοχεία με εξάρτηση από την ρωσική και ουκρανική αγορά δραστηριοποιούνται στην ελεύθερη Αμμόχωστο
Όπως πληροφορείται η «Κ», μέχρι στιγμής τουλάχιστον έχουν γίνει επαφές με την Τράπεζα Κύπρου, στο επίκεντρο των οποίων τέθηκαν οι επιπτώσεις στον κλάδο ένεκα του Ουκρανικού, στην βάση του κακού σεναρίου, όπως έχει περιγραφεί από το αρμόδιο Υφυπουργείο : του κενού των 800.000 τουριστών που προέρχονται από Ρωσία και Ουκρανία. Σύμφωνα με πληροφορίες από αρμόδιες πηγές, επί του παρόντος δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις, εφόσον ακόμα το πεδίο των επιπτώσεων είναι θολό. Τονίζεται ωστόσο ότι οποιαδήποτε απόφαση ληφθεί, δεν θα εφαρμοστεί οριζόντια για όλους τους ξενοδόχους, αλλά κάθε περίπτωση θα εξεταστεί ξεχωριστά και αναλόγως της εξάρτησης σε αυτές τις αγορές. Έτσι λοιπόν, αναλόγως της έκθεσης στην ρωσική αγορά, θα δοθούν οι ανάλογες διευκολύνσεις, ενώ ξενοδόχοι των οποίων οι επιχειρήσεων δεν γεμίζουν με Ρώσους τουρίστες δεν αναμένεται θα λάβουν διευκολύνσεις. Φυσικά το θέμα είναι ακόμα σε επίπεδο προκαταρκτικών συζητήσεων. Θα πρέπει πρώτα να ανοίξει η καλοκαιρινή σεζόν, να ξεκαθαρίσει το σκηνικό, να καταγραφούν οι απώλειες με συγκεκριμένους αριθμούς και αναλόγως να ληφθούν οι όποιες αποφάσεις.
H εξάρτηση της Αμμοχώστου
Είναι γνωστό ότι η περιοχή με την μεγαλύτερη εξάρτηση σε ρωσικό τουρισμό είναι η ελεύθερη Αμμόχωστος, με μεγάλο αριθμό ξενοδοχειακών μονάδων να λειτουργεί διαχρονικά σε λιγότερο ή περισσότερο βαθμό βασιζόμενες στην ρωσική αγορά. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση των Cyprus Flight Pass από πλευράς της Hermes Airports, για την περίοδο 25 Μαίου- 22 Αυγούστου 2021, που καταδεικνύουν την έκθεση γενικότερα της Αμμοχώστου στον ρωσικό τουρισμό. Συγκεκριμένα, από το σύνολο των Ρώσων τουριστών που είχαν επισκεφθεί την Κύπρο την συγκεκριμένη περίοδο (39% του συνόλου), ποσοστό 61% επέλεξαν την επαρχία Αμμοχώστου. Για την ίδια περίοδο, από τους Οκρανούς τουρίστες (6% του συνόλου τουριστών), το 48% έκαναν διακοπές σε ξενοδοχεία και καταλύματα της Αγίας Νάπας και του Πρωταρά. Την εικόνα περιέγραψε στην «Κ» ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ Αμμοχώστου Δώρος Τάκκας. Όπως ανέφερε, στην ελεύθερη Αμμόχωστο (και όχι μόνο) υπάρχουν τρεις κατηγορίες ξενοδοχείων ανάλογα με τον βαθμό επηρεασμού τους από την ουκρανική κρίση. Η πρώτη κατηγορία είναι τα ξενοδοχεία που γεμίζουν κάθε χρόνο μέχρι και στο 100% με Ρώσους τουρίστες, οι περισσότεροι εκ των οποίων, όπως εκτιμά, δεν θα καταφέρουν να λειτουργήσουν φέτος. Η δεύτερη κατηγορία ξενοδοχείων είναι αυτοί που γεμίζουν μόνο κατά 50% των κλινών τους με επισκέπτες από ρωσική αγορά. Οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας θα προσπαθήσουν να ανοίξουν και να βελτιώσουν τις πληρότητές τους με κρατήσεις από άλλες αγορές. Κάτι που θεωρείται εφικτό, εφόσον θα πρέπει να αυξήσουν αριθμούς από αγορές με τις οποίες ήδη υπάρχει συνεργασία. Το άνοιγμα αυτών των επιχειρήσεων αναμένεται από αρχές Απριλίου μέχρι αρχές Μαίου. Η τρίτη κατηγορία ξενοδοχείων είναι αυτή που θα επηρεαστεί το λιγότερο, αφού πρόκειται για ξενοδοχεία που συνεργάζονται σχεδόν αποκλειστικά με αγορές της Μ. Βρετανίας και της Σκανδιναβίας. Αυτή η κατηγορία ξενοδοχείων εκτιμάται ότι θα βγει αλώβητη από τον πόλεμο στην Ουκρανία, χωρίς να υπολογίζεται φυσικά η αύξηση του λειτουργικού κόστους που προκύπτει για τις μονάδες, ένεκα της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικούς ρεύματος και των καυσίμων γενικότερα.
Η έκθεση των τραπεζών
Όσον αφορά την σχέση του τραπεζικού τομέα και του τουρισμού, βάσει των στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, προκύπτει ότι η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στον τομέα της φιλοξενίας και της σίτισης, ανέρχεται στα 2,51 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα 126 εκατ. ευρώ είναι μη εξυπηρετούμενα, ενώ το υπόλοιπο 2,38 δισ. των δανείων στον τομέα του τουρισμού εξυπηρετείται. Η τράπεζα με την μεγαλύτερη έκθεση στον τομέα του τουρισμού είναι η Τράπεζα Κύπρου. Σύμφωνα με τα τελευταία οικονομικά της αποτελέσματα, η έκθεση του δανειακού της χαρτοφυλακίου στον τουριστικό τομέα φτάνει το 1,15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 60 εκατ. ευρώ αφορούν στην υπηρεσίες σίτισης και το 1,09 δισ. στον τομέα της φιλοξενίας. Στα 427 εκατ. ευρώ είναι η έκθεση της Ελληνικής Τράπεζας στον τουριστικό τομέα σύμφωνα με τα αποτελέσματα για το ενιάμηνο του 2021.
Καλύτερα από 2021 οι φετινές αφίξεις - Συγκρατημένη αισιοδοξία ξενοδόχων και τουριστικών πρακτόρων για την φετινή καλοκαιρινή περίοδο
Διανύοντας την Τρίτη εβδομάδα Μαρτίου, αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες οι οποίες έκλεισαν συμφωνίες με οργανωτές ταξιδίων από βρετανική, ευρωπαϊκή και ισραηλινή αγορά, άρχισαν ήδη τις προετοιμασίες για την επαναλειτουργία τους από αρχές Απριλίου. Μιλώντας στην «Κ» ο γενικός διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ Φιλόκυπρος Ρουσουνίδης, περιγράφει ότι λαμβάνονται θετικά μηνύματα από τουριστικούς πράκτορες, κρατήσεις και αριθμό πτήσεων για Βρετανία, Ισραήλ και Σκανδιναβία, ενώ καταγράφεται κινητικότητα από μικρότερες αγορές, όπως Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Αυστρία, Ελβετία και Σουηδία. Πρόκειται για αγορές οι οποίες έχουν 25-40 πτήσεις την εβδομάδα για Κύπρο και μπορούν, εφόσον ενισχυθούν οι πληρότητες πτήσεων, να μετριάσουν τον αρνητικό αντίκτυπο από την ρωσική αγορά. Βάσει αυτών των μηνυμάτων, ανέφερε, υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η φετινή χρονιά μπορεί να κινηθεί σε καλύτερα επίπεδα σε σχέση με το 2021. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο σύνδεσμος ταξιδιωτικών πρακτόρων. Μιλώντας στην «Κ» ο επίτιμος πρόεδρος του συνδέσμου Άκης Κελεπέσιης ανέφερε ότι τα ταξίδια θα κινηθούν σε ικανοποιητικά επίπεδα το καλοκαίρι αλλά και την περίοδο του Πάσχα, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι το 70% του 2019 είναι εφικτό.
10 εκατ. θέσεις
Σε πρόσφατες δηλώσεις της στην Βουλή, η Διευθύντρια Αεροπορικής Ανάπτυξης της Hermes Airports, Μαρία Κουρούπη, ανέφερε ότι, ενώ οι αεροπορικές θέσεις από Ουκρανία και Ρωσία ήταν γύρω στα 2,2 εκατομμύρια θέσεις, αυτή τη στιγμή οι αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να διατηρούν για την Κύπρο γύρω στα 10 εκατομμύρια θέσεις σε 38 χώρες από 50 αεροπορικές εταιρείες. «Αν καταφέρουμε να αυξήσουμε τον δείκτη πληρότητας γύρω στο 10% μπορεί να μιλούμε για 300.000 με 350.000 επιβάτες, σε αφίξεις τουριστών , περίπου δηλαδή θα μπορούσε να σωθεί το 30% ίσως και το 40% της αγοράς που χάνουμε από τη Ρωσία και την Ουκρανία», ανέφερε σχετικά, ενώ πρόσθεσε ότι και η εταιρεία Hermes Airports κάνει επιπλέον προώθηση με αεροπορικές εταιρείες και θα αλλάξουν τα κίνητρα στις αεροπορικές εταιρείες.
Θέμα προσωπικού
Εκτός από την στήριξη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, μείζον θέμα για τους ξενοδόχους εξακολουθεί να αποτελεί η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Όπως δήλωσε ο κ. Ρουσουνίδης, είναι επιτακτική η ανάγκη να δοθούν άδειες για εργατικό δυναμικό από τρίτες χώρες ώστε να μπορέσουν οι μονάδες να παρέχουν ψηλό επίπεδο υπηρεσιών στους τουρίστες. Ανέφερε ότι το 2021 με το 50% των αφίξεων του 2019, υπήρχαν περιπτώσεις ξενοδοχείων που είχαν αφήσει κλειστές κλίνες και πτέρυγες, υπηρεσίες, εστιατόρια λόγω των κενών σε προσωπικό, αριθμός ο οποίος αναμένεται φέτος να αυξηθεί. Ούτε η ρύθμιση με τους φοιτητές επιλύει το πρόβλημα, όπως ανέφερε, αφού πρόκειται μόνο για μερικές εκατοντάδες ενώ το κενό αντιστοιχεί σε 6-7 χιλιάδες θέσεις.
