Του Απόστολου Τομαρά
Σε σκληρό Μπρά ντε φερ μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας εξελίσσεται η υλοποίηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με τα Ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα μέσω Ελλάδας. Μετά τη δυσφορία που είχε εκφρασθεί από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας για καθυστερήσεις εκ μέρους της Λευκωσίας, μια απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) δημιουργεί ήδη αλυσιδωτές αντιδράσεις και ανοιχτές προειδοποιήσεις από πλευράς Αθηνών πως το έργο κινδυνεύει να ναυαγήσει. Οι προειδοποιήσεις εν είδει τελεσιγράφου διατυπώθηκαν από τον πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Φορέα Υλοποίησης του ηλεκτρικού καλωδίου Μανούσου Μανουσάκη μετά από σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη και με τη συμμετοχή του Θόδωρο Σκυλακάκη Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρας Σδούκου Υφυπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας και του Μανουσάκη Μανούσου Πρόεδρου & Διευθύνοντα Σύμβουλου του ΑΔΜΗΕ. Εξέλιξη που σαφέστατα δίνει στο όλο ζήτημα και πολιτική χροιά με τις ηγεσίες των δυο χωρών να καλούνται να δώσουν λύσεις στα αδιέξοδα που έχουν δημιουργηθεί. Η ανακοίνωση του ΑΔΜΗΕ δημιουργεί ήδη αρνητικές αντιδράσεις στην κυπριακή πρωτεύουσα για το λόγο ότι πρόκειται για έναν οργανισμό που ελέγχεται από το ελληνικό δημόσιο και κατά συνέπεια από την ελληνική κυβέρνηση η οποία εκτιμάτε πως άναψε το πράσινο φως στον ΑΔΜΗΕ να τραβήξει το όλο θέμα στα άκρα προειδοποιώντας για την τύχη του έργου.
Δυσαρέσκεια με ΡΑΕΚ
Στην ανακοίνωση - τελεσίγραφο ο ΑΔΜΗΕ εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τη απόφαση της ΡΑΕΚ (02/07/2024) για τη μεθοδολογία εσόδου του Great Sea Interconnector (GSI). Συγκεκριμένα η ΡΑΕΚ αποφάσισε να μην δεχθεί η ανάκτηση εξόδων για το ηλεκτρικό καλώδιο να ξεκινήσει από την 1/1/2025 αλλά από το 2030 όπου υπολογίζεται η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του καλωδίου. Ωστόσο αυτό το οποίο αναμένεται να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις το επόμενο διάστημα είναι η κατάληξη της ανακοίνωσης. «Συνεπώς αν η απόφαση δεν αλλάξει τις αμέσως επόμενες ημέρες, το έργο θα σταματήσει. Η εξέλιξη αυτή θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική για τους καταναλωτές της Κύπρου, καθώς θα χαθεί η ευκαιρία να μειωθεί το πολύ υψηλό κόστος ενέργειας που πληρώνουν σήμερα». Στην ανακοίνωση ο ΑΔΜΗΕ επικρίνει την ΡΑΕΚ για αθέτηση παλιότερης απόφασης της (ΡΑΕΚ 022/2023, 25/1/2023, Παράρτημα 1), στην οποία βασίσθηκε για να αναλάβει την υλοποίηση του έργου. Ωστόσο το πλέον σημαντικό είναι πως ο ΑΔΜΗΕ εγείρει ευρύτερα ζητήματα ασφάλειας της επένδυσης και θέματα εμπιστοσύνης . «Αυτή η ανατροπή δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για το έργο. Δημιουργεί θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο. Είμαστε σε συνεννόηση με τη ΡΑΕΚ για να κατατεθεί αίτηση αναθεώρησης τις αμέσως επόμενες ημέρες».
Η απόφαση της ΡΑΕΚ
Η ΡΑΕΚ με απόφασή της ματαίωσε την επιβάρυνση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος κατά €25 ετησίως, σύμφωνα με υπολογισμούς του ΑΔΜΗΕ, από την 1/1/2025 αλλά από το 2030 όταν το ηλεκτρικό καλώδιο θα τεθεί σε εμπορική λειτουργίας. Απόφαση που προκαλεί ένα οικονομικό κενό στο Φορέα Υλοποίησης του Έργου το οποίο υπολογίζεται στα €128 εκ. ετησίως. Σύμφωνα με στοιχεία του ΑΔΜΗΕ που στάλθηκαν στην ΡΑΕΚ το ποσό που καλείται να πληρώσει ο κύπριο καταναλωτής κατά την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου ανέρχεται στα 0,6 λεπτά του ευρώ ανά KWh. Ανάλογη επιβάρυνση θα επωμισθούν και οι καταναλωτές στην Ελλάδα. Ήδη στην Αθήνα εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες για επιπτώσεις στην κατασκευή του καλωδίου από την εταιρεία Nxans, καθώς πιστεύεται πως η απόφαση της ΡΑΕΚ θα έχει επιπτώσεις στην αποπληρωμή του συμβολαίου για το καλώδιο.
Οι πολιτικές αντιδράσεις
Εάν και εφόσον δεν βρεθεί κάποια λύση σε επίπεδο Ρυθμιστικής Αρχής και ΑΔΜΗΕ θεωρείται βέβαιη η εμπλοκή των ηγεσιών των δυο χωρών. Πηγές από την κυβέρνηση έλεγαν πως η απόφαση της ΡΑΕΚ είναι συμβατή με την κατάσταση που επικρατεί με τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο και πως η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να επιβαρύνει τους καταναλωτές. Επίσημα ο Υπουργός Ενέργειας απέφυγε να τοποθετηθεί λέγοντας μόνο πως η απόφαση της ΡΑΕΚ είναι καλά νέα για τους καταναλωτές όχι όμως για τον ΑΔΜΗΕ και την Κομισιόν οι οποίοι ανέμεναν μια διαφορετική απόφαση. Να υπενθυμίσουμε πως η Κομισιόν χρηματοδοτεί το ηλεκτρικό καλώδιο με €657 εκατ. και είναι βέβαιο πως θα εντείνει τις πιέσεις της για επίσπευση του έργου.
