Του Ανδρέα Καραμήτα
Κατά την παρουσίαση του στο Green Agenda Cyprus Summit που διενεργείται σήμερα στο Hilton Λευκωσίας, ο καθηγητής περιβαλλοντικής οικονομίας από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης κ. Cameron Herburn ανέλυσε τους τρόπους για την ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου αλλά και της απεξάρτησης της από ορυκτά καύσιμα που θα επιφέρει και μηδενικές εκπομπές ρύπων με στόχο την όσο δυνατή προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη σημαντική αναφορά έκανε και στις οικονομικές ευκαιρίες από την πράσινη μετάβαση. Κατά την ομιλία του ο κ. Herburn αναρωτήθηκε πως γίνεται το 2024 μία χώρα με τόση ηλιοφάνεια να είναι σε αυτό το μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από ορυκτά καύσιμα και να πληρώνει τόσα χρήματα σε ρύπους. Ακόμη σημείωσε το γεγονός πως οι Κύπριοι καταναλωτές πληρώνουν το ακριβότερο ρεύμα στην Ε.Ε. Επιπρόσθετα ο καθηγητής ανέφερε ότι κόσμος αντιμετωπίζει μια κλιματική κρίση. Ωστόσο κατά την παρουσίαση έγινε αναφορά και το τι γίνεται στην Κύπρο στο πεδίο της πράσινης μετάβασης και κάνει λόγω για σημαντική οικονομική ευκαιρία. Μεγάλο μέρος της συζήτησης για την πράσινη μετάβαση επικεντρώνεται στο οικονομικό κόστος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένα από αυτά τα κόστη είναι πραγματικά, αλλά συχνά αυτό που αναφέρεται ως «κόστος» είναι μια επένδυση που αποφέρει αποδόσεις βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Σε πολλές περιπτώσεις, η δράση για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών, τη μείωση της ρύπανσης και την προστασία της φύσης αποφέρει άμεσα καθαρά οφέλη, εφόσον ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στην υγεία, την παραγωγικότητα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η θέση της Κύπρου σε σχέση με την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ
Στην Κύπρο, το νέο Εθνικό Σύστημα Διακυβέρνησης για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο (ΥΣ) και εισήχθη η εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα βάσει του Κανονισμού για τη διακυβέρνηση της δράσης της ενεργειακής ένωσης για το κλίμα. Το Εθνικό Σύστημα για την Ενέργεια και το Κλίμα αναπτύχθηκε περαιτέρω με την έναρξη αυτού του νέου συστήματος, το οποίο είχε προηγουμένως εγκριθεί από τον Νοέμβριο του 2017. Ειδικά για την Κύπρο, ορισμένοι τομείς εστίασης στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση προκλήσεων που σχετίζονται με τη λειψυδρία, ενίσχυση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή ενέργεια, και προώθηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών. Επί του παρόντος, η Κύπρος συμμετέχει σε συζητήσεις, διαπραγματεύσεις και διαδικασίες χάραξης πολιτικής για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ειδικές συνθήκες και τις προκλήσεις της.
Πού βρίσκεται η Κύπρος σε σχέση με την Πράσινη Ενέργεια
Ο κ. Herburn επισήμανε ότι η Κύπρος καταβάλλει προσπάθειες για την προώθηση της πράσινης ενέργειας και τη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό σύστημα. Όπως και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, η Κύπρος έχει δεσμευτεί να εκπληρώσει τους στόχους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που έχει θέσει η ΕΕ. Οι στόχοι αυτοί στοχεύουν στην αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική κατανάλωση ενέργειας της χώρας. Επί του παρόντος, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο είναι κάτω του 20%. Συγκεκριμένα, οι εισαγωγές που σχετίζονται με την παραγωγή πράσινης ενέργειας το 2022 σε σύγκριση με το 2021 σχεδόν τριπλασιάστηκαν
Οι μηδενικοί ρύποι άνθρακα
Η Κύπρος βρίσκεται ακόμη στη διαδικασία επέκτασης του τομέα της πράσινης ενέργειας για τη μείωση των εκπομπών. Γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη αναγνώριση της σημασίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της βιωσιμότητας. Οι συνεχείς προσπάθειες για τη χάραξη πολιτικής, τις επενδύσεις και την τεχνολογική ανάπτυξη θα είναι ζωτικής σημασίας για την περαιτέρω προώθηση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια της Κύπρου. Η επίτευξη χαμηλότερων ποσοστών εκπομπών στην Κύπρο θα απαιτήσει σημαντική μείωση του μεριδίου των προϊόντων πετρελαίου στις ανάγκες πρωτογενούς ενέργειας, μαζί με την υιοθέτηση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, την ηλεκτροδότηση των ενεργειακών τομέων τελικής χρήσης, την υψηλή διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την αποτελεσματική μηδενικές εκπομπές έως το 2050.
Που βρίσκεται η Χώρα σχετικά με τους στόχους 2030
Η χώρα έχει ακόμη σημαντικό έργο να κάνει για να επιτύχει τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (ΣΒΑ) που περιγράφονται στην Ατζέντα του 2030 ανέφερε ο καθηγητής. Ενώ υπάρχει πρόοδος σε ορισμένους τομείς, όπως η μείωση της φτώχειας, η ποιότητα ζωής και η υγεία, οι επιδόσεις της Κύπρου στην επίτευξη των περισσότερων στόχων παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Συγκεκριμένα, οι στόχοι που σχετίζονται με την προσιτή και πράσινη ενέργεια, τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, την αξιοπρεπή εργασία και την οικονομική ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή, την ποιοτική εκπαίδευση και τη μηδενική πείνα
Παγκόσμια η ζήτηση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές
Καταληκτικά ο κ. Herburn τόνισε ότι η ανάπτυξη της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας καλύπτει πλέον σχεδόν το σύνολο της νέας παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Στην Καλιφόρνια, οι μπαταρίες μπορεί είναι κυρίαρχες στην κάλυψη της ζήτησης αιχμής το βράδυ ενώ η Κίνα είναι ηγέτης στα ηλεκτρικά οχήματα και στην ηλεκτροκίνηση και κινείται έντονα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.