Πυρκαγιά Λεμεσού: Οι αδυναμίες και το εθελοντικό αντιστάθμισμα

Τον εφιάλτη της μεγάλης πυρκαγιάς του Αρακαπά ξύπνησε η οκτώμιση τετραγωνικών χιλιομέτρων επέλαση της φωτιάς στην Ορεινή Λεμεσό. Αυτή τη φορά, μέσα από τους τιτάνιους αγώνες των αρμόδιων αρχών και των εθελοντών, μπορεί να κερδήθηκε το στοίχημα της περιφρούρησης των κοινοτήτων που κινδύνευσαν (Απαισιά, Παραμύθα, Σπιτάλι, Φασούλα, Γεράσα, Αψιού και Μαθηκολώνη), της διαφύλαξης της ανθρώπινης ζωής και της μη επέκτασης της καταστροφής στο πευκόφυτο Δάσος Κακομάλλη, που τα όριά του βρίσκονται στην κοινότητα Αψιού, όμως διαφάνηκαν και κάποιες αδυναμίες, οι οποίες μετά τον πυρετο τής μάχης, γυροφέρνουν βασανιστικά στο μυαλό των πολιτών –ιδιαίτερα των ντόπιων και όσων συνέδραμαν εθελοντικά- , ζητώντας απαντήσεις και λύσεις από την Πολιτεία. Την ίδια ώρα, τα γεγονότα έδωσαν πρόσφορο έδαφος για να διαφανεί σε πόσο σημαντικό επίπεδο οργάνωσης και ετοιμότητας βρίσκεται σήμερα το σύνολο των ομάδων εθελοντών πυροσβεστών στην Κύπρο, μαζί τους και οι ντόπιοι, κυρίως νέοι. Το έργο τους, που πήρε ανοδική πορεία μετά την καταστροφή του Αρακαπά, ενίσχυσε σημαντικά τις προσπάθειες των αρμόδιων αρχών το βράδυ της Κυριακής και τη Δευτέρα, λειτουργώντας ως αντίβαρο δίπλα σε δυσλειτουργίες της κρατικής μηχανής.

Μια πρώτη – και γερή- γεύση για τα πιο πάνω, πήραμε το απόγευμα της Δευτέρας, καθοδόν για το Συντονιστικό Κέντρο Παραμύθας, όπου θα έδιναν ενημέρωση στους δημοσιογράφους η υπουργός Δικαιοσύνης, Άννα Κουκκίδη Προκοπίου και ο αρχιπύραρχος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Νίκος Λογγίνος. Σταματήσαμε μισό χιλιόμετρο πριν, κοντά στο κέντρο της κοινότητας, για να συνομιλήσουμε με μία ομάδα νέων της Παραμύθας, που με βιαστικές κινήσεις γέμιζαν με νερό το ντεπόζιτο ενός αγροτικού αυτοκινήτου, για να συνδράμουν στις τελικές κατασβέσεις. Οι προσπάθειές τους ήταν αδιάληπτες από το προηγούμενο βράδυ. Και οι τρεις ήταν αγανακτησμένοι από τις Αρχές, μας βομβάρδισαν με ερωτήσεις, από το γιατί άφησε την περιοχή της Άλασσας η Πυροσβεστική και μετά από λίγη ώρα αναζωπυρώθηκε η Πυρκαγιά, μέχρι τη διαπίστωσή τους ότι καθυστέρησε να επιστρέψει και όταν έγινε αυτό, σε κάποιες περιπτώσεις οι λειτουργοί της εντοπίζονταν να περιμένουν από απόσταση τη φωτιά, χωρίς να ενεργούν. Την ίδια ώρα, όπως τόνισαν, οι δασοπυροσβέστες και οι εθελοντές «πάλευαν».

Απαντήσεις για την αναζοπύρωση και τις κατηγορίες

Μετά από μερικά λεπτά, και λίγο πιο κάτω, ο αρχιπύραρχος, Νίκος Λογγίνος, σχολίασε διαμαρτυρίες όπως των τριών νέων -βρισκόμενος ενώπιον της κοινής διαπίστωσης των δημοσιογράφων, ότι οι ντόπιοι κάνουν λόγο για ολιγωρία και για μια φωτιά που τους «ξέφυγε»- με τα εξής σημεία:

-Η Πυροσβεστική Υπηρεσία ήταν παρών από την Παρασκευή, ποτέ δεν έχει φύγει από την Πυρκαγιά. Όχι μόνο η Πυροσβεστική, αλλά όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες.

- Για τη συγκεκριμένη πυρκαγιά από την πρώτη ημέρα είχανε δηλώσει τις αντίξοες συνθήκες, γιατί υπάρχει ένταση του αέρα. Είπε ότι είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουνε οποιοδήποτε περιστατικό, αλλά κάποτε οι συνθήκες είναι τέτοιες, που όσο και να προσπαθήσεις, δεν σου επιτρέπουν να κάνεις αυτό που θέλεις.

- Σε τέτοια μεγάλα περιστατικά, πάντα θα υπάρχουν ορισμένες ζημιές. «Καταφέρνουμε με επιτυχία, μέχρι στιγμής, να αντιμετωπίσουμε όλα τα περιστατικά, χωρίς να υπάρχουν ανθρώπινες απώλειες, χωρίς να υπάρχουν απώλειες σε οικίες, παρά κάποιες μικρές απώλειες, που είναι μέσα στην κατάσταση που μπορεί να επικρατήσει».

- Ερωτηθείς πώς η φωτιά πέρασε στην απέναντι πλευρά του δρόμου Παραμύθας - Αγρού, ο αρχιπύραρχος απάντησε ότι «είναι το έργο που επιτελούμε εδώ και χρόνια. Όταν μια καύτρα ξεφύγει κάτω από ένταση ανέμου, μπορεί να διανύσει μία απόσταση μέχρι και 750 μέτρα. Αντιλαμβάνεστε, αν έχει τέσσερις-πέντε καύτρες, γίνεται μια κατάσταση εξάπλωσης της πυρκαγιάς αμέσως και τότε πρέπει να εφαρμόσουμε τα σχέδια».

- Σε σχέση με τα αίτια της αρχικής πυρκαγιάς, ο αρχιπύραρχος είπε ότι διερευνώνται με κάθε μυστικότητα. Ανάφερε ότι έχουν πληροφορίες, τις οποίες έχουν δώσει στην Αστυνομία, ενώ και η ίδια η Αστυνομία έχει πάρει πληροφορίες από πολίτες. Σύμφωνα με τον κ. Λογγίνο, αυτά τα δεδομένα η Αστυνομία τα επεξεργάζεται, «για να είμαστε βέβαιοι ότι θα βγάλουμε τα σωστά συμπεράσματα».

Το «μούδιασμα» των πυροσβεστών και η κόπωση

Συνεχίσαμε ένα οδοιπορικό στην καμένη γη. Στην Απεσιά πάλι μας λέχθηκε από εθελοντή πυροσβέστη, και κάτοικο, ότι το βράδυ της Κυριακής οι πυροσβέστες ήταν «μουδιασμένοι» απέναντι στην επέλαση της φωτιάς, περιμένοντάς την από μακριά, μέχρι να έρθει κοντά τους, και απεναντίας οι δασοπυροσβέστες και οι εθελοντές έδιναν μεγάλες μάχες, «ορμώντας», για να μην προχωρήσει η φωτιά στις κοινότητες Απεσία και Γεράσα. Όμως ακούστηκαν φωνές κατανόησης, εξηγώντας ότι οι πυροσβέστες είναι εξαντλημένοι, αρκετοί εργάζονταν για 30 ώρες συνεχόμενες... Ιδιοκτήτρια υποστατικού (υπεραγοράς) στη Γεράσα, είπε ότι παραλίγο να χάνανε τα πάντα και ότι σώθηκε το υποστατικό, χάρη στις αρμόδιες Αρχές. Εξήγησε ότι οι φιάλες υγραερίου, οι οποίες για κάποιες στιγμές βρέθηκαν σε απόσταση αναπνοής με τις φλόγες, δεν έδωσαν το χειρότερο αποτέλεσμα, χάρη στη βοήθεια του Τμήματος Δασών, της Πολιτικής Άμυνας και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Κατηφορίζοντας προς την Παραμύθα, συνομιλήσαμε με δύο ιδιοκτήτες ξενοδοχείων ζώων, οι οποίοι ευχαριστούν τις Αρχές για την παρουσία τους εκεί και την αποτροπή δυσάρεστων καταστάσεων. Για το ένα από αυτά, που υπέστη ελαφρές ζημιές, χρειάστηκε να γίνει από εθελοντές μεταφορά των σκύλων και των γάτων σε εγκαταστάσεις στη Λεμεσό.

Εθελοντές της Ομάδας «KitasWeather» στην Απεσία, σε περιπολία για τυχόν αναζωπυρώσεις.

Η έλλειψη νερού, οι δρόμοι και η σίτιση

Τόσο στην Απεσία όσο και στην Αψιού σημειώσαμε τον έντονο προβληματισμό για την έλλειψη νερού για πυρόσβεση κατά τη διάρκεια της μάχης με τη λαίλαπα τη νύχτα. Ζητούν από το κράτος να γίνει μέριμνα ώστε οι κοινότητες να είναι εφοδιασμένες με μεγαλύτερα αποθέματα νερού, ώστε να αξιοποιούνται για τέτοιου μεγέθους καταστροφικές πυρκαγιές. Τα αιτήματά τους αφορούν περισσότερα έργα άρδευσης και ύδρευσης και δεξαμενές νερού. Νιώθουν τυχεροί, αλλά και ευγώμονες, που εθελοντές από άλλες περιοχές, ακόμη και μακρινές, όπως από τη Γεροσκήπου, που έφτασαν στην Αψιού, συνέδραμαν στη μεταφορά νερού τις δύσκολες ώρες. Για την ενίσχυση με νερό, οι ντόπιοι της Απεσιάς επιστράτευσαν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, και αυτό είχε αποτέλεσμα, διότι η ανταπόκριση ήταν μεγάλη. Την ίδια ώρα τονίζουν ότι είναι αδιανόητο οι κοινότητες να μην έχουν την απαραίτητη επάρκεια νερού. Στην Αψιού κατά την εκδήλωση της πυρκαγιάς υπήρξε περίπτωση, που το νερό που αντλήθηκε από κάποιο σημείο, άρκεσε μόνο για μίας φοράς γέμισμα ενός βιτιοφόρου. Στην Απεσιά αναφέρθηκε και το πρόβλημα με την απουσία αγροτικών δρόμων, διότι δεν μπορούσαν να πλησιάσουν κοντά σε μέτωπα τα οχήματα πυρόσβεσης. Ένα άλλο πρόβλημα, που μας τονίστηκε στην Αψιού, ήταν η σημαντική καθυστέρηση της Επαρχιακής Διοίκησης στη μέριμνα τροφοδοσίας των ανδρών που έδιναν το βράδυ της Κυριακής τη μάχη με τις φλόγες, κάνοντας λόγο για αδικαιολόγητη έλλειψη οργάνωσης για αυτό το θέμα. Αντιθέτως, είχαν να επαινέσουν το παράδειγμα μίας εθελόντριας, η οποία εκείνο το βράδυ μοίραζε σάντουιτς σε όσους βρίσκονταν στο κύριο μέτωπο της φωτιάς.

Χάρτη του Τμήματος Δασών που αποτυπώνει την έκταση της μεγάλης φωτιάς εξασφάλισε η «Κ». Όπως φαίνεται, η αναζωπύρωση ξεκίνησε από τα δυτικά (Άλασσα) και προχώρησε προς τα ανατολικά, σε μία έκταση 8,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Οι ζημιές

Τις ζημιές περιουσιών που προκάλεσε στο πέρασμα της η πύρινη λαίλαπα, κατέγραψαν συνεργεία της Επαρχιακής διοίκησης Λεμεσού. Σύμφωνα με τον έπαρχο Μάριο Αλεξάνδρου, στην περιοχή της κοινότητας Απεσιάς καταστράφηκε ολοσχερώς μια κατοικία που δεν χρησιμοποιείται, όπως επίσης και μια αποθήκη και δύο ακινητοποιημένα οχήματα. Επίσης, στην Παραμύθα κάηκε ολοσχερώς λυόμενο υποστατικό. Κατά την καταγραφή διαπιστώθηκε ότι ελαφρές ζημιές υπέστη καταφύγιο σκύλων, ενώ κάηκε μικρός αριθμός ακινητοποιημένων οχημάτων και γεωτρήσεων. Στην Αψιού, μία εξοχική κατοικία κάηκε ολοσχερώς, δύο κτηνοτροφικές μονάδες και αποθήκες.