Του Απόστολου Κουρουπάκη
Στο κέντρο της πόλης της Κερύνειας, στην πρώην λεωφόρο Γλάδστωνος, σήμερα Iskenderun Caddesi, βρίσκεται το Ελληνικόν Κοιμητήριον Κυρηνείας, ένας τόπος που προοριζόταν για αιώνια ανάπαυση των Κερυνειωτών που έφευγαν από τη ζωή, πλέον είναι αφημένος στο έλεος της φθοράς του χρόνου και των ανθρώπων. 47 χρόνια μετά την κατάληψη της πόλης, από τον τουρκικό στρατό, 47 χρόνια αφότου οι Κερυνειώτες προσφυγοποιήθηκαν, οι τάφοι των αγαπημένων τους προσώπων αφέθηκαν στη μήνι του χρόνου... «ὤλετ᾽ ἄκλαυστος, ᾆστος».
Το κοιμητήριο της Κερύνειας δημιουργήθηκε περίπου το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, όταν άρχισε να εφαρμόζεται συστηματικά ο «Περί ενταφιασµών Νόµος του 1889» (Burial Laws), που απαγόρευαν την ταφή των νεκρών στα προαύλια των εκκλησιών ή σε μη ελεγχόμενους χώρους.
Η εικόνα του κοιμητηρίου, παρά τον πρόσφατο καθαρισμό του, από τη βακουφική αρχή, σε πολλά σημεία βρίσκεται σε πολύ άσχημη κατάσταση, σε αντίθεση με το γειτνιάζον βρετανικό κοιμητήριο, όπου επικρατεί τάξη ως πρέπει σε έναν τέτοιο χώρο.
Εις ένδειξιν μνήμης
Στο Κοιμητήριο της Κερύνειας έχουν ταφεί σπουδαίες προσωπικότητες της πόλης, ευεργέτες, προύχοντες, πολιτικοί και ήρωες, αλλά και άγνωστοι πολλοί, άνδρες και γυναίκες, όλων των ηλικιών. Σώζονται ακόμα μερικά έργα γλυπτών Ελλήνων και Κυπρίων καλλιτεχνών, όπως του Ανδρέα Θυμόπουλου και του Τήνιου Ιωάννη Λαμπαδίτη ([1856 - 1920] συγγενή του Γιαννούλη Χαλεπά), αρκεί κανείς να τολμήσει να πλησιάσει τα μνημεία, να αγνοήσει τα βλέμματα των περαστικών, τα σκουπίδια και τη βλάστηση.
Σημαντικές ταφές είναι αυτή του Γρηγόριου Δημητριάδη, «ανδρί ευσεβεί χρηστώ τε και τα μάλιστα φιλοπάτριδι και των καλών ζηλωτή», ο οποίος απεβίωσε και ετάφη στο κοιμητήριο το 1906, σε ηλικία 75 ετών. Δίπλα του ο τάφος-μνημείο του Χριστόδουλου Φιερού, δημάρχου Κερύνειας από το 1907 έως το 1917, γαμπρού του Γρηγορίου Δημητριάδου (νυμφεύθηκε την Πολυξένη Χατζή). «Εις ένδειξιν [...] | στοργής και μνήμης» αναγράφεται και παραπλεύρως της επιτύμβιας στήλης ένα ακέφαλο μαρμάρινο μπούστο...
Σε άλλον οικογενειακό τάφο, όπου έχει ταφεί η Νίκη Α. Χαραλάμπους, που έφυγε από τη ζωή στα 28 της χρόνια, αναγράφεται «Εις ένδειξιν σεβασμού και αφοσιώσεως | η λατρευτή σου μητέρα Σοφία | και ο λατρευτός σου σύζυγος Ανδρέας».
Στο κοιμητήριο της Κερύνειας αναπαύεται και η Θέκλα Π. Γεωργιάδου. Η ηρωοτόκος μήτηρ των μαχητών της Εθνικής Αντιστάσεως Ροδίωνος και Μίμη. Μνημείο που δώρισε τιμής ένεκεν η Ε.Π.Ο.Κ: «Του ήρωα η μάνα | μάνα του καθενός» αναγράφεται στην επιτύμβια στήλη.
Κάθε τέτοιος χώρος θα πρέπει να τυγχάνει σεβασμού, οπουδήποτε και αν βρίσκεται. Μακάρι η Τεχνική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς σύντομα να καταφέρει να εντάξει το εν λόγω κοιμητήριο, καθώς και άλλα σε ειδικά προγράμματα ευρεπισμού και βασικής συντήρησης.
