Του Απόστολου Κουρουπάκη
Μιλάμε με τη φωτογράφο Έλενα Γεωργίου, η οποία συμμετείχε στην έκθεση φωτογραφίας Xposure 2025, που έλαβε χώρα στην πόλη Σάρζια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, από τις 20 έως τις 26 Φεβρουαρίου, με τη συμμετοχή πολλών καλλιτεχνών φωτογράφων απ’ όλον τον κόσμο. Η συμμετοχή της Έλενας Γεωργίου στην Xposure είναι η πρώτη της Κύπρου και σε αυτή η φωτογράφος έλαβε μέρος με 25 φωτογραφίες υπό τον τίτλο «Ephemeral Dreams». Η Έλενα Γεωργίου έχει βραβευτεί στον διαγωνισμό Europe 2024 και στα Sony World Photography Awards, και έχει ήδη λάβει πρόσκληση να συμμετάσχει και στην Xposure του 2026. Μάλιστα, στο αμφιθέατρο της έκθεσης η Γεωργίου έδωσε διάλεξη, κατά την οποία παρουσίασε το σκεπτικό πίσω από το φωτογραφικό της πρότζεκτ.
–Συμμετείχατε πρόσφατα στην έκθεση Xposure 2025, και λάβατε μέρος με φωτογραφίες σας υπό τον τίτλο Ephemeral Dreams, πείτε μου λίγο για το σκεπτικό της σειράς αυτής;
–Η σειρά «Ephemeral Dreams» που παρουσίασα στην έκθεση Xposure 2025 αποτέλεσε μια βαθιά προσωπική και καλλιτεχνική έρευνα γύρω από την εφημερότητα των ονείρων και την αναπαράσταση τους μέσω της φωτογραφίας. Η σειρά εστίασε στην ιδέα ότι τα όνειρα, είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά, συχνά αφήνουν ένα ισχυρό αποτύπωμα στην ψυχή μας, παρά την παροδική τους φύση. Επέλεξα μια μινιμαλιστική προσέγγιση, με τις περισσότερες φωτογραφίες να είναι μονόχρωμες, εστιάζοντας στην καθαρότητα των μορφών και στην ένταση του φωτός. Όταν το χρώμα παρεισφρέει σε κάποιες φωτογραφίες, είναι με τη μορφή του κόκκινου και του πορτοκαλί, φλογερά χρώματα που συμβολίζουν το πάθος και την ένταση των συναισθημάτων που αναδύονται από τα βάθη της μνήμης. Η έμπνευσή μου προήλθε από την ίδια τη φύση των ονείρων, την αστάθεια και την υποκειμενικότητά τους. Όπως τα όνειρα, έτσι και οι αναμνήσεις μας είναι εύθραυστες και μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου. Προσπαθώντας να τις συγκρατήσουμε, τις μεταμορφώνουμε, τις εμπλουτίζουμε με τη φαντασία μας. Μέσα από τη σειρά «Ephemeral Dreams», θέλησα να δημιουργήσω ένα διάλογο με τον θεατή, να τον προσκαλέσω να αναλογιστεί τη δική του σχέση με τα όνειρα και τις αναμνήσεις του. Να τον παροτρύνω να βυθιστεί σε έναν κόσμο όπου η πραγματικότητα και η φαντασία συνυπάρχουν, όπου το παρελθόν και το παρόν συγχωνεύονται.
«Η έμπνευσή μου προήλθε από την ίδια τη φύση των ονείρων, την αστάθεια και την υποκειμενικότητά τους. Όπως τα όνειρα, έτσι και οι αναμνήσεις μας είναι εύθραυστες και μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου» λέει η φωτογράφος Έλενα Γεωργίου.
–Ποιες εικόνες αποκομίσατε από τη συνάντησή σας με άλλους κορυφαίους φωτογράφους;
–Η συνάντηση με κορυφαίους φωτογράφους, όπως ο Sir Donald McCullin, που έχει καταγράψει στιγμές των ταραχών στην Κύπρο το 1964, ο Martin Schoeller και ο Muhammed Muheisen (δύο φορές βραβευμένος με το Πούλιτζερ), αποτέλεσε μια εξαιρετική εμπειρία. Είδα την αφοσίωση τους στην τεχνική, την αστείρευτη πηγή έμπνευσης και την ικανότητά τους να μετατρέπουν την καθημερινότητα σε τέχνη. Επίσης, η ανταλλαγή εμπειριών για τις διαφορετικές προσεγγίσεις στον φωτογραφικό λόγο και τον τρόπο με τον οποίο η κάθε κουλτούρα επηρεάζει τη φωτογραφία ήταν πολύτιμες. Τέλος, η αίσθηση της κοινότητας και η αλληλεπίδραση με άτομα που μοιράζονται το ίδιο πάθος για τη φωτογραφία ήταν εξαιρετικά ανεκτίμητες.
Αποτυπώματα στιγμών
–Είναι εφήμερα τα όνειρά μας που τα απαθανατίζει ο φωτογραφικός φακός;
–Τα όνειρα και οι φωτογραφίες έχουν κάτι κοινό: και τα δύο αποτελούν αποτυπώματα στιγμών και συναισθημάτων. Ενώ τα όνειρα είναι φευγαλέα και συχνά ξεθωριάζουν με τον χρόνο, ο φωτογραφικός φακός προσφέρει τη δυνατότητα να συλλάβει αυτές τις στιγμές σε μια μόνιμη, οπτική μορφή. Η φωτογραφία, ως καλλιτεχνική έκφραση, επιτρέπει τη διατήρηση της εφημερότητας των όνειρων. Καθώς ο φωτογράφος επιλέγει τι να απαθανατίσει και πώς, μετατρέπει την εφήμερη στιγμή σε κάτι αιώνιο. Με αυτόν τον τρόπο, τα όνειρα που καταγράφονται μέσω του φακού μπορούν να γίνουν σημεία αναφοράς, να ξαναζωντανέψουν συναισθήματα και να εμπνεύσουν νέες ιδέες. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει και μια υποκειμενικότητα στη φωτογραφία: κάθε εικόνα ερμηνεύεται διαφορετικά από κάθε θεατή. Αυτό το γεγονός καθιστά τη φωτογραφία ένα μέσο που μπορεί να ενσωματώσει την αίσθηση της εφημερότητας των όνειρων, αλλά και να την υπερβεί, προσδίδοντας πολλαπλές διαστάσεις στο τελικό αποτέλεσμα.
–Πώς μία φωτογραφία μπορεί να ισορροπήσει μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας; Μπορεί να εισχωρήσει στη φαντασία και να αναδείξει μια άλλη πραγματικότητα;
–Η φωτογραφία, στην ουσία της, είναι μια διαρκής διαπραγμάτευση μεταξύ του πραγματικού και του φανταστικού. Δεν αποτελεί απλώς μια πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας, αλλά μια ερμηνεία, μια δημιουργική πράξη που μπορεί να μας μεταφέρει σε άλλους κόσμους. Ένας φωτογράφος μπορεί να εκμεταλλευτεί τεχνικά εργαλεία, όπως το φως, τη σύνθεση, τον φακό και την επεξεργασία της εικόνας, για να δημιουργήσει ένα έργο που να μπλέκει το πραγματικό με το φανταστικό. Η φωτογραφία, ως καλλιτεχνικό μέσο, μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία, να δημιουργήσει ανάμεικτα συναισθήματα, να προκαλέσει μια ανάμνηση. Έχει τη δύναμη να μας μεταφέρει νοητά σε άλλους τόπους και χρόνους, να μας κάνει να δούμε τον κόσμο με νέα οπτική.
–Τι σημαίνει για εσάς φωτογραφικός σουρεαλισμός;
–Ο φωτογραφικός σουρεαλισμός αντιπροσωπεύει για μένα μια βαθιά και συναρπαστική πρόκληση για να ξεπεράσω τα όρια της συμβατικής φωτογραφίας και να εξερευνήσω τα βάθη της φαντασίας. Θεωρώ ότι είναι μια προσπάθεια να αποτυπώσω το ασυνείδητο, το ονειρικό, το παράλογο, και να αποδομήσω την πραγματικότητα για να την ανασυνθέσω με νέους τρόπους, δημιουργώντας εικόνες που προκαλούν ταυτόχρονα έκπληξη και προβληματισμό. Μέσω της φωτογραφίας, μπορούμε να αποδράσουμε από τα περιοριστικά όρια της λογικής και να εισέλθουμε σε έναν κόσμο όπου οι παράδοξες συγκεντρώσεις, οι ανατρεπτικές απεικονίσεις και τα αναπάντεχα στοιχεία κυριαρχούν. Ο σουρεαλισμός στη φωτογραφία μεταφέρει ιδέες και συναισθήματα με τρόπο που συχνά υπερβαίνει την απεικόνιση του κυριολεκτικού κόσμου.
–Προσκληθήκατε και για το 2026, έχετε αρχίσει να διαμορφώνεται τη νέα σας σειρά;
–Προς το παρόν δεν έχω αρχίσει να διαμορφώνω τη νέα μου σειρά για το 2026. Είναι ακόμη πολύ νωρίς και βρίσκομαι στη φάση όπου συλλέγω ιδέες και εμπνεύσεις. Θέλω να πάρω τον χρόνο μου για να βεβαιωθώ ότι η νέα σειρά θα αντικατοπτρίζει πλήρως τη δημιουργική μου όραση και να προσφέρει κάτι πραγματικά μοναδικό και συναρπαστικό.
