Kathimerini.gr
Μέσα σε λίγες ημέρες και μόλις δύο μήνες πριν από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η απερχόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ υπό τον Τζο Μπάιντεν και η Ρωσία προέβησαν σε δύο ξεχωριστές και πολύ σημαντικές κινήσεις με τις οποίες στοχεύουν να επηρεάσουν την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία.
Η Μόσχα επιχειρεί να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της στο πεδίο των μαχών, ενώ ο Μπάιντεν εγκαταλείπει κόκκινες γραμμές, προτού ο Τραμπ προσπαθήσει να υλοποιήσει την υπόσχεσή του να τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες, σχολιάζει σε ανάλυσή του το BBC.
Η Ουκρανία έχει ήδη αξιοποιήσει την απόφαση με την οποία ο Μπάιντεν επέτρεψε στο Κίεβο να εκτοξεύσει για πρώτη φορά πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς ATACMS βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος.
Καθώς το Κίεβο αγωνίζεται να κρατήσει τα εδάφη του στα Ανατολικά, ο Μπάιντεν υποσχέθηκε ακόμη να στείλει περισσότερα όπλα, στο πλαίσιο της νέας στρατιωτικής βοήθειας ύψους σχεδόν 300 εκατ. δολ.
Ο Μπάιντεν φέρεται να αποφάσισε να προβεί σε πολιτική στροφή στον πόλεμο στην Ουκρανία, λόγω της πίεσης από την άφιξη χιλιάδων Βορειοκορεατών που αναπτύχθηκαν στη γραμμή του μετώπου, κίνηση την οποία οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει ως «μαζική κλιμάκωση».
Ο Ρώσος πρόεδρος όμως αύξησε ακόμη περισσότερο την ένταση χαλαρώνοντας τους όρους χρήσης των πυρηνικών όπλων της Ρωσίας. Αυτό «ουσιαστικά εξαλείφει» το ενδεχόμενο ήττας στο πεδίο της μάχης, υποστήριξε η Μόσχα.
Ρώσος σχολιαστής ανέφερε ότι ο Πούτιν βλέπει την τρέχουσα κατάσταση ως «ενδιάμεση» στιγμή κατά την οποία έχει το πάνω χέρι στην Ουκρανία.
Μάχη για την ισχυροποίηση θέσεων
Στις αρχές αυτής της εβδομάδας, η Ρωσία εξαπέλυσε τη μεγαλύτερη αεροπορική της επίθεση στην Ουκρανία των τελευταίων μηνών. Εν μέσω φόβων για νέα επίθεση την Τετάρτη, πολλές δυτικές πρεσβείες έκλεισαν τις πόρτες τους.
«Ολα συνδέονται», σύμφωνα με τον Μικαήλο Σάμους, επικεφαλής του ερευνητικού δικτύου New Geopolitics Research Network στην Ουκρανία, ο οποίος υποστηρίζει στο βρετανικό δίκτυο ότι η Ρωσία έχει σχέδιο να χρησιμοποιήσει εκατοντάδες πυραύλους Iskander και Kinzhal για νέα πλήγματα και να στείλει έτσι «ψυχολογικό μήνυμα» ενόψει της μεταβίβασης της εξουσίας στην Ουάσιγκτον.
Η πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, μπορεί να γλίτωσε την Τετάρτη, αλλά το μήνυμα πέρασε.
«Ολα αφορούν την προετοιμασία για ισχυρή θέση στις συνομιλίες με τον Τραμπ, για να καταλάβουμε ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να κάνει συμβιβασμούς και ότι όλα εξαρτώνται από τον [Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ] Ζελένσκι», πρόσθεσε ο Σάμους.
«Υπάρχει σαφής προσπάθεια να αποκτήσουν πλεονέκτημα και να ισχυροποιήσουν τη θέση τους ενόψει της επανόδου Τραμπ», συμφωνεί η Τζέιντ ΜακΓκλιν, από το τμήμα πολεμικών σπουδών στο King’s College του Λονδίνου. Εκφράζει έντονη επιφυλακτικότητα ως προς το ενδεχόμενο συμφωνίας με τον Πούτιν – και το αν τελικά ο στόχος του είναι να υποτάξει τον νοτιοδυτικό γείτονα της Ρωσίας.
Η Ουκρανία συμπλήρωσε την Τρίτη 1.000 ημέρες πολέμου, με τις ρωσικές δυνάμεις να διεξάγουν αδιάκοπες επιθέσεις σε μία προσπάθεια να καταλάβουν βασικούς κόμβους στην ανατολική Ουκρανία.
Στη Μόσχα θωρούν ότι είναι θέμα χρόνου να περάσει η Ουκρανία στα χέρια της Ρωσίας, λέει η Τατιάνα Στανόβαγια του Carnegie Russia Eurasia Center στο ΒΒC.
Από τον Ιανουάριο, ωστόσο, ο Πούτιν θα πρέπει να συνεκτιμήσει και άλλους παράγοντες, προσθέτει η ίδια: «Θα κληθεί να αποδεχθεί ότι στο εξής ο Τραμπ θα είναι υπεύθυνος για την κατάσταση. Αν ο Πούτιν κλιμακώσει, ενδέχεται να μειώσει τις πιθανότητες για συμφωνία. Θα πρέπει να είναι πιο ευέλικτος, πιο ανοιχτός σε διαφορετικές επιλογές».
Το περιβάλλον του Τραμπ αντέδρασε
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε νέα στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία που περιλαμβάνει πυρομαχικά, πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καθώς και νάρκες κατά προσωπικού.
Η απόφαση του Αμερικανού ηγέτη να επιτρέψει στο Κίεβο να αρχίσει να εκτοξεύει ATACMS στο ρωσικό έδαφος είχε σαφή στόχο να βοηθήσει το Κίεβο, αλλά είχε αντίκτυπο και στο περιβάλλον του Τραμπ.
Αν και ο Τραμπ μέχρι στιγμής δεν έχει προβεί σε σχόλιο, ο εκλεκτός του για τη θέση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, Μάικ Γουόλτς, μίλησε για «ακόμα ένα βήμα στην κατεύθυνση της κλιμάκωσης», τονίζοντας ότι «κανείς δεν ξέρει πού θα καταληξει αυτό».
Ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ από την πλευρά του, κατηγόρησε τον Μπάιντεν ότι προσπαθεί να «ξεκινήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο» πριν καν ο πατέρας του επιστρέψει στον Λευκό Οίκο.
«Ενας πρόεδρος υπάρχει κάθε φορά», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ, προσθέτοντας: «Οταν ο επόμενος πρόεδρος αναλάβει τα καθήκοντά του, μπορεί να πάρει τις δικές του αποφάσεις».
Κάποιοι Ρεπουμπλικανοί υποστήριξαν την κίνηση του Μπάιντεν, αν και ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ τόνισε ότι έπρεπε να το είχε κάνει ήδη «ώστε να προσφέρει στην Ουκρανία ακόμη ένα διαπραγματευτικό χαρτί».
Ο Πούτιν έστειλε νέο μήνυμα προς τη Δύση
Η Ρωσία αντέδρασε εξαπολύοντας απειλές. Σύμφωνα με το αναθεωρημένο πυρηνικό της δόγμα, η Μόσχα θα είναι στο εξής σε θέση να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον μη πυρηνικών χωρών που υποστηρίζονται από πυρηνικές δυνάμεις, σε περίπτωση που δεχτεί «μαζική» αεροπορική επίθεση.
Ο Αλεξάντερ Γερμακόφ από το Ρωσικό Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων ανέφερε ότι η αλλαγή δεν αποτελεί τόσο επιχειρησιακό εγχειρίδιο για τη χρήση πυρηνικών όπλων, αλλά «πρωτίστως χρησιμεύει ως δήλωση προς τους δυνητικούς αντιπάλους, περιγράφοντας τα σενάρια στα οποία θα μπορούσαν να εξεταστούν τέτοια μέτρα».
Πρόκειται για ακόμα ένα μήνυμα του Πούτιν προς τη Δύση. Η Τατιάνα Στανόβαγια εκτιμά ότι δεν θέλει να ξεκινήσει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά «θεωρεί ότι πρέπει να τρομάξει τις δυτικές ελίτ για να δείξει ότι παίζουν με τη φωτιά».
Η εποχή Τραμπ
Το τι θα συμβεί μετά τον Ιανουάριο κινείται πέρα από τα όρια κάθε πρόβλεψης, σύμφωνα με αναλυτές.
Κύκλοι του Κρεμλίνου έχουν ήδη αρχίσει να ενημερώνουν για τις ελάχιστες απαιτήσεις τους από οποιαδήποτε πρωτοβουλία του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει αρχίσει να ξεκαθαρίζει και αυτός τη θέση του.
Ερωτηθείς σε αμερικανική τηλεοπτική συνέντευξη για το τι θα συμβεί στην Ουκρανία αν η Ουάσιγκτον περικόψει τη στρατιωτική βοήθεια, ήταν σαφής: «Αν κόψουν τη βοήθεια, νομίζω ότι θα χάσουμε. Φυσικά, ούτως ή άλλως, θα παραμείνουμε και θα πολεμήσουμε. Εχουμε παραγωγή, αλλά δεν είναι αρκετή για να επικρατήσουμε».
Ο Πούτιν επιμένει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να παραμείνει ουδέτερη για να λειτουργήσουν οι όποιες σχέσεις με τη Μόσχα, παρόλο που αποτελεί πλέον μέρος του Συντάγματος του Κιέβου η ένταξη τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Δημοσίευμα του πρακτορείου ειδήσεων Reuters, χθες Τετάρτη, ανέφερε ότι Ρώσοι αξιωματούχοι θεωρούν πως ο Πούτιν μπορεί να είναι ανοιχτός στο να αποχωρήσει από σχετικά μικρά κομμάτια εδάφους, αλλά τίποτε περισσότερο.
Ο Ζελένσκι παρουσίασε την Τρίτη το «σχέδιο ανθεκτικότητας» 10 σημείων στο κοινοβούλιο, όπου μεταξύ άφησε να εννοηθεί ότι το πρόβλημα για ειρηνευτική συμφωνία είναι ο Πούτιν.
Μια μέρα η Ρωσία θα μείνει χωρίς τον Πούτιν, με άλλα λόγια. Για τους Ουκρανούς, αυτή η αναμονή θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια, ανέφερε ο Μιχαήλο Σάμους, αλλά ποτέ δεν θα συναινούσαν στην εγκατάλειψη της Κριμαίας ή οποιουδήποτε άλλου εδάφους που σήμερα είναι υπό ρωσική κατοχή.
Το περισσότερο που θα ήταν διατεθειμένος να αποδεχθεί ο Ζελένσκι θα ήταν μία κατάπαυση του πυρός χωρίς δεσμεύσεις, εκτιμά ο Σάμους. Οτιδήποτε άλλο θα οδηγούσε σε εσωτερικές συγκρούσεις, καθώς πολλοί θα το θεωρούσαν προδοσία.
Ο Μίκολα Μπιελίσκοφ του Εθνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στο Κίεβο εκτιμά ότι το κλειδί είναι να αποτραπεί οποιαδήποτε σημαντική ρωσική επέλαση στα ανατολικά.
«Για εμάς είναι απολύτως απαραίτητο να αποτρέψουμε την πρόοδο των ρωσικών στρατευμάτων… χρησιμοποιώντας ATACMS, νάρκες κατά προσωπικού ή οτιδήποτε άλλο. Διότι αν οι Ρώσοι επιτύχουν, θα προσπαθήσουν να επιβάλουν οι ίδιοι του όρους».
Μιλώντας στο BBC από το Χάρκοβο, η Τζέιντ ΜακΓκλιν ανέφερε ότι λίγοι Ουκρανοί περιμένουν ότι ο Τραμπ θα μπορέσει να οργανώσει μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία.
Οποιοδήποτε είδος διευθέτησης που θα άφηνε την Ουκρανία σε πολύ χειρότερη θέση θα οδηγούσε σε πολιτικό χάος, τόνισε.
«Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει δράση», πρόσθεσε, «και τελικά γνωρίζουμε ότι οι Σκανδιναβοί, οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία δεν αρκούν».
