New York Times
Η Λωρίδα της Γάζας έχει όλες τις παγίδες που οι στρατιώτες έχουν μάθει να περιμένουν σε αστικές μάχες, ωστόσο καθώς οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις προελαύνουν, ο μεγαλύτερος κίνδυνος βρίσκεται κάτω από τα πόδια τους.
Η Χαμάς έχει χτίσει ένα λαβύρινθο από σήραγγες που κάποιοι πιστεύουν ότι εκτείνονται στο μεγαλύτερο μέρος, αν όχι σε ολόκληρη τη Γάζα.
Δεν πρόκειται για ένα απλό δίκτυο τούνελ. Κάτω από πυκνές κατοικημένες περιοχές, τα περάσματα επιτρέπουν στους μαχητές να κινούνται χωρίς να γίνονται ορατοί.
Υπάρχουν επίσης αποθήκες όπλων, τροφίμων και νερού, ακόμη και κέντρα διοίκησης.
Εκτιμάται δε ότι υπάρχουν κάποιες σήραγγες τόσο φαρδιές ώστε να χωράνε οχήματα.
Συνηθισμένες πόρτες και καταπακτές χρησιμεύουν ως μεταμφιεσμένα σημεία πρόσβασης, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους μαχητές της Χαμάς να εξαπολύουν επιθέσεις και στη συνέχεια να εξαφανίζονται.
Ουδείς διαθέτει έναν ακριβή χάρτη του δικτύου και λίγοι Ισραηλινοί τον έχουν δει από κοντά.
Φωτογραφίες, βίντεο και αναφορές από άτομα που έχουν βρεθεί στις σήραγγες υποδεικνύουν τα βασικά περιγράμματα και τον τρόπο χρήσης.
Το υλικό περιλαμβάνει φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από δημοσιογράφους, μαρτυρίες από ερευνητές που μελετούν τις σήραγγες και λεπτομέρειες του δικτύου που προέκυψε από τις ισραηλινές δυνάμεις όταν εισέβαλαν στη Γάζα το 2014.
Η διάλυση των σηράγγων είναι βασικός στόχος του Ισραήλ στην προσπάθεια να πλήξει την ηγεσία της Χαμάς.
Το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει την ύπαρξη των σηράγγων ως επιχείρημα για τον βομβαρδισμό περιοχών όπου βρίσκονται άμαχοι, μεταξύ άλλων και μια αεροπορική επιδρομή που έπληξε πυκνοκατοικημένη περιοχή στη συνοικία Τζαμπαλίγια.
Η Χαμάς έχει αρνηθεί ότι οι σήραγγές της βρίσκονταν κάτω από τις συγκεκριμένες τοποθεσίες που χτυπήθηκαν από το Ισραήλ.
Είναι όμως σχεδόν αδύνατο να επαληθευτούν οι ισχυρισμοί και των δύο πλευρών.
Για να καταστρέψουν τις σήραγγες στο έδαφος, τα ισραηλινά στρατεύματα θα χρειαστεί να βρουν εισόδους που συχνά είναι κρυμμένες στα υπόγεια των κτιρίων και οδηγούν σε σήραγγες με επένδυση από σκυρόδεμα.
Μια 85χρονη Ισραηλινή που κρατήθηκε όμηρος για 17 ημέρες στις σήραγγες μετά την απαγωγή της στις 7 Οκτωβρίου περιέγραψε την πορεία της μέσα από έναν «ιστό αράχνης» από υγρές σήραγγες. Τελικά έφτασε σε μια μεγάλη αίθουσα όπου κρατούνταν άλλοι δύο δωδεκάδες όμηροι, είπε.
Πιστεύεται ότι εξακολουθούν να υπάρχουν περισσότεροι από 200 Ισραηλινοί όμηροι που κρατούνται από τη Χαμάς και πολλοί είναι πιθανόν να βρίσκονται στις σήραγγες που σκοπεύει να καταστρέψει το Ισραήλ. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε ότι η επιστροφή τους στην πατρίδα είναι ένας από τους δύο κύριους στόχους της εισβολής, ενώ ο άλλος είναι η «καταστροφή της Χαμάς».
Οι σήραγγες που χρησιμοποιούνται για να κρύβει τον εξοπλισμό της η Χαμάς δεν είναι οι μόνες κρυφές δίοδοι στη Γάζα. Μετά την άνοδο της Χαμάς στην εξουσία το 2007 και την απόφαση του Ισραήλ να σφίξει τον κλοιό γύρω από τη Γάζα, ένα εκτεταμένο δίκτυο σηράγγων λαθρεμπορίου αναπτύχθηκε κάτω από τα σύνορα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου.
Αυτές οι σήραγγες χρησιμοποιούνται για την παράκαμψη του αποκλεισμού και επιτρέπουν την εισαγωγή μεγάλης ποικιλίας αγαθών, από όπλα και ηλεκτρονικό εξοπλισμό μέχρι δομικά υλικά και καύσιμα.
Οι αιγυπτιακές αρχές έχουν κάνει εκτεταμένες προσπάθειες για να καταστρέψουν αυτές τις διαδρομές λαθρεμπορίου, συμπεριλαμβανομένης της άντλησης θαλασσινού νερού για να πλημμυρίσει το δίκτυο και να καταρρεύσει πολλές από τις σήραγγες.
Ωστόσο, ορισμένες σήραγγες λαθρεμπορίου πιστεύεται ότι εξακολουθούν να λειτουργούν.
Αν κι ο ισραηλινός στρατός ξεπερνά κατά πολύ τη Χαμάς σε μέγεθος και σε εξοπλισμό, η καταπολέμηση ενός εχθρού με το δικό του δίκτυο σηράγγων είναι εγχείρημα υψηλού κινδύνου.
Ο Τζον Σπένσερ, ο οποίος μελετά τον αστικό πόλεμο στο Ινστιτούτο Μοντέρνου Πολέμου της Στρατιωτικής Ακαδημίας των ΗΠΑ, περιγράφει την κατάσταση περισσότερο σαν «μάχη κάτω από τη θάλασσα παρά στην επιφάνεια ή στο εσωτερικό ενός κτιρίου».
«Τίποτα από αυτά που χρησιμοποιούνται στην επιφάνεια δεν λειτουργεί», είπε και πρόσθεσε: «Πρέπει να έχεις εξειδικευμένο εξοπλισμό για να αναπνέεις, να βλέπεις, να πλοηγείς, να επικοινωνείς και να χρησιμοποιείς θανατηφόρα μέσα».
Ενας από τους κινδύνους για την είσοδο στις σήραγγες είναι ότι η Χαμάς έχει παγιδεύσει τις εισόδους με εκρηκτικά, λένε οι ειδικοί.
«Τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσουν ότι οι Ισραηλινοί μπήκαν στις σήραγγες, απλώς θα πατήσουν το κουμπί και όλο αυτό θα μπορούσε να καταρρεύσει πάνω στους Ισραηλινούς», δήλωσε ο Αρόν Μπρέγκμαν, ανώτερος καθηγητής στο King’s College του Λονδίνου που ειδικεύεται στην αραβο-ισραηλινή σύγκρουση.
Οι ισραηλινές δυνάμεις πιθανότατα δεν θα μπορέσουν να καταστρέψουν ολόκληρο το δίκτυο σήραγγας. «Είναι πολύ μεγάλο και δεν έχει νόημα να το αποσυναρμολογήσουμε όλο», είπε ο δρ Μπρέγκμαν.
Αντίθετα, θα επικεντρωθούν στο μπλοκάρισμα των εισόδων, πιθανότατα με αεροπορικές επιδρομές ή ζητώντας από τους μηχανικούς του στρατού να τις καταστρέψουν με εκρηκτικά.
Είναι επίσης απίθανο να μεταφέρουν τη μάχη κάτω από το έδαφος της Γάζας, παρεκτός και πιστέψουν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή.
Η είσοδος στις σήραγγες θα αφαιρούσε ένα βασικό πλεονέκτημα από τις ισραηλινές δυνάμεις: Αυτή τη στιγμή, προελαύνουν μαζικά με στρατεύματα, τανκς και ελικόπτερα. «Τη στιγμή που θα κατέβεις στο τούνελ, είναι ένας εναντίον ενός», είπε ο δρ Μπρέγκμαν.
