Η συμφωνία της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα στο Ντουμπάι (COP28) χαρακτηρίστηκε ιστορική, αφού για πρώτη φορά αναδεικνύεται ο ρόλος των εκπομπών ορυκτών καυσίμων στην άνοδο της θερμοκρασίας και ορίζεται ένας οδικός χάρτης για τη μείωση της χρήσης πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ πρόκειται για το μεγαλύτερο βήμα προόδου μετά τη συμφωνία του Παρισιού του 2015 για το Κλίμα. Ομως αναλυτές και ειδικοί ήδη προειδοποιούν πως τα μέτρα που αποφασίστηκαν δεν θα είναι αρκετά για συγκρατήσουν την αυξητική τάση της μέσης πλανητικής θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Ενέργεια και ρύπανση σε αριθμούς
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι ρυπαντές;
Κίνα, ΗΠΑ, Ινδία, Ρωσία και Ιαπωνία ήταν οι χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) το 2022.
Ποιος είναι ο πρωτοπόρος, διεθνώς, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας;
Η Κίνα που παράγει σχεδόν το 50% της παγκόσμιας αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Σε ποια χώρα καταγράφεται το μεγαλύτερο ποσοστό ανανεώσιμης ενέργειας σε σχέση με την εγχώρια κατανάλωση;
Η Ισλανδία, παράγει το 86,87% των ενεργειακών αναγκών της από ΑΠΕ.
Πόσο θα πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για να επιτευχθεί ο νέος στόχος του Cop28;
Κατά 17% σε ετήσια βάση.
Πόσοι άνθρωποι ζουν σε περιοχές που επηρεάζονται άμεσα από την κλιματική αλλαγή;
Περίπου 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι.
Πόσους θανάτους αναμένεται να προκαλέσει η κλιματική αλλαγή;
Η κλιματική αλλαγή θα ευθύνεται για 250.000 επιπλέον θανάτους ετησίως από το 2030 έως το 2050, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Πόσο κοστίζει η κλιματική αλλαγή στην οικονομία;
Μεταξύ 2,13 τρισ. και 3,26 τρισ. δολαρίων ετησίως.
Πόσες επενδύσεις απαιτούνται για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου;
15 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως θα χρειαστεί να δαπανηθούν, όπως αναφέρει το Politico.
Πόσο πρέπει να μειωθεί η παραγωγή ορυκτών καυσίμων;
Περίπου 6% ετησίως μεταξύ 2020 και 2030.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Το πιο σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας θεωρείται η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στα πιο φιλικά προς το περιβάλλον ενεργειακά συστήματα. Ομως η διατύπωση είναι πιο ασαφής από ό,τι θα επιθυμούσαν πολλές χώρες. Η προεδρία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων είχε ετοιμάσει ένα προσχέδιο με πιο αυστηρούς ορισμούς, αλλά μπροστά στην αντίσταση που συνάντησε από πολλούς, το απέσυρε στον πρώτο γύρο των συζητήσεων. Η αντίδραση αποδόθηκε από πολλούς στην πίεση των παραγωγών πετρελαίου.
Η συμφωνία απαιτεί “τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στα ενεργειακά συστήματα, με δίκαιο, εύρυθμο και ισότιμο τρόπο… για την επίτευξη της ουδετερότητας του άνθρακα μέχρι το 2050».
Ζητά επίσης τον τριπλασιασμό της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε παγκόσμιο επίπεδο έως το 2030, την επιτάχυνση των προσπαθειών για τη μείωση της χρήσης άνθρακα και την ταχύτερη ανάπτυξη συναφών τεχνολογιών π.χ για τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα από βιομηχανίες που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από αυτή την πηγή ενέργειας.
Οι χώρες που υπέγραψαν τη συμφωνία, θα είναι υπεύθυνες για την υλοποίησή της μέσω εθνικών πολιτικών και επενδυτικών προγραμμάτων.
Ενα άλλο σημαντικό σημείο της συμφωνίας, είναι η απαίτηση για σχέδια μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2025. Εάν χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία θέσουν στο επίκεντρο των δεσμεύσεών τους την ταχεία μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, θα συμβάλλουν σημαντικά στην απόπειρα αλλαγής σε παγκόσμια κλίμακα.
Επίσης αναγνωρίζεται ότι ο ρόλος των «μεταβατικών καυσίμων» που, επί της ουσίας, επιτρέπει την εξακολούθηση χρήσης του φυσικού αερίου.
Το κείμενο κάνει λόγο για «μεταβατική απομάκρυνση» (“transitioning away”), και όχι για «σταδιακή κατάργηση» όπως επιθυμούσαν πάνω από 100 χώρες και αμέτρητες ΜΚΟ. Τα σχέδιά τους προσέκρουσαν, κατά τα φαινόμενα, πάνω στον οργανισμό πετρελαιοεξαγωγικών χωρών OPEC, ο οποίος επιμένει ότι ο πλανήτής μπορεί να μειώσει τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου χωρίς να «θυσιάσει» τα ορυκτά καύσιμα.
