Ενα νέο προσχέδιο συμφωνίας για το Κλίμα δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα νωρίς το πρωί στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που φιλοξένησαν φέτος την 28η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP28). Το νέο κείμενο, η δημοσιοποίηση του οποίου αναμενόταν όλη τη νύκτα από τους διαπραγματευτές, προτείνει για πρώτη φορά στην ιστορία των διασκέψεων του ΟΗΕ για το Κλίμα να αναφερθούν ρητά όλα τα ορυκτά καύσιμα, που θεωρούνται ευρέως υπεύθυνα για την κλιματική αλλαγή, στην απόφαση που θα υιοθετηθεί από όλες τις χώρες.
Στόχος του κειμένου είναι να αντανακλά τη συναινετική άποψη των σχεδόν 200 χωρών που συγκεντρώθηκαν στη διάσκεψη στο Ντουμπάι, κατά την οποία πολλές κυβερνήσεις επιμένουν σε μια ισχυρή γλώσσα για να σηματοδοτηθεί το ενδεχόμενο τέλος της εποχής των ορυκτών καυσίμων, ενώ τα μέλη της οργάνωσης των πετρελαιοεξαγωγικών χωρών, του ΟΠΕΚ, καθώς και σύμμαχοί τους, διαμαρτύρονται γι’ αυτό.
Η προεδρία της COP εξέφρασε την ελπίδα ότι με το νέο προσχέδιο θα μπει τέλος στο αδιέξοδο σχετικά με το μέλλον των ορυκτών καυσίμων, επισημαίνοντας ότι η επιλογή λέξεων στο καινούργιο κείμενο μπορεί να βρίσκει σύμφωνες και τις 198 χώρες.
«Ιστορικό» το σχέδιο συμφωνίας
Ο υπουργός Κλίματος της Δανίας Νταν Γιόργκενσεν χαρακτήρισε σήμερα «ιστορικό» το σχέδιο συμφωνίας.
«Αν υιοθετηθεί, θα είναι μια ιστορική πρόοδος», δήλωσε πριν από τη συνεδρίαση της ολομέλειας της διάσκεψης στο Ντουμπάι, όπου όλες οι χώρες θα έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν για το κείμενο αυτό ενόψει ενδεχόμενης έγκρισής του με συναίνεση. «Είναι ιστορική», επανέλαβε.
Από την πλευρά του, ο Νορβηγός υπουργός Εξωτερικών Εσπεν Μπαρτ Ειντε δήλωσε πως «είναι η πρώτη φορά που ο κόσμος ενώνεται γύρω από ένα τόσο σαφές κείμενο για την ανάγκη να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα. Ηταν ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Επιτέλους τον αντιμετωπίζουμε κατά πρόσωπο».
Ο διαπραγματευτής της Βραζιλίας για το κλίμα Αντρέ Κορέα Ντο Λάγκο δήλωσε: «Νομίζω ότι θα πρέπει να το εγκρίνουμε».
Υπενθυμίζεται ότι το ζήτημα της απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα αποτέλεσε αιτία διαφωνιών μεταξύ των χωρών που συμμετείχαν στη διάσκεψη καθώς και εμπόδιο στις προσπάθειες για την επίτευξη μιας σημαντικής συμφωνίας.
Ακόμη και μετά το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, η επίτευξη συναίνεσης παρέμεινε μια δύσκολη εξίσωση. Μετά από ολονύχτιες διαπραγματεύσεις, ωστόσο, οι χώρες κατέληξαν στον νέο προσχέδιο, καλώντας στην απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα «με δίκαιο, οργανωμένο και ισορροπημένο τρόπο, επιταχύνοντας παράλληλα τη δράση σε αυτή την κρίσιμη δεκαετία, ώστε να επιτευχθεί [ο στόχος] μηδενικής χρήσης έως το 2050 με βάση την επιστήμη».
Διαφωνίες
Ωστόσο, όπως αναφέρει η Washington Post, είναι πιθανό να ακολουθήσουν νέες αντιπαραθέσεις.
Ηδη, η Συμμαχία Μικρών Νησιωτικών Κρατών, γνωστή με το ακρωνύμιο AOSIS, επισήμανε πως βλέπει στο προτεινόμενο κείμενο «μια λιτανεία από παραθυράκια».
«Το κείμενο δεν μιλάει ειδικά για τη μείωση και τη σταδιακή εξάλειψη των ορυκτών καυσίμων με τρόπο που να το καθιστά πράγματι “το βήμα αλλαγής που χρειάζεται”», ανέφερε η συμμαχία των χωρών αυτών οι οποίες είναι δυσανάλογα ευάλωτες στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, περιλαμβανομένης της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Το κείμενο αντιπροσωπεύει «ένα βήμα προς τα εμπρός», όμως «δεν παρέχει την απαραίτητη ισορροπία ώστε να ενισχύσουμε την παγκόσμια δράση για να διορθώσουμε την πορεία όσον αφορά την κλιματική αλλαγή», εκτιμά η συμμαχία στην ανακοίνωσή της.
Ο απεσταλμένος της Κίνας για το Κλίμα Λιου Ζενμίν δήλωσε πως με το προτεινόμενο κείμενο εξακολουθούν να παραμένουν ορισμένα ζητήματα.
«Δεν είναι τέλειο. Μερικά ζητήματα εξακολουθούν να παραμένουν», δήλωσε ο Λιου στο Ρόιτερς προσθέτοντας πως η κινεζική ομάδα εξακολουθεί να εξετάζει το κείμενο.
Κρίσιμης σημασίας η επιλογή των λέξεων
Στη σημερινή συνάντηση όλων των μερών, οι χώρες θα δηλώσουν εάν είναι πρόθυμες να δεχτούν το τρέχον κείμενο ως τελικό. Τα Ηνωμένα Εθνη λειτουργούν με βάση την αρχή της συναίνεσης, κάτι που σημαίνει ότι κάθε έθνος έχει τη δύναμη να μπλοκάρει τη συμφωνία.
Η επιλογή των λέξεων έχει σημασία. Το προηγούμενο προσχέδιο ανέφερε ότι οι χώρες «θα μπορούσαν» να λάβουν κρίσιμα μέτρα για να μειώσουν την παραγωγή και την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων. Το νέο κείμενο «καλεί» τα έθνη να προβούν σε τέτοιες ενέργειες. Αυτές οι φαινομενικά μικρές διαφορές μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στο ποιος υπογράφει και ποιος όχι.
Το διακύβευμα για τα μικρά και νησιωτικά κράτη είναι μεγάλο. Οι χώρες που έχουν ήδη βρεθεί αντιμέτωπες με τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν δεσμευτεί να μην αποδεχτούν μια συμφωνία που δεν υποχρεώνει τα πλούσια, ανεπτυγμένα έθνη να βοηθήσουν ευάλωτα έθνη, τα οποία ευθύνονται σε ελάχιστο βαθμό για την κλιματική αλλαγή.
Με πληροφορίες από BBC, Washington Post, Reuters, AFP
