Kathimerini.gr
Οι προϋποθέσεις που ανέφερε ο Βλαντιμίρ Πούτιν για την προοπτική κατάπαυσης του πυρός Ουκρανία συνοψίστηκαν στις ερωτήσεις που έθεσε, απευθυνόμενος πρακτικά σε Ουάσιγκτον και Κίεβο: «Γιατί χρειάζονται 30 ημέρες εκεχειρίας; Για επιστράτευση ή για ανεφοδιασμό της Ουκρανίας με όπλα;»
Υποστηρίζοντας ότι «οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός σε αυτή τη φάση θα ήταν προς το συμφέρον της Ουκρανίας», επιχείρησε να ελιχθεί παρακάμπτοντας την ανάγκη μιας άμεσης ανταπόκρισης, θέτοντας ως όρο της εκεχειρίας «να οδηγήσει σε μακροχρόνια ειρήνη και να αντιμετωπίσει τις βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης».
Οπως σημειώνει σε ανάλυσή της η Wall Street Journal, οι δηλώσεις του Πούτιν έρχονται σε μια φάση του πολέμου που ο ρωσικός στρατός καταγράφει ραγδαία προέλαση στο Κουρσκ, έχοντας σχεδόν εκδιώξει τους Ουκρανούς στρατιώτες, πίσω στη συνοριακή γραμμή.
Οι «βαθύτερες αιτίες» του πολέμου
Αλλωστε η σημερινή θέση του Πούτιν έχει διατυπωθεί με τρόπο παρόμοιο και στο παρελθόν καθώς η Ρωσία έχει επανειλημμένα αποκλείσει μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός, επιμένοντας ότι μια μόνιμη συμφωνία απαιτεί χρόνο.
Πολλές από τις «βαθύτερες αιτίες» που επικαλείται ο Πούτιν ως εμπόδια για την ειρήνευση περιγράφονται στο σχέδιο που καταρτίστηκε από Ρώσους και Ουκρανούς διπλωμάτες τον Απρίλιο του 2022 στην Κωνσταντινούπολη, μερικές μόλις εβδομάδες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής.
Η Ρωσία είχε δικαιολογήσει την έναρξη του πολέμου κατά της Ουκρανίας ως τρόπο περιορισμού της επέκτασης του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, το τότε σχέδιο προέβλεπε μια μεταπολεμική Ουκρανία που θα είναι ένα αφοπλισμένο και μόνιμα ουδέτερο κράτος, το οποίο δεν θα προσχωρήσει σε καμία στρατιωτική συμμαχία. Η Μόσχα επιμένει επίσης να διατηρήσει υπό τον έλεγχό της τουλάχιστον το 18% της προπολεμικής ουκρανικής επικράτειας που ήδη κατέχει.
Ο παράγοντας της προέλασης των Ρώσων
Με τον στρατό της Μόσχας να προελαύνει στο πεδίο της μάχης, κυρίως στο Κουρσκ, όπου η Ουκρανία ήλπιζε να χρησιμοποιήσει την περιοχή αυτή ως διαπραγματευτικό χαρτί, η Ρωσία, σύμφωνα με αναλυτές φαίνεται πως έχει ελάχιστα κίνητρα αυτή τη στιγμή για να σταματήσει τη σύγκρουση.
«Ο Πούτιν δεν αισθάνεται καμία πίεση», εκτιμά μιλώντας στη Wall Street Journal ο Κονσταντίν Σονίν, ειδικός στα θέματα Ρωσίας και διδάσκων στο Harris School of Public Policy του Πανεπιστημίου του Σικάγο. «Ο Τραμπ δεν έχει καμία επιρροή πάνω του και ο ίδιος νομίζει ότι κερδίζει», προσθέτει.
Πράγματι, ο ρωσικός στρατός ανακατέλαβε πρόσφατα τη Σούντζα, τη μεγαλύτερη πόλη που κατείχε η Ουκρανία στο Κουρσκ. Το Κίεβο χρησιμοποιούσε αυτή την πόλη ως κόμβο για τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων του στην περιοχή. Τα τελευταία 24ωρα, σειρά άλλων οικισμών του Κουρσκ έχουν επίσης ανακαταληφθεί από τον ρωσικό στρατό.
Σε μια κίνηση που ενέχει και συμβολισμό, ο Πούτιν φέρεται να επισκέφθηκε την Τετάρτη ένα διοικητήριο στο Κουρσκ μιλώντας με κορυφαίους στρατιωτικούς αξιωματούχους και φορώντας παραλλαγή. Την Πέμπτη, δήλωσε ότι η κατάσταση στο Κουρσκ είναι πλήρως υπό τον έλεγχο της Ρωσίας και ότι η Ουκρανία βρίσκεται στα πρόθυρα εκδίωξης από το ρωσικό έδαφος.
Η απώθηση των ουκρανικών δυνάμεων από το Κουρσκ, αν τελικά γίνει πραγματικότητα, θα σηματοδοτήσει μια πολύ σημαντική ήττα για το Κίεβο. Η Ρωσία έχει ρίξει τεράστιους πόρους στην εκστρατεία για την ανακατάληψη των εδαφών της, αναπτύσσοντας ακόμα και βορειοκορεατικά στρατεύματα και οργανώνοντας τολμηρές στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Οι επικριτές της ουκρανικής εισβολής στο Κουρσκ, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων Ουκρανών, έχουν τονίσει εδώ και μήνες ότι η επιχείρηση αφαίρεσε εξαιρετικά πολύτιμους πόρους και ανθρώπινο δυναμικό από άλλα ήδη καταπονημένα τμήματα του ουκρανικού μετώπου. Ο Ζελένσκι υποστήριξε ότι ο έλεγχος ρωσικού εδάφους θα αποτελούσε μοχλό πίεσης σε τυχόν μελλοντικές διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Σε περίπτωση ήττας, ωστόσο, αυτός ο μοχλός πίεσης παύει να υπάρχει.
