Kathimerini.gr
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχασε χρόνο. Από την ημέρα που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, έχει ανοίξει μέτωπα σε όλα τα πεδία: στις διεθνείς σχέσεις, στην οικονομία, στην κοινωνική πολιτική. Με ένα κύμα εκτελεστικών διαταγμάτων και πολιτικών παρεμβάσεων, αναδιαμορφώνει την Αμερική σε χρόνο ρεκόρ.
Οπως ήταν αναμενόμενο, αυτή η ταχύτητα επιφέρει αντιδράσεις. Οι εμπορικοί δασμοί προκαλούν αναταράξεις στις αγορές και στις διεθνείς σχέσεις, η σύγκρουση με την Ουκρανία δοκιμάζει τη στρατηγική των ΗΠΑ, ενώ στο εσωτερικό οι κοινωνικές πολιτικές του διχάζουν βαθιά τη χώρα, προκαλώντας ανησυχία σε μειονοτικές και υποεκπροσωπούμενες πληθυσμιακές ομάδες.
Οικονομικός πόλεμος: Δασμοί, πληθωρισμός και αντιδράσεις
Στην καρδιά της οικονομικής στρατηγικής Τραμπ βρίσκεται η επιβολή δασμών. Η κυβέρνησή του επέβαλε ή προανήγγειλε δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα από Καναδά, Μεξικό, Κίνα και Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η εξήγηση του Λευκού Οίκου ήταν grosso modo σαφής, αφήνοντας να εννοηθεί ότι «οι ξένες χώρες εκμεταλλεύονται την Αμερική και αυτό τελειώνει εδώ». Οι εμπλεκόμενες χώρες απάντησαν επιβάλλοντας δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, ή απειλώντας με δασμούς, εάν οι ΗΠΑ δεν επανεξετάσουν την εμπορική πολιτική τους. Στη δίνη των δασμών Τραμπ βρέθηκαν και οι χρηματιστηριακές αγορές, καθώς στις οικονομίες μεγαλύτερη αναστάτωση και από την επιβολή δασμών, προκαλεί η τακτική του Αμερικανού προέδρου να τους ανακοινώνει και στη συνέχεια να εξαιρεί προϊόντα ή να τους αναστέλλει.
Και οι Αμερικανοί πολίτες στην πλειοψηφία τους διαφωνούν με την επιλογή Τραμπ να επιβάλει δασμούς. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Σύμφωνα με το Bloomberg/Harris, το 59% πιστεύει ότι η επιβολή δασμών θα αυξήσει το κόστος ζωής, ενώ μόλις 11% αναμένει μείωση τιμών. Παράλληλα, και η στήριξη της εξωτερικής πολιτικής του προέδρου βρίσκεται σε ισχυρό μειοψηφικό ρεύμα: μόλις το 32% τη θεωρεί θετική, ενώ το 48% την απορρίπτει (Reuters/Ipsos, Φεβρουάριος 2025).
Στην οικονομία, το 53% των ερωτηθέντων εκφράζει αρνητική άποψη, ενώ η αποδοκιμασία για την εσωτερική πολιτική, την εκπαίδευση και τη διαφθορά ξεπερνά το 50% (Reuters/Ipsos, Φεβρουάριος 2025).
Σύμφωνα με δημοσκόπηση των Guardian/Harris, οι Αμερικανοί φαίνονται απαισιόδοξοι και για το μέλλον της οικονομίας των ΗΠΑ. Πάνω από τους μισούς (60%) πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ θα βιώσουν ύφεση το 2025 (το 43% των Ρεπουμπλικανών και το 62% των ανεξάρτητων).
Συγκεκριμένα,
• Το 49% όλων των ερωτηθέντων είπε ότι οι δασμοί θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία των ΗΠΑ.
• Το 43% των Ρεπουμπλικανών, το 17% των Δημοκρατικών και το 19% των ανεξάρτητων δήλωσαν ότι ο αντίκτυπος θα ήταν θετικός.
• Το 28% των Ρεπουμπλικανών, το 63% των Δημοκρατικών και το 54% των ανεξάρτητων δήλωσαν ότι θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο.
Στο Ουκρανικό, οι χειρισμοί Τράμπ, έστειλαν ένα σαφές μήνυμα στους συμμάχους: οι ΗΠΑ δεν δεσμεύονται πλέον άνευ όρων στην υποστήριξη της Ουκρανίας. Το ερώτημα παραμένει αν και κατά πόσον η αμερικανική στάση θα επηρεάσει και την ευρωπαϊκή πολιτική για τον πόλεμο.
Παράλληλα, και η πλειοψηφία των Δυτικοευρωπαίων, όπως δείχνει δημοσκόπηση του YouGov, θεωρεί ότι η πολιτική Τραμπ είναι καθαρή απειλή για την ειρήνη.
Για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν η στάση του ίδιου κοινού είναι ως περιγράφεται κάτωθι:
Η στροφή στη μετανάστευση
Η επιστροφή του τείχους στα σύνορα ήταν μία από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης. Το έργο που επί Μπάιντεν είχε ανασταλεί συνεχίζεται. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει αυστηροποιήσει τις απελάσεις και έχει επιβάλει νέους περιορισμούς στο άσυλο.
Αυτή η πολιτική διχάζει βαθιά το αμερικανικό κοινό. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup,
• Το 46% εγκρίνει την προσέγγιση Τραμπ στη μετανάστευση και το 51% την απορρίπτει.
• 92% των Ρεπουμπλικανών υποστηρίζει τις πολιτικές απελάσεων.
• Οι Δημοκρατικοί επιδοκιμάζουν τον Αμερικανό πρόεδρο κατά 4% και οι ανεξάρτητοι κατά 37%.
Δικαιώματα: Ανατροπές δεκαετιών
Σε κοινωνικό επίπεδο, ο Τραμπ επέβαλε την πιο ριζοσπαστική συντηρητική ατζέντα των τελευταίων ετών. Με το εκτελεστικό διάταγμα 14148, οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν πλέον μόνο δύο φύλα, βάσει βιολογικού χαρακτηρισμού. Παράλληλα, διεμφυλικά άτομα αποκλείστηκαν από τις Ενοπλες Δυνάμεις, ενώ τερματίστηκαν χρηματοδοτήσεις για προγράμματα που αφορούν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Ταυτόχρονα, το ίδιο συμβαίνει και με τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων που επιτρέπουν αντι-ισραηλινές διαδηλώσεις στο εσωτερικό τους.
Στις 25 Ιανουαρίου, ο Τραμπ υπέγραψε απόφαση που τερματίζει τη χρηματοδότηση για υπηρεσίες αμβλώσεων, μια κίνηση που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Ο συντηρητικός πυρήνας των ψηφοφόρων του μοιάζει να είναι ικανοποιημένος. Οι προοδευτικές οργανώσεις κάνουν λόγο για δεκάδες βήματα πίσω.
Το πολιτικό στοίχημα του Τραμπ
Δύο μήνες μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αλλάξει την πορεία της χώρας. Η δημοτικότητά του, όμως, είναι εύθραυστη. Σύμφωνα με το Reuters/Ipsos, το 43% τον εγκρίνει, ενώ το 50% τον απορρίπτει.
Ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει τη δική του ατζέντα στις ΗΠΑ. Η στήριξή του παραμένει ισχυρή στη βάση του, αλλά η κοινωνία είναι διχασμένη. Το ερώτημα δεν είναι αν θα αντέξει τις αντιδράσεις. Είναι αν θα κατορθώσει να ελέγξει την κατεύθυνση στην οποία οδηγεί τη χώρα – και αν το αμερικανικό κοινό θα το δεχτεί.
