Kathimerini.gr
«Η νέα προεδρία Τραμπ έφτασε εκεί όπου πάντα προοριζόταν να φτάσει: στα δικαστήρια»: Ο Στίβεν Κόλινσον του CNN επισημαίνει σε ανάλυσή του πως το ύστατο ανάχωμα νομιμότητας στην εκτελεστική ορμή του νέου προέδρου είναι τα δικαστήρια, τα οποία ωστόσο ίσως να μην καταστεί εφικτό να περιορίσουν τις εξουσίες του.
Ο ίδιος αναφέρεται στις δύο πρόσφατες «αναποδιές» του Λευκού Οίκου στο πλαίσιο της «εκτεταμένης και αμφιλεγόμενης εκτελεστικής εξουσίας του»: Αφενός στο δικαστικό «φρένο» στην εθελουσία έξοδο των δημοσίων υπαλλήλων τουλάχιστον έως το απόγευμα της Δευτέρας και αφετέρου στο προσωρινό πάγωμα στον τερματισμό της εκ γενετής ιθαγένειας.
Χθες, Πέμπτη, δύο εργατικά σωματεία που εκπροσωπούν τους υπαλλήλους της USAID κατέθεσαν μήνυση κατά του προέδρου Τραμπ για την προσπάθειά του να κλείσει την κυριότερη αμερικανική υπηρεσία διανομής ανθρωπιστικής βοήθειας και καίριας συμβολής στην επιβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων σε διεθνές επίπεδο.
Ασφαλώς, αυτές δεν είναι οι μόνες προσφυγές στην αμερικανική δικαιοσύνη που θέτουν εν αμφιβόλω εκτελεστικά διατάγματα του Τραμπ.
Οπως σημειώνει ο Κόλινσον, το νομικό σύστημα αναμένεται να συμφορηθεί με πολλαπλές υποθέσεις της δεύτερης θητείας του. «Αλλά πρόκειται για τις πιο σημαντικές πρώιμες δοκιμασίες της ικανότητας της δικαστικής εξουσίας να περιορίσει αυτό που πολλοί θεωρούν ως κατάφωρα αντισυνταγματικές αποφάσεις – και έχουν τη δυναμική να αλλάξουν εκ θεμελίων τον τρόπο που ασκείται η προεδρία, αλλά και το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Θα μπορούσαν επίσης να κρίνουν τη νομιμότητα της σαρωτικής και αδιαφανούς επιχείρησης του Ελον Μασκ και της ομάδας του στο υπουργείο Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας».
«Τα δικαστήρια, αν ερμηνεύσουν σωστά το Σύνταγμα, θα σταματήσουν τον Μασκ, θα σταματήσουν τον Τραμπ», δήλωσε χθες, Πέμπτη, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής της Μασαχουσέτης, Εντ Μάρκεϊ, στο CNN. «Το Αρθρο 1 είναι το Κογκρέσο. Το Αρθρο 2 είναι ο πρόεδρος, το Αρθρο 3 είναι η δικαστική εξουσία. Δεν υπάρχει Αρθρο 3.5 όπου ο Μασκ μπορεί να κάνει ό,τι θέλει», δήλωσε ο Μάρκεϊ. «Προσπαθούν να ξαναγράψουν το συνταγματικό δίκαιο αυτής της χώρας».
Δεδομένου του ότι το Κογκρέσο ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικανούς, ότι η νέα υπουργός Δικαιοσύνης, Πάμελα Μποντί, είναι αφοσιωμένη υποστηρίκτρια του Τραμπ και ότι στα υψηλά κλιμάκια του υπουργείου Δικαιοσύνης έχουν τοποθετηθεί άνθρωποι από την προσωπική νομική ομάδα του νέου προέδρου, ο αναλυτής του CNN σημειώνει πως το ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα ίσως είναι η τελευταία ασπίδα προστασίας κόντρα στις εκτεταμένες εξουσίες Τραμπ.
«Το Αρθρο 1 είναι το Κογκρέσο. Το Αρθρο 2 είναι ο πρόεδρος, το Αρθρο 3 είναι η δικαστική εξουσία. Δεν υπάρχει ένα άρθρο 3.5 όπου ο Elon Musk μπορεί να κάνει ό,τι θέλει να κάνει», δήλωσε στέλεχος των Δημοκρατικών – Φωτ.: REUTERS/Carlos Barria/File Photo
«Γίνεται όλο και πιο σαφές πως για τον πρόεδρό μας το κράτος δικαίου δεν αποτελεί παρά εμπόδιο για τους πολιτικούς του στόχους. Το κράτος δικαίου είναι, σύμφωνα με αυτόν, κάτι που μπορεί να παρακάμψει ή απλώς να αγνοήσει είτε για πολιτικό είτε για ίδιον όφελος», διεμήνυσε χθες, Πέμπτη ο δικαστής John Coughenour. «Σε αυτή τη δικαστική αίθουσα και υπό την εποπτεία μου, το κράτος δικαίου είναι ένας φωτεινός φάρος τον οποίο σκοπεύω να ακολουθήσω».
Τα δικαστήρια, ανήμπορα να σταματήσουν τα πάντα
Αλλά τα δικαστήρια είναι μάλλον απίθανο να αποδειχθούν ικανά να ματαιώσουν κάθε προεδρική απόφαση.
Σύμφωνα με τον Κόλινσον, οι επιτελείς της νέας κυβέρνησης είναι πεπεισμένοι πως τουλάχιστον τα βασικά σημεία του σχεδίου εξουσίας θα επικρατήσουν σε επίπεδο Ανωτάτου Δικαστηρίου, το οποίο στελεχώνεται στην πλειοψηφία του από Συντηρητικούς δικαστές.
Ωστόσο, ακόμη και αν κάποιες από τις εκτελεστικές αποφάσεις του προέδρου πάρουν το πράσινο φως από το Ανώτατο Δικαστήριο, αυτό θα σηματοδοτεί μια σημαντική αναδιαμόρφωση στον τρόπο που ασκείται η προεδρία.
Τελικά, θα ενδώσουν τα δικαστήρια –ιδίως το Ανώτατο Δικαστήριο– στη παραφουσκωμένη αντίληψη του Τραμπ για την προεδρική εξουσία ή θα καταφέρουν να περιορίσουν την αυθαιρεσία του; Και, κυρίως, αν τολμήσουν να αμφισβητήσουν τις προθέσεις του, ο Τραμπ θα συμμορφωθεί ή, αντιθέτως, θα επισπεύσει μια συνταγματική κρίση;
«Εδώ συντρέχουν λόγοι για συγκρατημένη αισιοδοξία», εκτιμά η Ρουθ Μάρκους σε άρθρο γνώμης στην Washington Post, επικαλούμενη «το θλιβερό νομικό ιστορικό της πρώτης θητείας Τραμπ και την αντίστοιχη άμεση αντίδραση των δικαστηρίων στη δεύτερη».
«Κυρίως, όσο κι αν η αντίσταση απέναντι στον Τραμπ είναι πιο υποτονική από ό,τι πριν από οκτώ χρόνια, η νομική αντίσταση είναι καλά χρηματοδοτημένη και οργανωμένη, με κρατικούς γενικούς εισαγγελείς που συντονίζουν τις στρατηγικές των δικαστικών διαδικασιών και εξωτερικές ομάδες έτοιμες να αναδείξουν υποθέσεις», λέει η ίδια.
«Συντρέχουν, όμως, και αρκετοί λόγοι ανησυχίας», προσθέτει η Ρουθ. Γιατί, όπως λέει, αυτοί που έχουν προσφύγει κατά των καταχρηστικών απολύσεων, μπορεί τελικά να κερδίσουν τη δικαστική μάχη, αλλά όχι εγκαίρως ώστε να αποσοβηθεί η ζημιά. Το ίδιο ισχύει και για τη USAID – και άλλες υποθέσεις.
«Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, οι δικηγόροι κατόρθωσαν, κατά καιρούς, να συγκρατήσουν τον Τραμπ. Ομως, ο σημερινός Τραμπ αγνοεί απροκάλυπτα τις νομικές απαιτήσεις. Μοιάζει να καλωσορίζει την ευκαιρία να υπερβεί τα νομικά εσκαμμένα, για να ορθώνει το ανάστημά του στην εκτελεστική εξουσία και να προκαλέσει τα δικαστήρια να τον σταματήσουν», λέει η ίδια.
«Κατά κάποιον τρόπο, η κυβέρνηση Τραμπ βάζει ένα στοίχημα, βασιζόμενη με αυτοπεποίθηση στους συντηρητικούς δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου για να εγκρίνουν περαιτέρω προεδρική εξουσία», εκτιμά ο Κόλινσον του CNN.
