Kathimerini.gr
Ο Τζο Μπάιντεν έχει δεσμευτεί για ριζοσπαστικές αλλαγές στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και διεθνούς διπλωματίας των ΗΠΑ, εφόσον κερδίσει τις προσεχείς προεδρικές εκλογές.Ωστόσο, κατά την τετραετία του Ντόναλντ Τραμπ έχουν συμβεί πολλά, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν εμπόδιο στην προσπάθεια επιστροφής στο καθεστώς που είχε καθιερωθεί πριν από τις κάλπες του 2016.
Στο κρίσιμο ερώτημα, επομένως, του «πόσο διαφορετικά θα μπορούσε να εξελιχθεί η αμερικανική εξωτερική πολιτική υπό τον προεδρία του Μπάιντεν» καλείται να απαντήσει η ιστοσελίδα gzero.com., απαριθμώντας τους τομείς όπου θα μπορούσε να υπάρξει γρήγορη μεταστροφή πολιτικής, αλλά και εκείνους που οι αλλαγές μοιάζουν δυσκολότερες.
Η “εύκολη” επιστροφή στη Συμφωνία του Παρισιού
Στην πρώτη κατηγορία, η ιστοσελίδα εντάσσει το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Όπως τονίζεται, ο Μπάιντεν έχει υπογραμμίσει πως από την πρώτη ημέρα που θα αναλάβει την εξουσία, οι ΗΠΑ θα επανενταχθούν στη Συμφωνία του Παρισιού, από την οποία ο Τραμπ έχει αποσύρει τη χώρα το 2019, παρότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, αλλά και το δεύτερο μεγαλύτερο κράτος σε εκπομπές άνθρακα.
Η επίσημη αποχώρηση των ΗΠΑ, ωστόσο, θα λάβει χώρα στις 4 Νοεμβρίου του 2020, μια ημέρα μετά τις εκλογές. Κάτι που σημαίνει πως ο Μπάιντεν θα μπορούσε άμεσα να την αναιρέσει, χωρίς να χρειαστεί να «χάσει» πολύ χρόνο.
Επιστροφή στις… συμμαχίες
Δεύτερο πεδίο, στο οποίο θα μπορούσαν να σημειωθούν άμεσες αλλαγές, είναι αυτό των συμμάχων. Όπως ανεφέρεται, αν επικρατήσει ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, κύρια πολιτική του προτεραιότητα θα είναι η «διόρθωση» των ζημιών απέναντι σε παραδοσιακούς συμμάχους, ειδικά από την Ευρώπη, όπως η Γερμανία.
Προς αυτή την κατεύθυνση εκτιμάται ότι ο Μπάιντεν θα μπορούσε να βασιστεί στους στενούς δεσμούς που ανέπτυξε κατά τις δύο τετραετίες που διετέλεσε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ομπάμα. Αλλωστε, ο ίδιος λέει ότι, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη ρωσική επιθετικότητα, θα επιχειρήσει να ενισχύσει το ΝΑΤΟ, όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και ενδυναμώνοντας τη δέσμευση των ΗΠΑ στις κοινές αξίες της Συμμαχίας.
Τι μπορεί να πράξει με το Ιράν
Τέλος, εκτιμάται ότι άμεσες αλλαγές αναμένονται και ως προς τη συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από αυτή, αποτέλεσε ένα από τα ορόσημα της πολιτικής Τραμπ. Ωστόσο, από την πλευρά του, ο Μπάιντεν έχει δεσμευτεί σε επιστροφή στη συμφωνία και στις άμεσες διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη, υπό την προϋπόθεση, ότι «το Ιράν θα επιστρέψει αυστηρά στην ευθυγράμμιση με το περιεχόμενο της συμφωνίας».
Όπως τονίζεται, πάντως, παρότι θεωρητικά -και με την υποστήριξη συμμάχων όπως η Γερμανία και η Γαλλία- μια τέτοια κίνηση μοιάζει εφικτή σε σύντομο χρονικό διάστημα, το σχέδιο του Μπάιντεν βασίζεται κατά πολύ στις προθέσεις του Ιράν, το οποίο έχει τις δικές του εκλογές το προσεχές καλοκαίρι. Και από αυτές, θα εξαρτηθεί εν πολλοίς το μέλλον των σχέσεων μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον, καθώς υπάρχει και η πιθανότητα επικράτησης της αντι-αμερικανικής πλευράς.
Το εμπόδιο του εμπορίου
Πέρα από τους τρεις παραπάνω τομείς, ωστόσο, υπάρχουν και δύο ακόμη που, σύμφωνα με το gzero, θα είναι δυσκολότερο για τον Μπάιντεν να προβεί σε ριζικές αλλαγές.
Ο πρώτος είναι το εμπόριο. Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών έχει κατηγορήσει τον Τραμπ για ασταθή πολιτική, η οποία, όπως έχει υποστηρίξει, έχει δυσαρεστήσει συμμάχους, όπως ο Καναδάς, το Μεξικό και η Ε.Ε., αποθαρρύνοντας παράλληλα και την Κίνα από το να προβεί σε πιθανές παραχωρήσεις. Ο Μπάιντεν διαβεβαιώνει ότι θα εργαστεί με τους συμμάχους των ΗΠΑ για να αλλάξει το σκηνικό με το Πεκίνο. Ωστόσο, την ώρα που η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη ύφεση εδώ και δεκαετίες, η κινεζική εξακολουθεί να ανακάμπτει, κάτι που εκτιμάται ότι δύσκολα θα οδηγήσει την Κίνα σε οπισθοχωρήσεις.
Ο βραχνάς της Βόρειας Κορέας
Ο δεύτερος είναι η Βόρεια Κορέα. Ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πραγματοποιήσει τρεις κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, οι σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πιόνγιανγκ παραμένουν όπως ήταν πάντα. Τεταμένες.
Από την πλευρά του, ο Μπάιντεν έχει ξεκαθαρίσει ότι θα προσπαθήσει να κινητοποιήσει τις σύμμαχες χώρες, όπως και την Κίνα, να επανενταχθούν στις διαπραγματεύσεις για την αποπυρηνικοποίηση. Όμως, ο Βορειοκορεάτης ηγέτης έχει επιδείξει ελάχιστη προθυμία να πράξει κάτι τέτοιο, ενώ ταυτόχρονα η χώρα του πραγματοποιεί συνεχή πρόοδο στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, ικανών να πλήξουν αμερικανικό έδαφος.
Έτσι, ενώ όσον αφορά τη Βόρεια Κορέα ο Μπάιντεν δεν μπορεί να κάνει πολλά πλάγματα, έχει τη δυνατότητα -και πιθανώς την επιθυμία- να ανανεώσει τη δέσμευση των ΗΠΑ για ένα ευρύτερο πλαίσιο οπλικών ελέγχων, μέσω της άνευ προϋποθέσεων επέκτασης της Συνθήκης New Start, η οποία υπεγράφη το 2011 μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τον περιορισμό τον πυρηνικών όπλων μεγάλου βεληνεκούς και η οποία εκπνέει τον Φεβρουάριο του 2021.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το εύρος δράσης ενός νέου ηγέτη συνήθως περιορίζεται από το εύρος δράσης του προκατόχου του. Εν μέσω της συγκεκριμένης τεταμένης χρονικής περιόδου , επομένως, αυτό που θέλει να πράξει ο Μπάιντεν και αυτό που πραγματικά μπορεί να πράξει, μάλλον θα αποκλίνουν.
