Kathimerini.gr
Μακριά από τις κάλπες των βουλευτικών εκλογών που διεξάγονται σήμερα Παρασκευή στο Ιράν, αναμένεται να μείνει η πλειονότητα των απογοητευμένων και θυμωμένων ψηφοφόρων στη χώρα.
Το αυξημένο ποσοστό αποχής εκφράζει την αυξανόμενη τάση αμφισβήτησης μιας διαδικασίας, που ολοένα περισσότεροι εκτιμούν πως αποσκοπεί στο να νομιμοποιήσει το καθεστώς, το οποίο έχει αποτύχει τόσο να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο όσο και να ενισχύσει τις ελευθερίες των πολιτών.
Ο ανώτατος ηγέτης, Αλί Χαμενεΐ, απευθυνόμενος σε όσους σχεδιάζουν να μποϊκοτάρουν τις εκλογές, τόνισε ότι είναι πατριωτικό και ισλαμικό καθήκον τους να εκλέξουν νέο κοινοβούλιο τετραετούς θητείας – το 12ο από την επανάσταση του 1979.
Επίσης, από τις εκλογές θα προκύψει συνέλευση 88 εδρών που θα επιλέξει τον διάδοχό του σε περίπτωση θανάτου του κατά τη διάρκεια της οκταετούς θητείας του.
«Αν η ψήφος σου άλλαζε κάτι»
Οι εκλογές είναι οι πρώτες μετά την καταστολή του κινήματος διαμαρτυρίας όπου κυριάρχησε το σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία».
Το απερχόμενο κοινοβούλιο ψήφισε νόμους που περιορίζουν την ελευθερία του διαδικτύου και νέα πρόστιμα για τη μη χρήση του χιτζάμπ, σε απάντηση στις διαμαρτυρίες.
Η μητέρα της Μαχσά Αμινί, ο θάνατος της οποίας πυροδότησε το κύμα διαμαρτυρίας, δημοσίευσε φωτογραφίες της κόρης της στο Instagram συνοδευόμενες από το μήνυμα: «Αν η ψήφος σου άλλαζε κάτι, δεν θα σου επέτρεπαν να ψηφίσεις».
Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2022-23 εξελίχθηκαν σε μία από τις χειρότερες πολιτικές ταραχές που γνώρισε το Ιράν από το 1979.
Σε ένδειξη της συνεχιζόμενης καταστολής, η βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης και ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα Ναργκίς Μοχαμαντί δεν επιτράπηκε να βγει από τη φυλακή για να παραστεί στην κηδεία του πατέρα της χθες Πέμπτη.
Η Μοχαμαντί έχει δηλώσει ότι οι εκλογές είναι σκηνοθετημένες και ότι το πραγματικό καθήκον των Ιρανών είναι να τις μποϊκοτάρουν.
Ιρανοί ακτιβιστές και οργανώσεις της αντιπολίτευσης απευθύνουν ευρέως καλέσματα σε αποχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με συνθήματα όπως ΟΧΙ σε ψήφο και Εκλογές – τσίρκο (#VOTENoVote και #ElectionCircus.
Απολίτικοι, πολλοί υποψήφιοι
Το ποσοστό συμμετοχής στις αντίστοιχες εκλογές πριν από τέσσερα χρόνια ήταν 42%, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό. Το καθεστώς καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να το βελτιώσει, μεταξύ άλλων, αυξάνοντας τον αριθμό των εκλογικών κέντρων και των υποψηφίων.
Οι αρχές ανακοίνωσαν ότι περισσότεροι από 15.200 πολίτες, το 75% όσων υπέβαλαν αίτηση για να θέσουν υποψηφιότητα, είχαν τη δυνατότητα να το πράξουν. Είναι ο μεγαλύτερος αριθμός υποψηφίων από το 1979.
Ωστόσο, η πλειονότητα των υποψηφίων είναι απολίτικοι, καθώς στο πλαίσιο διαδικασίας προελέγχου αποκλείστηκαν πολλοί από τους επικριτές του καθεστώτος.
«Κάθε ψήφος, πύραυλος»
Ερευνα του Ispa προέβλεπε συμμετοχή 38,5%, ενώ άλλες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συμμετοχή στην περιφέρεια της Τεχεράνης θα κυμανθεί στο 22%, ενώ στην πόλη της Τεχεράνης δεν θα ξεπεράσει το 15-17%.
Κύριο άρθρο της εφημερίδας Ham-Mihan ανέφερε ότι «σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκλογές, το ποιος θα ψηφίσει είναι δευτερεύον ζήτημα σε σχέση με το ζήτημα της συμμετοχής».
Οι αξιωματούχοι του καθεστώτος προέβλεψαν συμμετοχή 60%, ενώ ο Χαμενεΐ δήλωσε ότι η υψηλή συμμετοχή θα αποτελέσει «ένδειξη εθνικής δύναμης […] και θα προκαλέσει απογοήτευση στους εχθρούς που έχουν βάλει στο μάτι το Ιράν».
Ο διοικητής του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ο υποστράτηγος Χοσεΐν Σαλαμί, δήλωσε ότι «κάθε ψήφος είναι σαν πύραυλος που εκτοξεύεται στην καρδιά των εχθρών».
Το Μέτωπο Μεταρρυθμίσεων, συμμαχία 16 κομμάτων και οργανώσεων, αρνήθηκε να παρουσιάσει λίστα υποψηφίων σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τους αποκλεισμούς, μεταξύ των οποίων και του πρώην επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικής πολιτικής του κοινοβουλίου.
Αντίθετα, ο κεντρώος Αλί Μοταχαρί, παρουσίασε ανεπίσημη λίστα 30 υποψηφίων, μεταξύ των οποίων ο πρώην υπουργός Παιδείας και έξι γυναίκες.
Συνένοχοι
Η βαθύτερη ανησυχία για το καθεστώς είναι το ότι πολλοί Ιρανοί φαίνεται να απορρίπτουν πλέον το παλαιό διχαστικό σχήμα που τους χώριζε σε μεταρρυθμιστές και φονταμενταλιστές και αμφισβητούν την πολιτική τάξη στο σύνολό της.
Θεωρούν όλους τους εκπροσώπους του πολιτικού συστήματος συνένοχους για τον υψηλό πληθωρισμό, την ανεργία και την καταστολή, ζητήματα που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις απασχολούν τους περισσότερους Ιρανούς.
Το κύρος του κοινοβουλίου έχει δεχθεί πλήγμα, μεταξύ άλλων, λόγω της διαρροής εγγράφων που αποκάλυψαν ότι κάποιοι βουλευτές κερδίζουν 15 φορές περισσότερα σε σχέση με τον μέσο μισθό ενός μηχανικού.
Υπήρξε επίσης έντονη κριτική για το πλήθος των γιων και των θυγατέρων του καθεστώτος που ζουν στο εξωτερικό.
Η κρίση στη Γάζα και άλλα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, η οποία τελεί υπό τον έλεγχο του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και του ανώτατου ηγέτη, φαίνεται πως δεν έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τους ψηφοφόρους.
Πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι πολλοί Ιρανοί εκτιμούν ότι το καθεστώς δεν είναι σε θέση να επιλύσει την οικονομική κρίση που προκάλεσε το μείγμα κυρώσεων των ΗΠΑ, εξαιτίας της αποτυχίας να αναβιώσει πυρηνική συμφωνία, κακοδιαχείρισης και διαφθοράς.
Με πληροφορίες από Reuters, AP
