Kathimerini.gr
Τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της Τουρκίας για περαιτέρω αύξηση της επιρροής στη Λιβύη αναδεικνύει η παρουσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων (ΤΕΔ) στη χώρα. Η «Κ» παρουσιάζει σήμερα με λεπτομέρεια την παρουσία των ΤΕΔ στη Λιβύη, που συνδέονται με τους οικονομικούς και πολιτικούς στόχους της Αγκυρας.
Η παρουσία των ΤΕΔ στη Λιβύη με προσωπικό και μέσα είναι ορατή σε πολλές τοποθεσίες. Συγκεκριμένα, στελέχη των ΤΕΔ υπηρετούν στο κοινό κέντρο χερσαίας εκπαίδευσης και ασκήσεων στην Τατζούρα, στη σχολή χερσαίων δυνάμεων στην Τρίπολη, στο κέντρο ειδικών δυνάμεων στην Αλ-Χομς και σε τρεις αεροπορικές βάσεις (Αλ Γουατίγια, Μισράτα και Μιτίγκα).
Εκτιμάται ότι τα τελευταία 5 χρόνια, δηλαδή από την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου και έπειτα (2019), στη Λιβύη έχουν αναπτυχθεί συνολικά 3.000 άνδρες. Εξ αυτών, άνω των 2.000 είναι στελέχη των ΤΕΔ και περισσότεροι από 800 άνδρες της τουρκικής ιδιωτικής μισθοφορικής εταιρείας Sadat.
Υπολογίζεται ότι 40-50 στελέχη των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) δραστηριοποιούνται σταθερά στο έδαφος της Λιβύης όλα αυτά τα χρόνια. Τη διοίκηση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στη χώρα έχει αυτή την περίοδο ο Μουσταφά Κοσάν, ο οποίος είναι υποστράτηγος, όπως και οι προκάτοχοί του.
Εκπαίδευση
Κύρια αποστολή των Τούρκων είναι η εκπαίδευση των Λίβυων που ανήκουν στην οργάνωση που κυβερνάει την Τρίπολη (κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας – GNA), δηλαδή τις δυνάμεις υπό τον διορισμένο πρωθυπουργό Αμπντελχαμίντ Ντμπέιμπα. Κάποιοι από τους συνολικά 15.000 στρατιωτικούς και πολιτοφύλακες της GNA έχουν εκπαιδευθεί και σε τουρκικό έδαφος και συγκεκριμένα στη σχολή αντιτρομοκρατίας και στο τουρκικό Πανεπιστήμιο Εθνικής Αμυνας.
Πέρα από τις «μπότες στο έδαφος», από το 2019 η Τουρκία διατηρεί και μόνιμη ναυτική παρουσία στη Λιβύη. Στη χώρα βρίσκονται διαρκώς δύο πολεμικά πλοία (φρεγάτες ή κορβέτες) και χρησιμοποιούν για την εξυπηρέτησή τους ναυτικές βάσεις, όπως της Αμπού Σιτά στην Τρίπολη ή το λιμάνι Σιντί Μπιλάλ στα δυτικά της πρωτεύουσας.
Οι ΤΕΔ έχουν, επίσης, χορηγήσει στις λιβυκές δυνάμεις σημαντικό αριθμό οπλικών συστημάτων. Πέρα από UAV των τύπων Bayraktar TB-2 και Akinci, που έχουν δραστηριοποιηθεί στη Λιβύη, οι Τούρκοι έχουν παραχωρήσει περιφερόμενα πυρομαχικά τύπου Kargu, πυροβόλα Firtina T-155, αντιαεροπορικά συστήματα Hawk, Hisar και Korkut, αλλά ουκρανικής κατασκευής τύπου SA-3. Επίσης, αναμένεται να υλοποιηθεί και η συμφωνία για προμήθεια ελικοφόρων μονοκινητήριων αεροσκαφών Hurkus C, που κατασκευάζονται από την τουρκική ΤΑΙ. Ανάμεσα στις δύο χώρες λειτουργεί μια διαρκής αεροπορική επικοινωνία, η οποία μάλιστα, λόγω της απαγόρευσης πτήσης στο FIR Αθηνών για αεροσκάφη που προσγειώνονται στην Τρίπολη, διεξάγεται βόρεια της Ελλάδας, μέσω Βουλγαρίας, Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας. Υπολογίζεται ότι έχουν γίνει συνολικά περίπου 280 πτήσεις μεταγωγικών αεροσκαφών C-130 και A-400 από την Τουρκία προς την Τρίπολη.
Η στρατιωτική παρουσία εξυπηρετεί και τους ευρύτερους πολιτικούς και οικονομικούς στόχους της Αγκυρας στη χώρα. Τους τελευταίους μήνες, μέσα και από τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών της με την Αίγυπτο, αλλά και με την Ανατολική Λιβύη, που δεν ελέγχεται από το καθεστώς της Τρίπολης, η Τουρκία επιχειρεί να επεκτείνει την επιρροή της. Βέβαια, η βάση της τουρκικής επιρροής στη χώρα παραμένει η παρουσία στα δυτικά, περί την Τρίπολη. Η Λιβύη αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της Τουρκίας στην αφρικανική ήπειρο με όγκο εμπορίου 4,5 δισ. δολ. ετησίως. Βασικός μοχλός της τουρκικής οικονομικής παρέμβασης στη Λιβύη είναι ο κατασκευαστικός τομέας. Μάλιστα η Αγκυρα πιέζει για την επανεκκίνηση διαφόρων μεγάλων κατασκευαστικών έργων, όπως το νέο αεροδρόμιο της Τρίπολης, όπου οι τουρκικές εταιρείες θα έχουν σημαντική συμμετοχή. Η Αγκυρα έχει υπογράψει με την κυβέρνηση της Τρίπολης και μνημόνιο για συνεργασία στον ενεργειακό τομέα. Τα αποδεδειγμένα αποθέματα περίπου 48 εκατ. βαρελιών πετρελαίου στο υπέδαφος της Λιβύης αποτελούν επαρκή λόγο εμπλοκής της Αγκυρας.
