Του Γιάννη Ιωάννου
Η προσπάθεια για την ανακατάληψη της Χερσώνας από την Ουκρανία αποτελεί μια ενδιαφέρουσα καμπή του πολέμου για σειρά λόγων. Δεν είναι μόνο η στρατηγική της σημασία -επί του Δνειπέρου- στο μέτωπο του Νότου («απέναντι» από την Κριμαία) στη Μαύρη Θάλασσα, ο τρόπος με τον οποίο χάθηκε στην αρχή της ρωσικής εισβολής αλλά και λόγοι γοήτρου απέναντι στον πόλεμο του Πούτιν -που εξαρχής δεν πήγε καλά.
Είναι και κάτι πέραν αυτού ως προς τον χρονισμό που λαμβάνει χώρα: Λίγο πριν την έλευση του χειμώνα που για κάθε μέρος στον πόλεμο στην Ουκρανία -κυριότερα για την Ρωσία- αποτελεί μια ευκαιρία για μετρίαση των εχθροπραξιών. Για «πάγωμα» της σύγκρουσης όπως συμβαίνει σε κάθε σύγκρουση στον μετασοβιετικό χώρο. Αυτή η ανάπαυλα του πολέμου θα δώσει την ευκαιρία σε κάθε μέρος της σύγκρουσης να διαχειριστεί τον πόλεμο:
• Για την Ουκρανία θα αποτελέσει μια ευκαιρία διαχείρισης του fatigue της μάχης, εδώ και 8 και πλέον μήνες, προκειμένου να εστιάσει την προσπάθεια ανάκτησης εδαφών στα ανατολικά. Οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας εξάλλου στη Χερσώνα δεν επιδιώκουν μια σαρωτική αντεπίθεση στο στυλ του Χαρκόβου. Εστιάζουν βόρεια και ΒΔ της πόλης προκειμένου να ανακόψουν τα ρωσικά στρατεύματα κατοχής και ουσιαστικά να ανακτήσουν μια «ανοχύρωτη πόλη» με γρήγορες τακτικές επιτυχίες παρά να εισέλθουν σε ένα πόλεμο φθοράς εντός του αστικού ιστού της πόλης
• Για την Ρωσία η Χερσώνα αποτελεί ένα litmus test. Προτεραιοποίησης της άμυνας στα ανατολικά έναντι της απώλειας της Χερσώνας καθώς και σε σχέση με την προβληματική κινητοποίηση ρωσικών εφεδρειών και της διοικητικής και λογιστικής στήριξης του μετώπου στο Νότο μετά τα γεγονότα της Κριμαίας. Ο Ρώσος στρατηγός Σουροβίκιν προετοίμασε εξάλλου την έκβαση της σύγκρουσης κάνοντας λόγο για «σκληρές αποφάσεις», ενώ η απόφαση Πούτιν για εκκένωση πληθυσμών και επιβολή στρατιωτικού νόμου στην περιοχή συντείνει προς την κατεύθυνση της διαχείρισης μιας πιθανής ανακατάληψης της περιοχής.
Η Ουκρανία εστιάζει όχι στην περικύκλωση της Χερσώνας αλλά στην πίεση στο βόρειο μέρος (ανατολικά) των σημαντικών περασμάτων του ποταμού Δνειπέρου. Η καταστροφή (μαύρα βέλη στο χάρτη) σημαντικών γεφυρών επί του Δνειπέρου αλλά και στο στενό του Κερτς, επιβραδύνουν σημαντικά την ενίσχυση του ρωσικού μετώπου στην ευρύτερη περιοχή Χερσώνας-Ζαπορίζιε.
Τι να αναμένουμε
H έκβαση της μάχης της Χερσώνα θα κριθεί, εκτός απροόπτου, ως τα μέσα του Νοεμβρίου όπου και οι καιρικές συνθήκες σε ολόκληρη την Ουκρανία θα καταστήσουν δυσκολότερες τις καθημερινές επιχειρήσεις. Η ανάκτηση του oblast ωστόσο (πλήρης έλεγχος της επαρχίας) θα διαρκέσει λίγο παραπάνω δεδομένης της ρωσικής παρουσίας παράλληλων δομών.
Η Ρωσία έχει δείξει πως τις τελευταίες εβδομάδες έχει προσαρμόσει το δόγμα της στην Ουκρανία με τρεις ενδιαφέρουσες τάσεις:
• Tερροριστικά χτυπήματα με drones εντός του Κιέβου (δεν κρίνουν το decision making του πολέμου στο Κίεβο ή την έκβαση του πολέμου)
• Απειλή χρήσης μέσων καταστροφής προκειμένου να υπάρξουν απώλειες σε κρίσιμες υποδομές της Ουκρανίας. Τόσο ο πυρηνικός σταθμός στη Ζαπορίζια όσο και το υδροηλεκτρικό φράγμα στη Κάβοχκα (που θα εξέτρεπε μέρος του Δνειπέρου πλημμυρίζοντας ουσιαστικά την περιοχή) μπαίνουν -δυνητικά- στο στόχαστρο της Ρωσίας ως τρόποι άσκησης πίεσης στο Κίεβο για την συνέχιση των επιθετικών του πρωτοβουλιών και
• Την κινητοποίηση της Λευκορωσίας που -θεωρητικά- αν εισέβαλλε στην Ουκρανία θα άνοιγε ένα νέο μέτωπο εγγύς του Κιέβου προκειμένου να γενικεύσει τον πόλεμο στη χώρα
Και οι τρεις τάσεις ωστόσο -πέραν των επιμέρους σημειολογιών τους- δεν αποτελούν ποιοτικά χαρακτηριστικά που αφορούν την Ουκρανία αλλά -πρωτίστως- και την Ρωσία.
Η ανακατάληψη της Χερσώνας έχει τεράστια σημασία για την συνέχιση του πολέμου. Δεν τον κρίνει ωστόσο ακόμη.
