Kathimerini.gr
Λουκάς Βελιδάκης
Με τη Μαρίν Λεπέν να διατηρεί ισχυρό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις ενόψει ευρωεκλογών, ο Εμανουέλ Μακρόν αναζητούσε εναγωνίως εκείνο το χαρτί που θα τον βοηθούσε να γυρίσει το παιχνίδι – ο Γάλλος πρόεδρος γνώριζε ότι έπρεπε να πάρει ένα ρίσκο και το έκανε: Τράβηξε τον άσο από το μανίκι και διόρισε ως πρωθυπουργό τον Γκαμπριέλ Ατάλ. Τον νεότερο στην ιστορία της Γαλλίας και τον πρώτο ανοιχτά ομοφυλόφιλο.
Ο Μακρόν είχε προαναγγείλει την πρόθεσή του για αλλαγές: πριν το τέλος του 2023 είχε καταστήσει σαφές ότι με το νέο έτος θα προχωρούσε σε πολιτικές πρωτοβουλίες. Και ιδού: «Αγαπητέ Γκαμπριέλ Ατάλ, ξέρω ότι μπορώ να βασιστώ στην ενέργεια και τη δέσμευσή σας να εφαρμόσετε το έργο αναζωογόνησης και αναγέννησης».
Η Ελιζαμπέτ Μπορν, η δεύτερη γυναίκα στην ιστορία της Γαλλίας που υπηρέτησε ως πρωθυπουργός, αποχώρησε τη Δευτέρα από τη θέση της σε μια κίνηση στρατηγικής του Μακρόν για να δώσει νέο, φρέσκο αέρα, στη γεμάτη προβλήματα δεύτερη θητεία του.
Πολλοί στη Γαλλία εκτιμούν ότι οι περσινές μαζικές διαμαρτυρίες κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, αλλά και οι έντονες διαφωνίες εντός του δικού του κόμματος για το μεταναστευτικό νομοσχέδιο, έχουν αφήσει λαβωματιές στο κόμμα Μακρόν.
Θα δράσει ο Γκαμπριέλ Ατάλ σαν πολιτικό αναλγητικό; Ο 34χρονος μέχρι πρότινος υπουργός Παιδείας διαθέτει εγνωσμένο επικοινωνιακό χάρισμα και θεωρείται εξαιρετικά ευφυής. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ήδη διαθέτει σημαντική πολιτική εμπειρία και δη στο μακρονικό σύμπαν – στην πολιτική σκακιέρα, η κίνηση μοιάζει με ενεργοποίηση του αξιωματικού με στόχο τον διεμβολισμό του αντιπάλου.
Η άνοδός του υπήρξε μετεωρική: Πριν από δέκα χρόνια ήταν χαμηλόβαθμος σύμβουλος στο υπουργείο Υγείας και μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, για το οποίο μοίραζε φυλλάδια στους δρόμους του Παρισιού. Από τους Σοσιαλιστές αποχώρησε το 2016 για να στηρίξει τον Μακρόν, απηχώντας την ιδέα της διάλυσης του παλιού πολιτικού συστήματος και την επανεγγραφή του κώδικα της γαλλικής πολιτικής σκηνής.
Εξελέγη βουλευτής το 2017. Στο κοινοβούλιο κατόρθωσε να λάμψει ως ένας εύγλωττος θιασώτης του μακρονισμού, μαγνητίζοντας το ενδιαφέρον του προέδρου, ο οποίος δεν άργησε να τον εντάξει στην κυβέρνηση. Το 2018, διορίστηκε υφυπουργός Νεολαίας και έγινε το νεότερο μέλος του υπουργικού συμβουλίου από τις απαρχές της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας.
Αργότερα υπηρέτησε ως κυβερνητικός εκπρόσωπος στα σκοτεινά χρόνια της πανδημίας, υφυπουργός Οικονομικών (υπεύθυνος για τον προϋπολογισμό) και υπουργός Παιδείας από τον περασμένο Ιούλιο. Τώρα γίνεται ο τέταρτος επικεφαλής της κυβέρνησης που αναλαμβάνει καθήκοντα κατά τη διάρκεια της προεδρίας Μακρόν.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η επιλογή Ατάλ δεν οδηγεί απαραιτήτως σε κάποια σημαντική πολιτική στροφή, ωστόσο σηματοδοτεί την επιθυμία του ενοίκου του Μεγάρου των Ηλυσίων να υπερβεί τις σκιές του πρόσφατου παρελθόντος, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες του κόμματός του στις ευρω-κάλπες του προσεχούς Ιουνίου.
Ο Ατάλ, στις πρώτες του δηλώσεις, επιδίωξε να μιλήσει στην καρδιά της γαλλικής μεσαίας τάξης, καθώς υποσχέθηκε τόλμη και ταχύτητα στην αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ζωής.
Το BBC, σε ανάλυσή του, σημειώνει πως οι περισσότεροι σχολιαστές έχουν επισημάνει ότι οι Γάλλοι πολίτες δεν ενδιαφέρονται τόσο για μια αναδιάταξη προσώπων στην κορυφή, αλλά για έναν νέο στόχο και σκοπό που να χαρακτηρίζει την προεδρία Μακρόν. Ως εκ τούτου, προσθέτει το βρετανικό Μέσο, ο Ατάλ θα βρεθεί αντιμέτωπος με ακριβώς τα ίδια προβλήματα με την προκάτοχό του.
Σημειώνει δε ότι ο Ατάλ ως επιλογή του Μακρόν μοιάζει να είναι σαρξ εκ της πολιτικής σαρκός του –μία «μίνι εκδοχή» του μέντορά του, άρα (εικάζει το BBC) το πιθανό πολιτικό θαύμα θα μπορούσε να αποδειχθεί αντικατοπτρισμός– και ο 34χρονος θα μείνει στη σκιά του προέδρου, ο οποίος θα έχει εξαντλήσει το κεφάλαιο του δημοφιλούς νεαρού ηγέτη.
Οι κυματισμοί της «λίμνης»
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν διατηρεί προβάδισμα που κυμαίνεται ανάμεσα σε οκτώ έως δέκα ποσοστιαίες μονάδες. Η διαφορά είναι σημαντική και δύσκολα γυρίζει μέσα σε έξι μήνες.
Ο Ατάλ αναλαμβάνει σημαιοφόρος αυτής της μακρονικής αντεπίθεσης, με αιχμή την προσωπική του δημοφιλία. Η επιλογή του –όπως αναμενόταν– τάραξε τα ύδατα. Ο Μακρόν πέταξε στη λίμνη ένα βότσαλο και οι κυματισμοί έφεραν τις αναπόφευκτες αντιδράσεις.
Ενας από τους πρώτους που έσπευσε να πάρει θέση ήταν το «πουλέν» της Λεπέν, ο 28χρονος Ζορντάν Μπαρντελά, πρόεδρος του κυρίαρχου ακροδεξιού κόμματος: «Διορίζοντας τον Γκαμπριέλ Ατάλ, ο Εμανουέλ Μακρόν θέλει να προσκολληθεί στη δημοτικότητά του για να ανακουφίσει τον πόνο του αναπόφευκτου τέλους της βασιλείας του. Αντιθέτως, θα συμπαρασύρει στην πτώση τον βραχύβιο υπουργό Παιδείας».
Ο σχολιασμός εξ ευωνύμων επιχείρησε να υποβαθμίσει τη δυναμική της επιλογής Ατάλ: «Είτε είναι η Ελιζαμπέτ Μπορν είτε ο Γκάμπριελ Ατάλ είτε κάποιος άλλος, οι πολιτικές θα είναι οι ίδιες», δήλωσε ο αρχηγός του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ολιβιέ Φορ.
Από την πλευρά του, ο Πατρίκ Βινιάλ, βουλευτής του κόμματος του κέντρου, σχολίασε ότι ο Ατάλ έχει τα φόντα να αναγεννήσει τον ιδεολογικό του χώρο, καθώς διαθέτει αντίστοιχη λάμψη και γοητεία με αυτή που προ εξαετίας εκτίναξε τον τότε 39χρονο Μακρόν, ο οποίος πέτυχε να σαγηνεύσει τους ψηφοφόρους της Γαλλίας, κάνοντας την έκπληξη.
Πέντε πράγματα για τον Ατάλ:
- Στα 34 του, ο Γκαμπριέλ Ατάλ είναι ο νεότερος μεταπολεμικός πρωθυπουργός της Γαλλίας, ένα ρεκόρ που κατείχε προηγουμένως ο αριστερός Λοράν Φαμπιούς, ο οποίος ήταν 37 ετών όταν διορίστηκε πρωθυπουργός από τον Φρανσουά Μιτεράν το 1984.
- Ο Ατάλ είναι ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος πρωθυπουργός της Γαλλίας. Αυτό έγινε γνωστό το 2018, όταν διορίστηκε υφυπουργός κατά την πρώτη θητεία του Μακρόν. Εκείνη την εποχή, ο Ατάλ διατηρούσε σχέση με τον Στεφάν Σεζούρν, πρώην πολιτικό σύμβουλο του Μακρόν.
- Ο Ατάλ εντάχθηκε στο Σοσιαλιστικό Κόμμα όταν ήταν 17 ετών. Το όνομά του έγινε ευρέως γνωστό στη γαλλική πολιτική σκηνή όταν διορίστηκε κυβερνητικός εκπρόσωπος στη διάρκεια της πανδημίας. Αργότερα έγινε υφυπουργός Οικονομικών και κατόπιν υπουργός Παιδείας. Χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους πιο χαρισματικούς υπουργούς του Μακρόν.
- Η πρώτη κίνηση του Ατάλ μετά τον διορισμό του ως υπουργού Παιδείας ήταν να απαγορεύσει τη μουσουλμανική αμπάγια (το φαρδύ και μακρύ παραδοσιακό ένδυμα) στα δημόσια σχολεία. Αυτό του χάρισε δημοφιλία μεταξύ πολλών συντηρητικών ψηφοφόρων, παρά το γεγονός ότι προέρχεται από την αριστερά.
- Ο Ατάλ φιλοξενήθηκε πρόσφατα σε τηλεοπτική εκπομπή όπου διηγήθηκε την ιστορία του εκφοβισμού που δέχθηκε στο γυμνάσιο από έναν πρώην συμμαθητή του – επρόκειτο για μία από τις πρώτες περιπτώσεις ηλεκτρονικού μπούλινγκ με ομοφοβικές αιχμές.
