Kathimerini.gr
Αλεξάνδρα Βουδούρη
Για περίπου μία ώρα η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έδωσε μέσα από την τελευταία της ομιλία για την «Κατάσταση της Ενωσης» (SOTEU) στο Στρασβούργο το «στίγμα» των επόμενων βημάτων έως το τέλος της πενταετούς θητείας, κάνοντας παράλληλα έναν απολογισμό ξεχωρίζοντας τις έως τώρα επιτυχίες που φέρουν την «προσωπική της σφραγίδα». Δεν αποκάλυψε ωστόσο εάν θα διεκδικήσει μια νέα θητεία στο πόστο αυτό.
Ενώπιον της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μιλώντας σε κάποια σημεία αγγλικά, σε άλλα γερμανικά καθώς και γαλλικά, επί της ουσίας η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεσμεύθηκε να ολοκληρώσει ό,τι έχει απομείνει τους τελευταίους μήνες έως τις κρίσιμες ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2024 χαρακτηρίζοντας τα τελευταία τέσσερα χρόνια «έναν από τους πιο φιλόδοξους μετασχηματισμούς που έχει πετύχει αυτή η Ενωση», προσθέτοντας ότι θα κερδίσει «την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων να αντιμετωπίσουν τις φιλοδοξίες και τις ανησυχίες τους». «Τις 300 ημέρες που μας απομένουν θα πρέπει να ολοκληρώσουμε τη δουλειά για την οποία μας εμπιστεύτηκαν», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Απαριθμώντας «τις επιτυχίες της» η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έδωσε έμφαση –όπως άλλωστε αναμενόταν– στην «Πράσινη Συμφωνία», τη στήριξη στην Ουκρανία, στο Ταμείο Ανάκαμψης και το πρόγραμμα επενδύσεων στην μετα-Covid εποχή.
Αναφορά και στην Ελλάδα
Στην αρχή κιόλας της ομιλίας της η πρόεδρος της Κομισιόν έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις καταστροφικές πλημμύρες και πυρκαγιές που βίωσε η Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι λέγοντας πως αποτελούν πια «την πραγματικότητα ενός πλανήτη εν βρασμώ» και προσθέτοντας ότι αυτό το ζήτημα θα απασχολήσει τους πολίτες όταν θα κληθούν να ψηφίσουν στις επόμενες ευρωεκλογές.
«Αυτό το καλοκαίρι –το πιο θερμό που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη– ήταν μια ισχυρή υπενθύμιση. Η Ελλάδα και η Ισπανία επλήγησαν από καταστροφικές πυρκαγιές – και επλήγησαν ξανά μόνο λίγες εβδομάδες αργότερα από καταστροφικές πλημμύρες. Και είδαμε το χάος και το μακελειό των ακραίων καιρικών φαινομένων – από τη Σλοβενία μέχρι τη Βουλγαρία και ακριβώς απέναντι από την Ενωσή μας», είπε χαρακτηριστικά.
Για τον λόγο αυτόν η πρόεδρος της Κομισιόν έδωσε έμφαση στην «Πράσινη Συμφωνία» – το έως τώρα σήμα κατατεθέν της προεδρίας της, λέγοντας ότι «γεννήθηκε από μια ανάγκη να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας», ενώ προσέθεσε ότι «σχεδιάστηκε επίσης ως μια ευκαιρία για τη διατήρηση της μελλοντικής μας ευημερίας», κάνοντας ειδική αναφορά στις επενδύσεις καθαρού υδρογόνου στην Ευρώπη, οι οποίες είναι υψηλότερες από τις ΗΠΑ και την Κίνα μαζί.
Κατά των επιδοτήσεων για κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα
Η πρώτη φορά που καταχειροκροτήθηκε ήταν όταν ανακοίνωσε πως θα ξεκινήσει έρευνα κατά των επιδοτήσεων για τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, επί της ουσίας ικανοποιώντας τις εκκλήσεις της Γαλλίας και τις πιέσεις αντίστοιχα της γαλλικής αυτοκινητοβιομηχανίας ως προς αυτό. «Οι παγκόσμιες αγορές πλημμυρίζουν τώρα με φθηνότερα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Και η τιμή τους διατηρείται τεχνητά χαμηλή από τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις. Αυτό προκαλεί στρεβλώσεις στην κοινή ενιαία αγορά μας», είπε. «Μπορώ λοιπόν να ανακοινώσω σήμερα ότι η Επιτροπή ξεκινά έρευνα κατά των επιδοτήσεων για ηλεκτρικά οχήματα που προέρχονται από την Κίνα».
"Global markets are now flooded with cheaper Chinese electric cars.
— European Commission (@EU_Commission) September 13, 2023
And their price is kept artificially low by huge state subsidies.
We are launching an anti-subsidy investigation into electric vehicles coming from China."
— President @vonderleyen #SOTEU 2023 pic.twitter.com/1xSiv3VzmM
Μια τέτοια έρευνα θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την Ευρώπη να επιβάλει πρόσθετες εισφορές κατά των κινεζικών οχημάτων που εκτιμά ότι πωλούνται αρκετά φθηνά για να προσελκύσουν τους ευρωπαίους ανταγωνιστές.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με την Κίνα πάντως η πρόεδρος της Κομισιόν επανέλαβε τη στρατηγική της και το αφήγημα της μείωσης της επικινδυνότητας (de-risking) από εκείνο της απεξάρτησης από την κινεζική οικονομία (decoupling). Αυτή θα είναι η προσέγγισή μου με την κινεζική ηγεσία εν όψει και της ειδικής Συνόδου Κορυφής Ε.Ε – Κίνας αργότερα εντός του χρόνου, όπως ανέφερε.
Για μεταναστευτικό
Η μεταναστευτική πολιτική θα πρέπει να διαχειριστεί μια ισορροπία μεταξύ της προστασίας των συνόρων και της προστασίας των ανθρώπων. Η Φον ντερ Λάιεν είπε ότι χρειάζεται μια ισορροπία όταν νομοθετούμε για τη μετανάστευση, συνεργαζόμαστε με βασικούς εταίρους, βρίσκουμε έναν συμβιβασμό «μεταξύ κυριαρχίας και αλληλεγγύης, μεταξύ ασφάλειας και ανθρωπιάς», είπε.
Αυτή η ισορροπία είναι το «πνεύμα του Νέου Συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο», επισήμανε, αναφερόμενη στη δέσμη νομοθετικών φακέλων που σκοπεύουν να εγκρίνουν τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. πριν από τη λήξη της νομοθετικής εντολής τον Ιούνιο του 2024.
Για Ουκρανία
Την επέκταση της προσωρινής προστασίας για τους Ουκρανούς πρόσφυγες ανακοίνωσε η πρόεδρος της Κομισιόν. Η Ε.Ε. ενεργοποίησε τη λεγόμενη οδηγία προσωρινής προστασίας –στην οποία οι χώρες της Ε.Ε. πρέπει ακόμα να δώσουν πράσινο φως– για πρώτη φορά το 2022. Αυτό προσέφερε προστασία σε περισσότερους από 4 εκατομμύρια Ουκρανούς που μετεγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη. Η επικεφαλής της Επιτροπής δεσμεύτηκε να συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία για όσο διάστημα χρειαστεί, επαναλαμβάνοντας ότι το μπλοκ θα προσφέρει 50 δισεκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων. Καταχειροκροτήθηκε από όλες τις πλευρές του κοινοβουλίου –ακόμα και από κάποιους ακροδεξιούς ευρωβουλευτές– όταν τόνισε το σύνθημα: «Δόξα στην Ουκρανία» (Slava Ukraini).
Για διεύρυνση
Μεγάλο κομμάτι της ομιλίας της το αφιέρωσε στη διεύρυνση της Ε.Ε., καθώς τους επόμενους μήνες θα διεξαχθεί η νέα σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στη Γρανάδα, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου θα επικεντρωθεί και στο ζήτημα αυτό. Λίγες μόνο μέρες μετά την πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ να δοθεί ημερομηνία ένταξης στις υποψήφιες χώρες το 2030, η πρόεδρος της Κομισιόν τάχθηκε υπέρ της διεύρυνσης της Ε.Ε λέγοντας πως «σε έναν κόσμο όπου κάποιοι προσπαθούν να διαλέξουν χώρες μία προς μία, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήσουμε πίσω τους συμπολίτες μας Ευρωπαίους», ενώ τόνισε ότι είναι προς «το στρατηγικό συμφέρον της Ευρώπης και την ασφάλειά της να ολοκληρώσουμε την Ενωσή μας».
Αφησε εξάλλου ανοιχτό το ενδεχόμενο για αλλαγή των ευρωπαϊκών συνθηκών, εάν αυτό χρειαστεί.
«Θα υποστηρίζω πάντα αυτό το σώμα – και όλους εκείνους που θέλουν να μεταρρυθμίσουν την Ευρωπαϊκή Ενωση ώστε να λειτουργήσει καλύτερα για τους πολίτες», είπε. «Και ναι, αυτό σημαίνει να συμπεριλάβουμε και μια αλλαγή Ευρωπαϊκής Σύμβασης και Συνθήκης εάν και όπου χρειάζεται», πρόσθεσε.
Επιστροφή του «Σούπερ Μάριο»
Την έκθεση για «το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε.» θα αναλάβει ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, όπως ανέφερε η πρόεδρος της Κομισιόν.
«Επειδή η Ευρώπη θα κάνει “ό,τι χρειαστεί” –μια αναφορά στην πιο διάσημη δήλωση του Ντράγκι που φέρεται να “έσωσε” το ευρώ το 2012– για να διατηρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα», πρόσθεσε.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε παράλληλα η πρόεδρος της Κομισιόν στη νομοθεσία για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) – την πρώτη παγκοσμίως. Η ολοκλήρωσή της αναμένεται από τη σχετική συμφωνία της λεγόμενης τριλογίας έως το τέλος του χρόνου και περιλαμβάνεται στο φιλόδοξο πρόγραμμά της για την «ψηφιακή μετάβαση» της Ε.Ε.
Σημασία & λέξεις
Στη διάρκεια της ωριαίας ομιλίας της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε τουλάχιστον 22 φορές τη λέξη «Ουκρανία», το «κλίμα και την πράσινη συμφωνία» 18 φορές, τη «διεύρυνση» εννέα φορές και την «Κίνα» επτά φορές».
