Η Σουηδία θα εγκαταλείψει 200 χρόνια στρατιωτικής ουδετερότητας και θα υποβάλει αίτηση να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μαζί με τη γειτονική της Φινλανδία, μια κίνηση που αλλάζει τη γεωπολιτική της Ευρώπης και υπογραμμίζει τις ανεπιθύμητες συνέπειες της εισβολής του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, και οι προσπάθειες της Τουρκίας να εμποδίσει την εξέλιξη αυτή δεν θεωρούνται ανυπέρβλητο εμπόδιο από την ηγεσία της συμμαχίας.
Σε μια κρίσιμη ημέρα για τα σκανδιναβικά έθνη, η Φινλανδία δήλωσε την Κυριακή ότι θα υποβάλει επίσημα αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ τις επόμενες ημέρες, ενώ οι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες της Σουηδίας έσπασαν την παράδοση και δήλωσαν ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
«Η Ευρώπη, η Σουηδία και το σουηδικό κοινό ζουν μια νέα και επικίνδυνη πραγματικότητα. Η ευρωπαϊκή τάξη ασφαλείας στην οποία η Σουηδία οικοδομεί την ασφάλειά της δέχεται επίθεση», δήλωσε η Μαγκνταλένα Άντερσον, πρωθυπουργός της Σουηδίας και ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών. «Εμείς οι Σοσιαλδημοκράτες πιστεύουμε ότι το καλύτερο πράγμα για την ασφάλεια της Σουηδίας είναι να ενταχθούμε στο ΝΑΤΟ».
Ο Φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστοκαι η πρωθυπουργός της Φινλανδίας Σάνα Μάριν (φωτ.: Reuters).
Η βίαιη εισβολή στην Ουκρανία έχει ανατρέψει τη σκέψη για την ασφάλεια δεκαετιών στις δύο σκανδιναβικές χώρες. Ο Φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστο την χαρακτήρισε «ιστορική ημέρα», προσθέτοντας: «Μια νέα εποχή ανοίγει».
Η πρωθυπουργός της Φινλανδίας Σάνα Μάριν δήλωσε: «Δεν μπορούμε πλέον να πιστεύουμε ότι θα υπάρξει ένα ειρηνικό μέλλον δίπλα στη Ρωσία μόνοι μας. Γι’ αυτό λαμβάνουμε την απόφαση να ενταχθούμε στο ΝΑΤΟ: Είναι μια πράξη ειρήνης, για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ πόλεμος στη Φινλανδία στο μέλλον».
Οι Σοσιαλδημοκράτες της Σουηδίας δήλωσαν ότι στην αίτηση θα εκφράσουν επιφυλάξεις κατά της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων και ξένων βάσεων στο έδαφός τους. Η Φινλανδία είπε ότι δεν θα επιβάλει όρους.
Συνέπειες
Η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα ήταν μια από τις πιο σημαντικές και εκτεταμένες συνέπειες του πλήρους πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, με την κοινή γνώμη και στις δύο χώρες να στρέφεται μαζικά υπέρ μιας τέτοιας κίνησης από τον Φεβρουάριο.
Η πιθανή ένταξή τους θα μεταμορφώσει την αρχιτεκτονική ασφάλειας στη βόρεια Ευρώπη και θα διευκόλυνε τη συμμαχία να υπερασπιστεί τις χώρες της Βαλτικής. Θα υπερδιπλασιάσει επίσης το μήκος των συνόρων του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, η οποία έχει απειλήσει με «σοβαρές στρατιωτικές και πολιτικές συνέπειες» εάν η μία από τις δύο χώρες ενταχθεί στη συμμαχία.
Η επίσημη απόφαση της φινλανδικής κυβέρνησης να υποβάλει αίτηση θα πρέπει να εγκριθεί από το κοινοβούλιο, το οποίο συνεδριάζει τη Δευτέρα. Η κυβέρνηση της Σουηδίας θα εγκρίνει επίσης την αίτησή της τη Δευτέρα, ανοίγοντας το δρόμο για μια πιθανή από κοινού υποβολή των προσφορών τους για ένταξη όταν ο Φινλανδός πρόεδρος πραγματοποιήσει κρατική επίσκεψη στη Στοκχόλμη την Τρίτη και την Τετάρτη.
Τουρκία
Τόσο ο κ. Νιινίστο όσο και η κα Μάριν υποβάθμισαν τους φόβους ότι η Τουρκία θα μπορούσε να τορπιλίσει την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αφού ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε την Παρασκευή ότι δεν μπορούσε να έχει «θετική άποψη» για τις πιθανά αιτήματα για ένταξη.
Ο κ. Νιινίστο είπε ότι ήταν «λίγο μπερδεμένος» αφού είχε μια συνομιλία τον Απρίλιο με τον Ερντογάν στην οποία ο Τούρκος πρόεδρος του είχε πει: «Θα το αξιολογήσουμε θετικά».
Ο κ. Ερντογάν, ως σκεπτικό της αντίρρησής του, ανέφερε την υποστήριξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), λέγοντας ότι οι σκανδιναβικές χώρες ήταν «σαν κάποιο είδος ξενώνα για τρομοκρατικές οργανώσεις».
Όμως η Τουρκία ήταν η μόνη που τηρούσε αυτή τη στάση, με τα όλα τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ να εκφράζουν σθεναρή υποστήριξη για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Δεν ανησυχούν τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ οι τουρκικές αντιδράσεις.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε βέβαιος ότι η θέση της Τουρκίας δεν παρουσιάζει ανυπέρβλητο εμπόδιο. «Η Τουρκία έχει καταστήσει σαφές ότι η πρόθεσή της δεν είναι να εμποδίσει την ένταξη» στο ΝΑΤΟ για τη Φινλανδία και τη Σουηδία, είπε σε δημοσιογράφους.
Μιλώντας ύστερα από άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο, είπε ότι «είναι σίγουρος ότι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις ανησυχίες που έχει εκφράσει η Τουρκία με τρόπο που να μην καθυστερεί την ένταξη ή την ενταξιακή διαδικασία».
Ο κ. Στόλτενμπεργκ πρόσθεσε ότι στο ενδιάμεσο, το ΝΑΤΟ θα «εξετάσει τρόπους για να παρέχει διαβεβαιώσεις ασφαλείας, μεταξύ άλλων με την αύξηση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην περιοχή της Βαλτικής, μέσα και γύρω από τη Φινλανδία και τη Σουηδία».
Μπλίνκεν: Αχαρακτήριστη η συνομιλία μας
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν είπε ότι μίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του για τις ανησυχίες της Άγκυρας και ότι μετά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Κυριακής, ήταν βέβαιος ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί συναίνεση.
«Δεν θέλω να χαρακτηρίσω τη συγκεκριμένη συνομιλία που είχαμε είτε με τον υπουργό Εξωτερικών είτε στο πλαίσιο των ίδιων των συνόδων του ΝΑΤΟ, αλλά μπορώ να πω τα εξής: Άκουσα σχεδόν σε όλο τον κόσμο, πολύ ισχυρή υποστήριξη [για τη Σουηδία και τη Φινλανδία] να ενταχθούν η συμμαχία», είπε με τρόπο καθαρά διπλωματικό.
Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ πέρασαν την Κυριακή συζητώντας για τον πόλεμο στην Ουκρανία και πώς μπορούν να ενισχύσουν τη βοήθεια προς τις αρχές του Κιέβου. Μίλησαν επίσης για τη νέα στρατηγική αντίληψη του ΝΑΤΟ ενόψει της συνόδου κορυφής της συμμαχίας στη Μαδρίτη τον Ιούνιο. Αυτό θα καθορίσει τις προκλήσεις ασφαλείας που αντιμετωπίζει η συμμαχία και θα σκιαγραφήσει τα πολιτικά και στρατιωτικά καθήκοντα που θα εκτελέσει για την αντιμετώπισή τους.
Η Αναλένα Μπέρμποκ, υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, είπε ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει καθυστέρηση στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. «Δεν πρέπει να υπάρχει γκρίζα ζώνη», είπε πριν από τις διαβουλεύσεις της Κυριακής: «Αυτή δεν μπορεί να είναι μια χρονοβόρα διαδικασία».
Η κα Μπέρμποκ είπε ότι πολλές χώρες δεν ήθελαν ποτέ να ενταχθούν στο αμυντικό σύμφωνο, «αλλά τώρα ωθούνται στο ΝΑΤΟ» από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Πηγή: Financial Times
