Εχουν περάσει λίγα εικοσιτετράωρα από τη –σχεδόν– κινηματογραφική κατάρρευση της γέφυρας Φράνσις Σκοτ Κι στη Βαλτιμόρη και οι έρευνες για τα αίτια που οδήγησαν το φορτηγό πλοίο Dali να προσκρούσει –φορτωμένο τόνους εμπορεύματα– στον πυλώνα της ιστορικής γέφυρας του Μέριλαντ, συνεχίζονται.
Το «μαύρο κουτί» του πλοίου που εντοπίστηκε την Τετάρτη στα παγωμένα νερά του ποταμού Πατάπσκο, ανάμεσα στα χιλιάδες συντρίμμια της γέφυρας, βρίσκεται πλέον στα χέρια των ειδικών του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών των Ηνωμένων Πολιτειών. Eχοντας αναλάβει την υπόθεση, αναζητούν απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα: Πώς γίνεται ένα πλοίο σχετικά καινούργιο που κατασκευάστηκε σε ένα από τα πιο γνωστά διεθνή ναυπηγεία και ελέγχθηκε προτού αποπλεύσει για το μακρινό εμπορικό του ταξίδι από τις αυστηρές αρμόδιες αμερικανικές αρχές, να εκπέμψει –μέσα σε 43 λεπτά από τον απόπλου του– «May Day»;
«Είναι πολλοί παράγοντες οι οποίοι ενδέχεται να έχουν συμβάλει στην πρόσκρουση, δεδομένου ότι ήταν νύχτα, επικρατούσε το φαινόμενο της άμπωτης και το πλοίο δεν συνοδευόταν από ρυμουλκά του λιμανιού. «Oλα αυτά ίσως να ενέτειναν τυχόν μεμονωμένα λάθη ή δυσλειτουργίες του εξοπλισμού», παρατηρεί ο Βασίλης Καρατζάς, σύμβουλος σε θέματα ναυτιλίας και διευθύνων σύμβουλος της Karatzas Marine Advisors & Co, με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Μιλώντας στην «Κ» ξεκαθαρίζει ότι ακόμη είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, ωστόσο με βάση τα έως τώρα δεδομένα και τις μαρτυρίες του πληρώματος που ανέφεραν ότι το πλοίο έχασε τον έλεγχο του συστήματος πρόωσης, μένοντας ακυβέρνητο, ο κ. Καρατζάς αποκλείει το ενδεχόμενο ανθρώπινου σφάλματος.
«Στις εικόνες που είδαμε, τα φώτα του σκάφους φαίνεται να σβήνουν, τουλάχιστον δύο φορές. Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για τεχνικό πρόβλημα και όχι για ανθρώπινο λάθος. Δε φαίνεται ότι ο καπετάνιος ή ο πλοηγός έκαναν κάποιο λάθος χειρισμό στη ναυσιπλοΐα, αλλά ότι το σκάφος έχασε ισχύ και σταμάτησε να είναι ευέλικτο. Εφόσον το πλοίο έμεινε χωρίς ισχύ, έχασε την πρόωση και την ικανότητα πλοήγησης», επιβεβαιώνει και εξηγεί:
«Είναι γνωστό ότι η κύρια μηχανή ενός πλοίου μπορεί να σβήσει προσωρινά και να ξεκινήσει ξανά, στο μεταξύ όμως το πλοίο μπορεί να χάσει την πρόωση. Εφόσον το σκάφος βρίσκεται στην ανοιχτή θάλασσα, δεν προκύπτει κάποιο πρόβλημα, όμως εάν πλέει σε κλειστά νερά, η απώλεια της πρόωσης, έστω και για λίγο, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το σκάφος και το περιβάλλον του».
Ηταν επαρκείς οι έλεγχοι;
Το Dali ανήκει στην κατηγορία του μεσαίου μεγέθους φορτηγών πλοίων με μήκος περίπου 300 μέτρα, πλάτος 48 μ., ύψος 24,8 μ. και συνολική χωρητικότητα 95.000 τόνων. Ναυπηγήθηκε το 2015 στις εγκαταστάσεις της Hyundai στην Κορέα και ανήκει στην Grace Ocean Pte Ltd. Είναι ένα πλοίο που διασχίζει τις διεθνείς θάλασσες, λιγότερο από δέκα χρόνια.
«Το σκάφος ήταν σχετικά καινούργιο, κατασκευάστηκε σε ένα καλό ναυπηγείο, ενώ ο κινητήρας και ο κύριος εξοπλισμός του προέρχονται από αξιόπιστες εταιρείες», τονίζει ο Βασίλης Καρατζάς και θέτει θέμα για την πιθανότητα προβλήματος στην τροφοδοσία της μηχανής του Dali.
«Σε προηγούμενη επιθεώρηση, είχε διαπιστωθεί ότι το σκάφος παρουσίαζε ελλείψεις στα όργανα μέτρησης και τα θερμόμετρα. Υποθέτοντας ωστόσο ότι αυτά τα προβλήματα επαναλαμβάνονταν και η τροφοδοσία στον κινητήρα ήταν προβληματική, αυτό μπορεί να ανάγκασε τον κινητήρα να σβήσει».
Θα μπορούσαν οι έλεγχοι που έγιναν πριν από τον απόπλου, από τις αρμόδιες αμερικανικές αρχές να ήταν ανεπαρκείς; «Οι επιθεωρήσεις του σκάφους έγιναν για τον έλεγχο του κράτους λιμένα και δεν είναι απαραίτητα διεξοδικές», λέει ο κ. Καρατζάς και προσθέτει: «Δεδομένου πάντως ότι ένα πλοίο διαθέτει πολλούς εξοπλισμούς και μηχανήματα πάνω στο σκάφος, αυτά μπορεί να παρουσιάσουν δυσλειτουργίες και βλάβες, οι οποίες μπορεί να προκύψουν και ύστερα από μια επιθεώρηση».
Το ατύχημα στην Αμβέρσα
Δεν ήταν η πρώτη φορά ωστόσο που το Dali ενεπλάκη σε ναυτικό ατύχημα. Το 2016, όταν ακόμη ανήκε –σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post– στην εταιρεία ελληνικών συμφερόντων Ocean Bulk Maritime, είχε προσκρούσει κατά τον απόπλου του σε έναν πέτρινο τοίχο στο λιμάνι της Αμβέρσας στο Βέλγιο, χωρίς πάντως να υπάρξουν τραυματισμοί.
Ο Βασίλης Καρατζάς αναφέρει ότι δεν υπάρχει κάποια δημοσιευμένη έκθεση για το ατύχημα της Αμβέρσας που να παραπέμπει στο ότι τα δύο γεγονότα συνδέονται.
«Μπορεί να είναι άσχετο, μπορεί και να υπάρχει κάποια σύνδεση, δεν το γνωρίζουμε. Αυτό που συνέβη στην Αμβέρσα ωστόσο φαίνεται ότι ήταν αποτέλεσμα κακής πλοήγησης, δηλαδή ανθρώπινου λάθους και όχι πρόβλημα που παρουσίασε το πλοίο», εξηγεί.
Οπως αναφέρει ωστόσο η Washington Post, επικαλούμενη την υπηρεσία ναυτιλιακών δεδομένων Equasis, «το πλοίο υπέστη ζημιά στο κύτος που επηρεάζει την αξιοπλοΐα του». Στο ίδιο δε δημοσίευμα γίνεται αναφορά στη Synergy Marine Group, την τεχνική διαχειρίστρια του πλοίου, η οποία από το 2018 έχει εμπλακεί σε τρία περιστατικά που οδήγησαν στον θάνατο μελών του πληρώματος διαφορετικών πλοίων.
Το Dali, με έδρα τη Σιγκαπούρη, είχε ξεκινήσει τα ξημερώματα της 26ης Μαρτίου το μεγάλο εμπορικό του ταξίδι με προορισμό τη Σρι Λάνκα. Θα έφτανε στην πόλη Κολόμπο στις 22 Απριλίου ύστερα από 27 μέρες στη θάλασσα. Σήμερα, σχεδόν τρία εικοσιτετράωρα μετά το τραγικό δυστύχημα στα νερά του ποταμού Ποτάπσκο, συνεχίζονται οι έρευνες για τον εντοπισμό των εργατών που δούλευαν στη γέφυρα την ώρα της πρόσκρουσης, με τους τέσσερις από τους έξι να μην έχουν ακόμη ανασυρθεί από τα παγωμένα νερά του λιμανιού της Βαλτιμόρης.
