Kathimerini.gr
Λένα Αργύρη
Επειτα από μια τετραετία ανεπιτυχών προσπαθειών άρσης των κυρώσεων CAATSA –μέσω κάθε είδους δημιουργικών προτάσεων προς την κυβέρνηση Μπάιντεν–, η Τουρκία εστιάζει τώρα τη στρατηγική της στον Ντόναλντ Τραμπ, επικαλούμενη οφέλη για τις ΗΠΑ, τόσο οικονομικά όσο και εθνικού συμφέροντος.
Το σενάριο
Λίγα 24ωρα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ – Ερντογάν, άρχισαν να διακινούνται στην Ουάσιγκτον πληροφορίες πως ήδη αναζητούνται τρόποι και εξετάζονται σενάρια για να καταστεί νομικά και πολιτικά εφικτή –αν και όταν το αποφασίσει ο πρόεδρος– η άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Τουρκία για την κατοχή των ρωσικών συστημάτων S-400. Σε αυτό το πλαίσιο, έλεγαν οι ίδιες πληροφορίες, φέρεται να εξετάζεται μεταξύ άλλων το ενδεχόμενο καταστροφής τμήματος των συστημάτων, έτσι ώστε να καταστούν μη λειτουργικά.
Η «Κ» είναι σε θέση να γνωρίζει τα εξής δεδομένα: ότι με το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων –που θα ξεκλείδωνε εξελίξεις και για τα F-35– δεν συμφωνούν οι πάντες στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, ότι σε μια τελική απόφαση θα προσμετρηθούν οι σοβαρές αντιδράσεις του Ισραήλ και θα ληφθούν επίσης υπόψη και οι ανησυχίες της Ελλάδος για ενδεχόμενη απώλεια του ποιοτικού πλεονεκτήματός της στον αέρα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται να μην έχει λάβει, επί του παρόντος, καμιά οριστική απόφαση και σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες έχει ζητήσει να διασταυρωθούν τα επιχειρήματα και τα λεγόμενα του Ερντογάν.
Αν τελικά ο Τραμπ –για τον έναν ή τον άλλον λόγο– αποφασίσει να επιδείξει πολιτική βούληση επίλυσης του θέματος των κυρώσεων, τότε τα πράγματα θα είναι απλά. Κι αυτό γιατί ο νόμος CAATSA προβλέπει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να «άρει (waive), να τερματίσει ή να επιβάλει επιπρόσθετες κυρώσεις στη βάση συγκεκριμένων και απαριθμούμενων αναλυτικά λόγων που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ». Η μοναδική προϋπόθεση για να προβεί σε αυτή την κίνηση είναι η υποβολή ενημερωτικής έκθεσης στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου, με την οποία θα αιτιολογεί την απόφασή του. Σημειώνεται πως η έκθεση αυτή έχει μόνον ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν παρέχει τη δυνατότητα στο Κογκρέσο να διατυπώσει αντιρρήσεις, επιφυλάξεις ή διαφορετική άποψη.
Τα «φίλτρα»
Οπως εκτιμάται, αν δούμε να δρομολογούνται εξελίξεις στο θέμα των κυρώσεων, θα πρέπει να αναμένουμε και εξελίξεις στο ζήτημα της πώλησης των F-35, που είναι ο βασικός στόχος της Αγκυρας. Αυτή η δεύτερη διαδικασία είναι περισσότερο πολύπλοκη και, ως γνωστόν, η επιτυχής ολοκλήρωσή της απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη των επιτροπών Διεθνών και Εξωτερικών, Βουλής και Γερουσίας. Παρόλο που συσχετισμοί, ισορροπίες και πρόσωπα έχουν αλλάξει στο Κογκρέσο και οι επιθυμίες του σημερινού προέδρου σπανίως βρίσκουν οποιαδήποτε αντίσταση, η δυσπιστία έναντι της Τουρκίας παραμένει σε σημαντικό βαθμό, όπως απέδειξε και η πρόσφατη ακρόαση στη Βουλή όπου εκφράστηκαν σοβαρές ανησυχίες για τη συμπεριφορά και τον προσανατολισμό της.
Από τον Λευκό Οίκο έως και την Παρασκευή δεν υπήρχε καμία απολύτως επίσημη ενημέρωση ή, έστω, διαρροή. Η στάση αυτή, που παρεκκλίνει από τη συνήθη τακτική του νέου Λευκού Οίκου, που μιλάει για όλους και για όλα και ενημερώνει διαρκώς για τα πάντα, ενέτεινε τη φημολογία, προκαλώντας εκνευρισμό και κινητικότητα σε κύκλους του εβραϊκού λόμπι και της μεγάλης –ετερόκλητης αλλά ισχυρής– συμμαχίας No Jets For Turkey.
