Πώς μπορεί να εκτελεστεί το ένταλμα σύλληψης κατά του Πούτιν

Η έκδοση εντάλματος σύλληψης από το Διεθνές Δικαστήριο εναντίον του Βλάντιμιρ Πούτιν για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, ήταν κάτι που ζητούσε εδώ και πολύ καιρό το Κίεβο, ώστε να αναδειχθεί ο πραγματικός ένοχος για όσα δραματικά συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες στην Ουκρανία.

Το ερώτημα που προκύπτει, ωστόσο, είναι το εξής: Το ένταλμα έχει ουσία ή δεν θα εκπληρωθεί ποτέ;

Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Ο πρόεδρος της Ρωσίας δεν θα βρεθεί με χειροπέδες στη φυλακή. Ο μοναδικός τρόπος να συλληφθεί με πραγματικούς όρους, είναι να ταξιδέψει σε άλλο κράτος και εκεί, να ενεργοποιηθεί το ένταλμα ή να αλλάξει κυβέρνηση στη Ρωσία και να παραδοθεί από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Η ουσία, ωστόσο, της έκδοσης εντάλματος, αφορά την ιστορία. Στην ιστορία θα γραφτεί ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν, υπέπεσε σε εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.

Ο Ρώσος πρόεδρος θεωρείται υπεύθυνος για το έγκλημα πολέμου της παράνομης απέλασης πληθυσμού (παιδιών) και της παράνομης μεταφοράς πληθυσμού (παιδιών) από κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Τα εγκλήματα για τα οποία κατηγορείται ο Πούτιν φέρεται να διαπράχθηκαν σε κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη τουλάχιστον από τις 24 Φεβρουαρίου 2022.

«Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύεται ότι ο κ. Πούτιν φέρει ατομική ποινική ευθύνη για τα προαναφερθέντα εγκλήματα, για τη διάπραξη των πράξεων απευθείας, από κοινού με άλλους ή/και μέσω άλλων και για την αποτυχία του να ασκήσει σωστά τον έλεγχο σε πολιτικούς και στρατιωτικούς υφισταμένους που διέπραξαν τις πράξεις ή επέτρεψαν τη διάπραξή τους και που ήταν υπό την εξουσία και τον έλεγχό του» αναφέρεται στο έγγραφο του ICC .

Για το ίδιο έγκλημα πολέμου εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης και για την Ρωσίδα αξιωματούχο, Μαρία Μπέλοβα (Maria Alekseyevna Lvova-Belova) Επίτροπο για τα Δικαιώματα του Παιδιού στο Γραφείο του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

«Η μεταφορά από τη Ρωσία Ουκρανών παιδιών σε περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχό της στην Ουκρανία, καθώς και στην ρωσική επικράτεια, συνιστά ένα «έγκλημα πολέμου», ανέφερε η Ειδική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Ουκρανία, η οποία επίσης επισήμανε και πιθανά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Οι αντιδράσεις της Ρωσίας

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα τόνισε ότι το ένταλμα σύλληψης κατά του Πούτιν δεν έχει «καμία σημασία», καθώς «οι αποφάσεις του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου δεν έχουν καμία σημασία για τη χώρα μας, μεταξύ άλλων από νομική άποψη». «Η Ρωσία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στο Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και δεν φέρει καμία υποχρέωση βάσει αυτού», συμπλήρωσε.

Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ συνέκρινε το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου κατά του Πούτιν με χαρτί υγείας. 

«Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Δεν χρειάζεται να εξηγήσω πού πρέπει να χρησιμοποιηθεί αυτό το χαρτί», έγραψε στα αγγλικά ο Μεντβέντεφ στο Twitter, συνοδεύοντας την ανάρτησή του με ένα εικονίδιο χαρτιού υγείας.

The International Criminal Court has issued an arrest warrant against Vladimir Putin. No need to explain WHERE this paper should be used.

— Dmitry Medvedev (@MedvedevRussiaE) March 17, 2023

Το ΔΠΔ εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για δύο πρόσωπα σε σχέση με την κατάσταση στην Ουκρανία: για τον Βλαντίμιρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν και την Μαρία Αλεκσέγεβνα Λβόβα-Μπέλοβα, επίτροπο της ρωσικής προεδρίας για τα δικαιώματα των παιδιών στη Ρωσία, ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ΔΠΔ.

Ο Πούτιν «θεωρείται υπεύθυνος για το έγκλημα πολέμου της παράνομης απέλασης πληθυσμού (παιδιών) και της παράνομης μεταφοράς πληθυσμού (παιδιών) από τις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας στη Ρωσική Ομοσπονδία», πρόσθεσε το Δικαστήριο.

Η Λβόβα-Μπέλοβα αντιδρώντας ανέφερε: «είναι σπουδαίο που η διεθνής κοινότητα εκτίμησε το έργο να βοηθηθούν τα παιδιά της χώρας μας», μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti. Η Λβόβα-Μπέλοβα είπε τον περασμένο μήνα ότι «υιοθέτησε» ένα παιδί από την ουκρανική πόλη Μαριούπολη, η οποία τώρα βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο.

Οι διεθνείς αντιδράσεις μετά το ένταλμα σύλληψης

Ουκρανία

Η ουκρανική ηγεσία μίλησε για μια ιστορική απόφαση, χαιρετίζοντας την ενέργεια του ΔΠΔ. Ο Μιχαίλο Ποντολιάκ, σύμβουλος του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι τόνισε πως «ο κόσμος άλλαξε. Το ΔΠΔ εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον "στρατηγό" Πούτιν. Είναι ένα σαφές μήνυμα προς τις ελίτ της Ρωσικής Ομοσπονδίας για το τι θα τους συμβεί και γιατί δεν θα είναι "όπως πριν". Αυτή είναι η αρχή του τέλους της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην τρέχουσα μορφή της στην παγκόσμια σκηνή. Είναι μια ξεκάθαρη νομική διαδικασία. Απλά περιμένετε».

«Οι Τροχοί της Δικαιοσύνης γυρίζουν: Χειροκροτώ την απόφαση του ΔΠΔ να εκδώσει εντάλματα σύλληψης για τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τη Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα για βίαιη μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία. Οι διεθνείς εγκληματίες θα λογοδοτήσουν για απαγωγές παιδιών και άλλα διεθνή εγκλήματα», δήλωσε ο Ουκρανός ΥΠΕΞ Ντμίτρο Κουλέμπα.

Αυτό είναι «μόνο η αρχή», σχολίασε ο Αντρίι Γιέρμακ, επικεφαλής του γραφείου του προέδρου Ζελένσκι, ενώ ο Ουκρανός γενικός εισαγγελέας Αντριι Κόστιν δήλωσε ότι η απόφαση του ΔΠΔ, το είναι «ιστορική για την Ουκρανία και για ολόκληρο το σύστημα διεθνούς δικαίου».

Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοσέπ Μπορέλ χαρακτήρισε την έκδοση εντάλματος σύλληψης από το ΔΠΔ κατά του Πούτιν μια σημαντική απόφαση για τη διεθνή δικαιοσύνη. Ο Μπορέλ ανέφερε ότι η κίνηση αυτή είναι μόνο η αρχή για να λογοδοτήσει η Ρωσία για τα εγκλήματα και τις φρικαλεότητες της στην Ουκρανία. «Πρόκειται για μια σημαντική απόφαση της διεθνούς δικαιοσύνης και για τον λαό της Ουκρανίας», είπε.

The decision of the @IntlCrimCourt to issue an arrest warrant for Vladimir Putin for the war crime of unlawful deportation and transfer of children from Ukraine to Russia is the start of the process of accountability. We appreciate & support ICC’s work.

There can be #noimpunity

— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) March 17, 2023

Ηνωμένο Βασίλειο

Το Λονδίνο χαιρέτισε την έκδοση εντάλματος σύλληψης κατά του Ρώσου προέδρου. «Χαιρετίζουμε το βήμα που έκανε το ανεξάρτητο ΔΠΔ για να καταστήσει υπόλογους εκείνους που βρίσκονται στην κορυφή του ρωσικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένου του Βλαντίμιρ Πούτιν», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι στο Twitter.

Those responsible for horrific war crimes in Ukraine must be brought to justice.

We welcome the step taken by the independent ICC to hold those at the top of the Russian regime, including Vladimir Putin, to account.

Work must continue to investigate the atrocities committed.

— James Cleverly (@JamesCleverly) March 17, 2023

Πολωνία

Ο Πούτιν θα πρέπει να δικαστεί ως εγκληματίας πολέμου μαζί με άλλους υπεύθυνους για φρικαλεότητες στην Ουκρανία, δήλωσε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Πολωνίας. «Πρόκειται για μια σημαντική απόφαση του Δικαστηρίου, η οποία επισημαίνει εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τον ρωσικό μηχανισμό βίας», δήλωσε ο Πιότρ Μίλερ στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων PAP.

«Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι επικεφαλής αυτής της μηχανής και θα πρέπει να δικαστεί ως εγκληματίας πολέμου μαζί με αυτούς που εφαρμόζουν άμεσα και έμμεσα τον βάρβαρο πόλεμο».

Τσεχία

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είχε δίκιο που εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Ρώσου προέδρου Πούτιν για τον πόλεμο του εναντίον της Ουκρανίας, δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάβσκι.

«Ο Πούτιν είναι αναμφίβολα υπεύθυνος για εγκλήματα πολέμου και θα πρέπει να δικαστεί για το έγκλημα της επίθεσης. Χαιρετίζω την απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου», έγραψε ο Λιπάβσκι στο Twitter.

Putin is undoubtedly responsible for war crimes and should also stand trial for the Crime of Aggression. I welcome the fact that the International Criminal Court (ICC) has agreed to issue an arrest warrant against Putin.

— Jan Lipavský (@JanLipavsky) March 17, 2023