Του Βασίλη Νέδου
Η σημερινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, στις 10:30 στην Αθήνα αναμένεται να επιβεβαιώσει τη βούληση των δύο πλευρών για ουσιαστικές συζητήσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στα επόμενα βήματα στο επίμαχο ζήτημα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν και στην ελληνική πλευρά είναι γνωστές οι απόψεις της τουρκικής διπλωματίας για τα συγκεκριμένα θέματα, είναι εξίσου σαφές ότι και στην Αγκυρα υπάρχει πρόθεση να συνεχιστεί ο διάλογος. Εν ολίγοις η σημερινή συνάντηση δεν αποτελεί άσκηση ρουτίνας. Καλά πληροφορημένες πηγές σημειώνουν ότι δεν βρισκόμαστε ακόμα σε κάποιο στάδιο μιας πιθανής διαδικασίας επαφών για την οριοθέτηση, ωστόσο οι επαφές αποκτούν μια κανονικότητα η οποία επιθυμητό είναι να εμπεδωθεί.
Αλλωστε οι κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν, ως έχοντες την πολιτική διεύθυνση του συνόλου των επαφών, θα συζητήσουν και για τους υπόλοιπους πυλώνες των ελληνοτουρκικών επαφών και δη τον πολιτικό διάλογο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), τη θετική ατζέντα και, βεβαίως, την προετοιμασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Αγκυρα στις αρχές του 2025. Σύμφωνα με πληροφορίες, σήμερα ενδέχεται να ανακοινωθούν και οι ημερομηνίες των επόμενων γύρων του πολιτικού διαλόγου και της θετικής ατζέντας, που αναμένεται να πραγματοποιηθούν εντός Δεκεμβρίου. Αλλωστε στις σημερινές διευρυμένες συνομιλίες που θα ακολουθήσουν το τετ α τετ των δύο υπουργών, θα συμμετάσχουν και οι αρμόδιοι υφυπουργοί Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστας Φραγκογιάννης. Από την τουρκική πλευρά θα είναι παρών ο υφυπουργός Εξωτερικών Μεμέτ Κεμάλ Μποζάι, και άλλοι Τούρκοι διπλωμάτες με γνώση των ελληνοτουρκικών διαφορών.
Από την ελληνική πλευρά αναμένεται, βεβαίως, ότι η τουρκική αντιπροσωπεία θα θέσει, ως είθισται, τα μειονοτικά ζητήματα που αποτελούν σκέλος του πυρήνα των ιδεολογικών αντιλήψεων της κυβέρνησης του ΑΚΡ. Πρόκειται για ένα θέμα που παγίως φέρνει τις αντιπροσωπείες Ελλάδας και Τουρκίας σε εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις.
Στην ατζέντα των συζητήσεων θα βρεθούν και οι περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση όλα όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή. Περιττό να υπογραμμιστεί ότι η ανάδειξη νέου προέδρου των ΗΠΑ αποτελεί παράμετρο που θα επηρεάσει πέραν πάσης αμφιβολίας όλα τα περιφερειακά μέτωπα, περιλαμβανομένου του Μεσανατολικού. Στο συγκεκριμένο θέμα Αθήνα και Αγκυρα έχουν αποκλίνουσες απόψεις, καθώς η Ελλάδα υποστηρίζει το δικαίωμα αυτοάμυνας του Ισραήλ, ζητώντας παράλληλα προστασία των αμάχων και εκκίνηση πολιτικής διαδικασίας επίλυσης της κρίσης, ενώ η Τουρκία έχει τη γνωστή σχέση εχθρότητας με το Ισραήλ.
Ο κ. Γεραπετρίτης έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει δημόσια την προσωπική προσήλωσή του στην ανάγκη να αναθερμανθεί η διαδικασία διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Η Αθήνα παραμένει, βεβαίως, στις θέσεις της περί της ανάγκης η λύση να εξευρεθεί με απόλυτο σεβασμό στις παραμέτρους του ΟΗΕ (διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία). Στις σημερινές επαφές αναμένεται να συζητηθεί τι στάση θα τηρήσει η Αγκυρα σε περίπτωση επανέναρξης του διαλόγου για το Κυπριακό. Στις επαφές των κ. Γεραπετρίτη και Φιντάν θα βρεθούν και τα ευρωτουρκικά. Η ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας βρίσκεται, όπως είναι γνωστό, σε τέλμα, με την Ελλάδα ωστόσο να μη μετακινείται από τη θέση της υποστήριξης της Αγκυρας, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση, βεβαίως, του σεβασμού των όρων που θέτει η Ε.Ε. για όλα τα υποψήφια κράτη-μέλη.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε χθες στην τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ» ο κ. Γεραπετρίτης επανέλαβε ότι για την Αθήνα η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αποτελεί τη μία και μόνη διαφορά μεταξύ των δύο χωρών που μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. «Εχω πλήρη συναίσθηση της δυσκολίας του εγχειρήματος, αλλά είναι χρέος να προσπαθήσουμε. Και, πάντως, οφείλουμε να διατηρήσουμε την καλή συνεργασία και τους ωφέλιμους διαύλους επικοινωνίας», ανέφερε επί τούτου ο κ. Γεραπετρίτης, αντανακλώντας και τη γενικότερη διάθεση της κυβέρνησης από τις ελληνοτουρκικές συζητήσεις των τελευταίων ετών.
