Kathimerini.gr
Δήμητρα Τριανταφύλλου
Ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, μίλησε στην «Κ» για όσα απασχολούν τους επιστήμονες σε σχέση με τη Σαντορίνη και ποια είναι η ανησυχία τους σε σχέση με τη σεισμική ακολουθία που ξεκίνησε στις 24 Ιανουαρίου.
«Το τελευταίο 24ωρο καταγράφηκε μεγάλος αριθμός σεισμών, τόσο σε συχνότητα όσο και σε μέγεθος, με αρκετούς να ξεπερνούν τα 4 Ρίχτερ. Αυτό που επιδιώκουμε είναι η σταδιακή μείωση της σεισμικής δραστηριότητας, ωστόσο προς το παρόν συμβαίνει το αντίθετο», δήλωσε.
Όπως εξηγεί, η προσοχή των σεισμολόγων έχει μετατοπιστεί από την Καλντέρα στην περιοχή της Ανύδρου, όπου η δραστηριότητα αποδίδεται σε καθαρά τεκτονικά αίτια.
«Πρόκειται για μια περιοχή με σημαντικές τεκτονικές δομές. Παρακολουθούμε στενά την εξέλιξη των σεισμών και αξιολογούμε τα δεδομένα, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα την κατάσταση», πρόσθεσε.
Παρακινδυνευμένη η σύγκριση με το 1956
Ο κ. Καραστάθης τονίζει ότι οποιαδήποτε σύγκριση με τον σεισμό του 1956 είναι παρακινδυνευμένη.
«Τότε, οι επιλύσεις των κέντρων του σεισμού –δηλαδή ο ακριβής προσδιορισμός του επίκεντρου– ήταν περιορισμένης ακρίβειας, ενώ οι μεταγενέστερες αναλύσεις έδωσαν αρκετά διαφορετικά αποτελέσματα», εξηγεί.
Όπως επισημαίνει, ακόμα και το βάθος του σεισμού του 1956 παραμένει αντικείμενο επιστημονικής διαμάχης, με διαφορετικές εκτιμήσεις να εξακολουθούν να διχάζουν τους σεισμολόγους.
«Το να συγκρίνουμε εκείνον τον σεισμό με τη σημερινή διεγερμένη ζώνη είναι λανθασμένο. Το πιο ασφαλές είναι να εξετάζουμε την ενεργοποιημένη ρηγματογενή ζώνη με καθαρή ματιά», υπογραμμίζει.
Νέοι σεισμογράφοι σε Ανάφη και Αμοργό
Ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου υπογραμμίζει την ανάγκη για περισσότερα και ακριβέστερα δεδομένα, ώστε οι επιστήμονες να μπορούν να προχωρούν σε ασφαλέστερες εκτιμήσεις.
«Η τοποθέτηση σεισμογράφων κοντά στη ρηγματογενή περιοχή είναι κρίσιμη, καθώς θα μας επιτρέψει να προσδιορίζουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τους σεισμούς και να κατανοούμε ποια ρήγματα βρίσκονται σε διέγερση. Επιπλέον, θα μπορούμε να αναλύουμε ακόμα και τους μικρότερους σεισμούς, που είναι απαραίτητοι για τη συνολική εικόνα», σημειώνει.
Όπως έχει ήδη δηλώσει στην «Κ» και ο δήμαρχος της Ανάφης, «αύριο ομάδα του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου θα ταξιδέψει σε Ανάφη και Αμοργό για την εγκατάσταση νέων σεισμογράφων ακριβείας».
Παράλληλα, ο κ. Καραστάθης επισημαίνει τη μεγάλη και οργανωμένη κινητοποίηση της Πολιτείας γύρω από την έντονη σεισμική δραστηριότητα. «Για πρώτη φορά, η Πολιτεία αντέδρασε άμεσα, από την πρώτη στιγμή της κρίσης. Το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας μάς κάλεσε αμέσως μόλις διαφάνηκε ότι η Σαντορίνη εισέρχεται σε σεισμική κρίση», αναφέρει.
«Πρώτη φορά το υπουργείο μάς κάλεσε τόσο έγκαιρα, ώστε να προχωρήσουμε σε μέτρα και προγραμματισμό. Όλα έγιναν συντεταγμένα. Αυτό που σήμερα μας ξενίζει ή μας ανησυχεί, θα πρέπει να μας γίνει ρουτίνα. Αν υιοθετήσουμε αυτή τη στάση πρόληψης και εγρήγορσης, θα έχουμε μεγάλο όφελος», καταλήγει.
Λέκκας: Δεν θα ξεπεράσει τα 5,5 Ρίχτερ
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ και καθηγητή Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμη Λέκκα, η επιτροπή που συνεδρίασε κατέληξε στην εκτίμηση ότι ο μεγαλύτερος σεισμός που ενδέχεται να συμβεί δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 5,5 Ρίχτερ.
Μιλώντας στην «Κ», επισήμανε ότι «με αυτή την ένταση, οι επιπτώσεις στη Σαντορίνη δεν θα είναι σημαντικές, ωστόσο λαμβάνονται προληπτικά μέτρα για την ελαχιστοποίηση τυχόν κινδύνων».
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι κίνδυνος για τσουνάμι είναι μικρός, αλλά συνιστάται στους πολίτες να αποφεύγουν την παραμονή τους κοντά στη θάλασσα.
Αυξημένη καταγράφεται το τελευταίο 48ωρο η σεισμική ακολουθία μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, με πάνω από 200 δονήσεις την περιοχή της Ανύδρου. Πολλοί από τους σεισμούς ξεπερνούν τους 4 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, με τον μεγαλύτερο έως τώρα, μεγέθους 4,7 βαθμών, να σημειώνεται το βράδυ της Κυριακής. Μετά την 24η Ιανουαρίου έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 380 σεισμοί.
Σύσκεψη στο Μαξίμου για τους σεισμούς
Σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου με αντικείμενο την πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν, εκτός από τον πρωθυπουργό, ο Υπουργός Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Δημήτρης Χούπης, ο Θανάσης Γκανάς από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο και ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών Κώστας Συνολάκης.
Ο κ. Κικίλιας προχώρησε σε δήλωση: «Μόλις ολοκληρώθηκε η σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, η ενημέρωση συνεχίζεται από την επιστημονική ομάδα. Εξετάζονται όλα τα στοιχεία της σεισμικής δραστηριότητας».
Τόνισε ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα είναι προληπτικά.
Ενημέρωσε ότι η επιτροπή αντιμετώπισης σεισμικού κινδύνου θα συνεδριάζει συνεχώς και επεσήμανε τη σημασία της συμμόρφωσης των πολιτών με τις οδηγίες των ειδικών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση με ασφάλεια.
«Παρακαλώ πάρα πολύ τους συμπολίτες μας να ακούνε τα μέτρα των ειδικών και να συμμορφώνονται με αυτά, ώστε να αντιμετωπίσουμε την παρούσα κατάσταση», ανέφερε.
Τόνισε επίσης τη σημασία της έγκυρης ενημέρωσης και κάλεσε όλους να δώσουν βήμα στους επιστήμονες, οι οποίοι παρέχουν αξιόπιστες και τεκμηριωμένες πληροφορίες για την κατάσταση.
Κλειστά σχολεία και ακύρωση εκδηλώσεων
Ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, συγκάλεσε εκτάκτως συνεδρίαση της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου.
Η Επιτροπή πρότεινε το κλείσιμο των σχολείων στη Σαντορίνη και την αποφυγή μαζικών συγκεντρώσεων σε κλειστούς χώρους.
Παράλληλα, συστήθηκε στους πολίτες να αποφεύγουν την πρόσβαση και την παραμονή τους στα λιμάνια Αμμουδίου και Παλαιού Λιμένα Φηρών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους σε περίπτωση ισχυρότερης δόνησης.
Ο δήμος Θήρας ανακοίνωσε την εφαρμογή των μέτρων, καλώντας τους κατοίκους να επιδείξουν προσοχή και να συμμορφωθούν με τις οδηγίες των αρχών.
Αναλυτικά η ανακοίνωση μετά την έκτακτη σύσκεψη:
«Λόγω της σεισμικής δραστηριότητας των δύο τελευταίων 24ωρων στο θαλάσσιο χώρο της μεταξύ της νήσου Θήρας και της Αμοργού, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας συγκάλεσε σήμερα το απόγευμα κοινή συνεδρίαση των δύο Επιτροπών (της Μόνιμης Eπιστημονικής Eπιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ).
Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσία του Υπουργού Βασίλη Κικίλια, του Υφυπουργού Ευάγγελου Τουρνά, του ΓΓ. Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, καθώς και της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος.
Μετά την ενδελεχή εξέταση όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώθηκε ομόφωνα από όλα τα μέλη των Επιτροπών ότι:
1. Η σεισμική δραστηριότητα εντός της καλδέρας περιήλθε σε ύφεση.
2. Το τελευταίο 24ωρο καταγράφεται στην περιοχή της Ανύδρου, μεταξύ Θήρας και Αμοργού, αυξημένη σεισμική ακολουθία με μέγιστο μέγεθος το 4.3. Αυτή η σεισμική δραστηριότητα δεν σχετίζεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα, καθώς οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ.
Οι Επιτροπές προτείνουν τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
– Τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά τη Δευτέρα 03/02/2025.
– Οι πολίτες να αποφεύγουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους.
– Αποφυγή πρόσβασης και παραμονής στα λιμάνια Αμμουδίου και Παλαιού λιμένα Φηρών.
Εφόσον κριθεί σκόπιμο θα υπάρξει ανάλογη συνεδρίαση εκ νέου.
Σε ό,τι αφορά στην ενημέρωση των πολιτών σε θέματα αντισεισμικής προστασίας, οδηγίες μπορούν να αναζητηθούν στους δικτυακούς τόπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας», αναφέρει η ανακοίνωση.
Σε ετοιμότητα το ΕΚΑΒ
Στο πλαίσιο της διαρκούς επιχειρησιακής ετοιμότητας και της προληπτικής ενίσχυσης των μηχανισμών άμεσης ανταπόκρισης, το ΕΚΑΒ προχωρά στη στοχευμένη ενίσχυση των δυνάμεών του στις νήσους Σαντορίνη, Αμοργό και Ίο.
Συγκεκριμένα, οι δυνάμεις των Τομέων του ΕΚΑΒ σε Σαντορίνη, Αμοργό και Ίο ενισχύονται από ομάδα του Ειδικού Τμήματος Ιατρικής Καταστροφών (ΕΤΙΚ-ΕΚΑΒ), αποτελούμενη από ιατρό και διασώστες με τον απαραίτητο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, καθώς και από επιπλέον διασώστες και ασθενοφόρα οχήματα.
Παράλληλα, το Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΚΕΠΥ-ΕΚΑΒ) και το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ-ΕΚΑΒ) βρίσκονται σε αυξημένη επιχειρησιακή ετοιμότητα, διασφαλίζοντας τον συνεχή συντονισμό και την άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες των πολιτών.
«Η δυνατή βοή πριν τον σεισμό…»
Μιλώντας στην «Κ», ο δήμαρχος Ανάφης, Ιάκωβος Ρούσος, τόνισε: «Είμαστε ψύχραιμοι. Μικρό νησί είμαστε, ξέρουμε ο ένας τον άλλο, είμαστε όλοι μαζί. Κουνιόμαστε πολλές φορές μέσα στην ημέρα, κάθε μέρα πιο δυνατά, αλλά αυτό που είναι το πιο δύσκολο είναι αυτή η δυνατή βοή πριν τον σεισμό, κάτι που ακούγαμε έντονα χθες το βράδυ».
«Είμαστε σε σεισμικό κλίμα από τις 26 Ιανουαρίου, αλλά κάθε μέρα η ένταση των σεισμών και τα Ρίχτερ ανεβαίνουν κι αυτό είναι νομίζω που έχει δημιουργήσει και τη μεγάλη κινητικότητα των ειδικών στη Σαντορίνη», τόνισε και πρόσθεσε: «Ξεκινήσαμε με 1,2 Ρίχτερ και σήμερα φτάσαμε στα 4,6».
«Το 1956 πάντως που είχε δώσει μεγάλο σεισμό αυτό το ρήγμα της Αμοργού, στο νησί μας οι ζημιές ήταν ελάχιστες. Αύριο το βράδυ κλιμάκιο από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών θα έρθει στην Ανάφη και στην Αμοργό για να εγκαταστήσει νέους σεισμογράφους στα νησιά μας. Ο δικός μας θα τοποθετηθεί στο ελικοδρόμιο της Ανάφης», κατέληξε.
«Χωρίς πανικό, είμαστε έτοιμοι για όλα τα σενάρια»
Μιλώντας στην «Κ», ο Κώστας Παπαζάχος, καθηγητής σεισμολογίας στο ΑΠΘ και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης του Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) τόνισε πως «τα προληπτικά μέτρα έχουν ληφθεί για να είμαστε πλήρως έτοιμοι για όλα τα σενάρια».
Ωστόσο, όπως σημείωσε, «δεν χρειάζεται κανένας πανικός. Χρειάζεται, ωστόσο, πολύ προσεκτική τήρηση των μέτρων και των οδηγιών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον συνωστισμό».
Όπως αναφέρει ο κ. Παπαζάχος σε άρθρο του στο τοπικό site atlantea.news, αυτή η σεισμική έξαρση είναι ένα εντελώς διαφορετικό φαινόμενο από τη σεισμοηφαιστειακή κρίση που είναι σε εξέλιξη από τα μέσα Σεπτεμβρίου 2024 στο εσωτερικό της καλδέρας. Είναι δύο φαινόμενα που συμβαίνουν παράλληλα.
«Εκ του περισσού»
Καθησυχαστικός εμφανίστηκε ο δήμαρχος Σαντορίνης, Αναστάσιος Ζώρζος, ο οποίος μιλώντας στον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό του νησιού Volcano TV, τόνισε πως «οι σεισμοί αυτοί είναι μέχρι 4,5 Ρίχτερ, είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με τους επιστήμονες και εκείνοι δεν προβλέπουν έναν πολύ μεγάλο σεισμό, καθώς για να “φορτώσει” το ρήγμα πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια».
Οπως είπε, ο προληπτικός σχεδιασμός υπήρχε και πριν τη σεισμική έξαρση των τελευταίων ημερών, και δεν αποφασίστηκε χθες, ενώ χαρακτήρισε «εκ του περισσού» κάποιες ενέργειες, όπως τη μεταφορά ΕΜΑΚ στο νησί. Κάλεσε δε, τους πολίτες και τους κατοίκους του νησιού να μην παρασύρονται από δημοσιεύματα με πομπώδεις τίτλους, αλλά να λαμβάνουν υπόψιν τους μόνο τις έγκυρες ενημερώσεις των επιστημόνων.
«Μετά τα γεγονότα στο Μάτι ή τα Τέμπη, υπάρχει μεγαλύτερος φόβος και για αυτό λαμβάνονται πιο αυστηρά μέτρα από αυτά που θα λαμβάναμε πριν […] Το ότι βγήκαν χθες οχήματα της Πυροσβεστικής ή ότι η ΕΜΑΚ έφτασε στο νησί, θεωρώ ότι ήταν εκ του περισσού. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος για όλα τα νησιά ή ότι κινδυνεύουν το ίδιο όλα τα νησιά».
