Kathimerini.gr
«Αυτή τη στιγμή όλα είναι στον αέρα. Τηρούμε στάση αναμονής». Αυτές οι δύο προτάσεις βγαίνουν από τα χείλη των περισσότερων ελαιοπαραγωγών που εξάγουν ελαιόλαδο και ελιές στις ΗΠΑ μετά την οριζόντια επιβολή δασμών 20% που θέτει η κυβέρνηση Τραμπ σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Σημειώνοντας στην «Κ» πως από εδώ και στο εξής πρέπει να αρχίσουν να αναπροσαρμόζουν τις τιμές και το κέρδος τους από τις πωλήσεις, οι περισσότεροι επιμένουν πως τα πρώτα συμπεράσματα θα βγουν όταν τα πρώτα κοντέινερ με το λάδι περάσουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και φτάσουν στα ράφια.
Σε κάθε περίπτωση πολλοί εξαγωγείς έχουν ήδη ξεκινήσει να σκέφτονται εναλλακτικές λύσεις προκειμένου να διατηρήσουν τα προϊόντα τους ανταγωνιστικά και ταυτόχρονα να μην επιβαρυνθούν στο μέγιστο από τη νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ.
Δεν αποκλείεται να μειωθεί η κατανάλωση
Με το 40% του εμπορεύματός του, δηλαδή περίπου 25.000 φιάλες τον χρόνο, να φτάνει σε Νέα Υόρκη, Καλιφόρνια και από εκεί σε ανατολική και δυτική ακτή των ΗΠΑ αντίστοιχα, ο ελαιοπαραγωγός Σπύρος Δαφνής αναφέρει στην «Κ» πως η αμερικανική αγορά μέχρι χθες ήταν πολλά υποσχόμενη για τους Ευρωπαίους ελαιοπαραγωγούς, καθώς οι ΗΠΑ είναι από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ελαιολάδου.
Ολα όμως άλλαξαν εν μια νυκτί. «Από την αρχή που ξεκινήσαμε τις εξαγωγές ήμασταν καλοδεχούμενοι. Τώρα νιώθουμε μουδιασμένοι», σημειώνει ο ίδιος τινόζοντας πως ήδη έχει γίνει το πρώτο business plan από την εταιρεία του πριν από την ανακοίνωση της αύξησης 20% στους δασμούς.
Επειτα από έναν πρώτο υπολογισμό o ίδιος και η ομάδα του τονίζουν στην «Κ» πως αν η απόφαση εφαρμοστεί και στο ελαιόλαδο, τότε όλα δείχνουν πως θα αναγκαστούν να απορροφήσουν έως και το 7% του επιπλέον κόστους που θα προκύψει. «Δεν αποκλείεται να μειωθεί και η κατανάλωσή μας, αν και κάτι τέτοιο το απευχόμαστε».
Ο κ. Δαφνής εξηγεί πως δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έστειλαν μεγάλο εμπόρευμα στο τέλος του 2024 ώστε να έχουν χρόνο να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική τους. «Τους προηγούμενους έξι μήνες στείλαμε 50% εμπόρευμα περισσότερο από το σύνηθες καθώς έτσι μας προέτρεψαν οι συνεργάτες μας εκεί», εξήγησε.
H αβεβαιότητα περισσεύει
Πέρα από το λάδι, ένας άλλος πρωταγωνιστής στα αμερικανικά ράφια είναι η επιτραπέζια ελιά. Ειδικότερα η Ελλάδα αποτελεί την κύρια χώρα προέλευσης των εισαγόμενων ελιών στις ΗΠΑ, ενώ σύμφωνα τα στοιχεία της Πανελλήνιας Ενωσης Μεταποιητών Τυποποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ) το 2024 η αξία των εξαγωγών επιτραπέζιας ελιάς ανήλθε σε 214 εκατ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση 39% σε σχέση με το 2023.
Ο Σπυρίδων Αρμύρος, μικροπαραγωγός που εξάγει λάδι και ελιές στις ΗΠΑ, λέει στην «Κ» ότι η αβεβαιότητα περισσεύει αυτή τη στιγμή. Παραμένει άγνωστο για εκείνον πώς οι Αμερικανοί πελάτες του θα αντιδράσουν από την επιβολή των δασμών. «Εκτιμώ πως θα υπάρξει μείωση της ζήτησης, αν και ελπίζω η επιβολή των δασμών εν τέλει να μη συμπεριλάβει τα αγροτικά προϊόντα», σημειώνει.
«Να γλιτώσουμε έστω την τυποποίηση»
Το 85-90% του συνολικού τζίρου της οικογενειακής επιχείρησης του Θεμιστοκλή Ρούση προέρχεται από τις εξαγωγες περίπου 200 τόνων λαδιού στις ΗΠΑ.
Οπως αναφέρει ο ίδιος, οι τελευταίες εξελίξεις έχουν και αρνητικά αλλά και θετικά. «Το θετικό με τους δασμούς είναι πως δεν αυξήθηκαν πέρυσι, καθώς με τις τιμές που προέκυψαν, θα ήταν καταστροφικό. Το αρνητικό είναι, όπως λένε όλοι, πως θα μειωθεί η κατανάλωση», σημειώνει.
Κατά την άποψή του με τα νέα δεδομένα θα πρέπει αργά η γρήγορα να προσαρμόσουν τις τιμές και τα κέρδη, παρουσιάζοντας ένα νέο πλαίσιο στους πελάτες τους. Μάλιστα το γεγονός πως έχουν έδρα και στην Αμερική ίσως τους βοηθήσει. «Μία λύση για εμάς θα ήταν να στέλνουμε το λάδι χύμα στην Αμερική και να το τυποποιούμε εκεί, ώστε να γλιτώσουμε έστω δασμούς από τη συσκευασία του προϊόντος», σημειώνει προσθέτοντας πως στόχος της εταιρείας είναι να ενισχύσει παράλληλα την παρουσία της σε Ασία, Σαουδική Αραβία και Ευρώπη.
Αβέβαιο μέλλον
Πέρα απ’ όσους έχουν ήδη ξεκινήσει το ταξίδι των εξαγωγών στην Αμερική, υπάρχουν και εκείνοι που σχεδίαζαν να το κάνουν, αλλά τώρα διστάζουν. Ο Νίκος Ρενιέρης, εταίρος εξαγωγικής εταιρείας λαδιού σε περισσότερες από 40 χώρες, εξάγει μόνο το 5-10% του εμπορεύματός του στις ΗΠΑ. Παρότι, όπως λέει στην «Κ», η επιβολή δασμών δεν τον επηρεάζει ιδιαίτερα, ωστόσο οι βλέψεις του για περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών του στις ΗΠΑ θα πρέπει να επανεξεταστούν. «Κρατάμε στάση αναμονής», επαναλαμβάνει.
