Kathimerini.gr
Σταύρος Ιωαννίδης
Την ώρα που εκατοντάδες πολίτες έψαχναν αγωνιωδώς καταφύγιο από τη φονική θεομηνία στις στέγες των σπιτιών τους στον Παλαμά και την ευρύτερη περιοχή της Καρδίτσας, ο κρατικός μηχανισμός έδειχνε να παρακολουθεί ενεός την καταστροφή ενώ σήματα πήγαιναν και έρχονταν ανάμεσα στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων της Πολιτικής Προστασίας και το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΘΚΕΠΙΧ) του ΓΕΕΘΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», υπήρξε «αλαλούμ» στην επικοινωνία των εμπλεκόμενων φορέων με αποτέλεσμα για αρκετές ώρες να μην εμφανίζονται στο πεδίο σωστικά μέσα και προσωπικό της πυροσβεστικής ή του στρατού. Το «αλαλούμ» σύμφωνα με πληροφορίες, προκάλεσε εκνευρισμό στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο εκνευρισμός αποτυπώθηκε και στη σύσκεψη που έλαβε χώρα το πρωί της Πέμπτης στο Συντονιστικό της Πολιτικής Προστασίας υπό τον πρωθυπουργό και με τη συμμετοχή της ηγεσίας της Πολιτικής Προστασίας και των Ενόπλων Δυνάμεων, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει ένας ορυμαγδός ανακοινώσεων σχετικά με την κινητοποίηση δυνάμεων για συμμετοχή στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και την ανακούφιση των πληγέντων. Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, μέχρι κάποια στιγμή η Πολιτική Προστασία είχε ζητήσει από τις Ενοπλες Δυνάμεις μόνο γεννήτριες για να μπορούν οι κάτοικοι του Βόλου να φορτίζουν τα κινητά τους τηλέφωνα και να λαμβάνουν τα μηνύματα του 112.
Το χρονικό
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η «Κ», ήδη από το πρωί της Τετάρτης υπήρχε μερική κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων για συνδρομή στις πληγείσες περιοχές του Βόλου και των Φαρσάλων με προσωπικό και μέσα των τοπικών στρατιωτικών μονάδων. Στις 13.42 το μεσημέρι της Τετάρτης, το ΓΕΕΘΑ ενημερώνει πως κατόπιν αιτήματος της Πολιτικής Προστασίας, δυνάμεις του στρατού με φορτωτές, εκσκαφείς, προωθητές γαιών, λέμβοι και μηχανήματα γενικής χρήσης με το ανάλογο προσωπικό διατέθηκαν στον Βόλο και τα Φάρσαλα, ενώ η 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών άνοιξε τις εγκαταστάσεις της για τη φιλοξενία 50 πληγέντων.
Πηγές αναφέρουν ότι το απόγευμα της Τετάρτης εστάλη δεύτερο σήμα στο ΕΘΚΕΠΙΧ με το οποίο ζητούνταν η διάθεση ελικοπτέρων με δυνατότητες έρευνας και διάσωσης για τη συνδρομή στον απεγκλωβισμό πολιτών από τις πλημμυρισμένες περιοχές, όπως άλλωστε συνέβη και την Τρίτη. Τα ελικόπτερα, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών και έτσι το αίτημα έμεινε ανεκτέλεστο. Αρα μέχρι το βράδυ της Τετάρτης κι ενώ η κακοκαιρία βρισκόταν σε εξέλιξη με τάσεις επιδείνωσης, τα στρατιωτικά μέσα που είχαν διατεθεί ήταν οκτώ φορτωτές, ένας εκσκαφέας, ένας προωθητής γαιών, επτά ελαστικές λέμβοι και τέσσερα οχήματα γενικής χρήσης.
Το πρωί της Πέμπτης
Το ξημέρωμα της Πέμπτης, όμως, αποκαλύφθηκε το μέγεθος της βιβλικής καταστροφής στην περιοχή της Καρδίτσας. Τεράστιες εκτάσεις και πολλά χωριά, μεταξύ των οποίων ο Παλαμάς, ο Βλοχός, η Αστρίτσα, η Αγία Τριάδα, η Μεταμόρφωση καθώς και περιοχές της Λάρισας και του Βόλου θάφτηκαν κάτω από τη λάσπη. Ηλικιωμένοι, ανήλικοι και πολλές οικογένειες βρήκαν καταφύγιο στις στέγες των σπιτιών τους ενώ άλλοι εγκλωβίστηκαν στα χωριά τους χωρίς ρεύμα, νερό και φαγητό. Καθώς οι ώρες περνούσαν, απεγνωσμένοι κάτοικοι έκαναν αγωνιώδεις εκκλήσεις για βοήθεια. Στις 11 το πρωί της Πέμπτης συγκαλείται σύσκεψη στο συντονιστικό της Πολιτικής Προστασίας υπό τον πρωθυπουργό.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», φτάνει σήμα (το οποίο είναι σε γνώση της «Καθημερινής») από το συντονιστικό της Πολιτικής Προστασίας στο ΕΘΚΕΠΙΧ για τη συνδρομή ελικοπτέρου με ειδικό εξοπλισμό με σκοπό τη διάσωση εγκλωβισμένων ατόμων. Στο σήμα, σύμφωνα με πληροφορίες, αναγράφεται ότι πρόκειται για τρία άτομα που βρίσκονται στην οροφή κατοικίας στην περιοχή Αστρίτσα του Δήμου Καρδίτσας. Σύμφωνα με αρμόδιες στρατιωτικές πηγές, τα ελικόπτερα δεν μπορούσαν να φτάσουν καθώς ο καιρός γύρω από τις πληγείσες περιοχές ήταν «κλειστός».
Στις 11.01, από το ΓΕΕΘΑ ανακοινώνεται ότι ενισχύονται οι στρατιωτικές δυνάμεις στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας «σύμφωνα με τις ανάγκες και τις οδηγίες της Πολιτικής Προστασίας». Αρχικά ανακοινώνεται η διάθεση μηχανημάτων έργου και επτά λέμβοι εκ των οποίων οι πέντε μεταφέρονται στην περιοχή του Παλαμά, ενώ σε ετοιμότητα τίθεται ένας Λόχος έκτακτων αναγκών και το σύνολο των τμημάτων του σχεδίου «Ξενοκράτης». Λίγη ώρα αργότερα γίνεται γνωστό ότι η Ζ΄ ΜΑΚ με 14 λέμβους ξεκινάει οδικώς από τη Νέα Πέραμο Αττικής, ενώ προσωπικό και της 32ης Ταξιαρχίας Πεζοναυτών Βόλου με ανάλογο εξοπλισμό σπεύδει στις πληγείσες περιοχές.
Αργά το μεσημέρι της Πέμπτης ο καιρός ανοίγει και το πρώτο ελικόπτερο που φτάνει στις πλημμυρισμένες περιοχές είναι το Super Puma της Πυροσβεστικής που μεταφέρει απεγκλωβισμένους πολίτες από την Αγία Τριάδα Καρδίτσας στο τοπικό στάδιο. Λίγη ώρα αργότερα εμφανίζεται και το Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας, το οποίο είχε ξεκινήσει νωρίτερα από τη Χίο και έπειτα από μια στάση στον Βόλο για καύσιμα, επιχείρησε στις πληγείσες περιοχές. Στην περιοχή επιχειρούσαν ακόμη τα ιδιωτικά ελικόπτερα Augusta Bell που έχουν μισθωθεί για τις πυρκαγιές καθώς και το ΑΒ-205 της Πολεμικής Αεροπορίας.
Επιστροφή ΥΕΘΑ
Στις 12.29 της Πέμπτης, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας, ο οποίος μετέβη την Τετάρτη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης, ανακοινώνει πως επιστρέφει εσπευσμένα στην Αθήνα προκειμένου να επιβλέπει τη συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων. Το απόγευμα της ίδιας μέρας, με νέα ανακοίνωση του ΥΠΕΘΑ, αναφέρει ότι επισκέφθηκε το ΕΘΚΕΠΙΧ και ενημερώθηκε για τη διάθεση του προσωπικού και των μέσων στις επιχειρήσεις απεγκλωβισμού και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Το πρωί της Παρασκευής, σε τηλεοπτική δήλωση, ο Νίκος Δένδιας ανέφερε ότι «ουδεμία καθυστέρηση υπήρξε» και ότι οι δυνάμεις τέθηκαν σε ετοιμότητα «όπως προβλέπεται από το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο».
Καθηλωμένα τα υπερόπλα των διασώσεων
Απογοητευτική είναι η εικόνα των πτητικών μέσων που είναι επιφορτισμένα με τις κρίσιμες για το κοινωνικό σύνολο αποστολές ερευνας και διάσωσης. Η θεομηνία «Daniel», που έθαψε στη λάσπη τα χωριά του Θεσσαλικού Κάμπου, έφερε στο φως με τον πιο δραματικό τρόπο τις χαμηλές διαθεσιμότητες και τις διαχρονικές ελλείψεις, σε μια υπόθεση που θυμίζει έντονα το φιάσκο με την υποστήριξη των μεταφορικών C-130. Η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 12 Super Puma ερευνας και διάσωσης (SAR), οκτώ εκ των οποίων έρευνας και διάσωσης μάχης (CSAR). Ωστόσο, από τα 12 ελικόπτερα, σε πτήσιμη κατάσταση βρίσκονται μόλις τέσσερα. Τα υπόλοιπα είναι είτε «κανιβαλισμένα» για ανταλλακτικά ή βρίσκονται καθηλωμένα για χρόνια και είναι σχεδόν αδύνατο να επανέλθουν. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», από τα τέσσερα Super Puma της Π.Α., μόνο τα δύο είχαν αρκετές διαθέσιμες ώρες για να επιχειρήσουν στη Θεσσαλία. Ρόλο SAR έχουν και τα ΑΒ-205 της Π.Α., πολλά από τα οποία έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια υπηρεσίας και αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τις διαθεσιμότητες. Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα δέκα ελικόπτερα, αυτή τη στιγμή, πετάει ένα. Αρα, από τα 22 ελικόπτερα SAR, διαθέσιμα είναι τρία. Αποστολές SAR θα μπορούσαν να αναλάβουν και τα NH-90 της Αεροπορίας Στρατού, αλλά και αυτά στην πλειονότητά τους είναι καθηλωμένα.
