Kathimerini.gr
Με τη δυσκολία να υπερκεραστούν ορισμένα πολύ σαφή πρακτικά εμπόδια συνεχίζεται ο σχεδιασμός για τις έρευνες που αφορούν την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, με το περιβόητο καλώδιο 2GSI.
Εδώ και περίπου τρεις εβδομάδες, το πλοίο που έχει αναλάβει τις εργασίες για την ηλεκτρική διασύνδεση πραγματοποιεί βυθομετρικές έρευνες εντός εθνικών χωρικών υδάτων, αρχικά στα βόρεια της Κρήτης και πλέον στα νότια της Κάσου, χωρίς κάποια ουσιαστική πρόοδο.
Ωστόσο, η παρέλευση των μηνών και οι οχλήσεις από τους χρηματοδότες του έργου, ειδικά της γαλλικής Nexans, δημιουργούν για την Αθήνα συνθήκες πίεσης, ενώ μάλιστα η Λευκωσία παραμένει αμφίθυμη παρά τις υπογραφές που έχουν πέσει.
Επιφυλακτικότητα στην Αθήνα για την προώθηση του έργου, εξαιτίας της στάσης της Κύπρου – Η ελληνική πλευρά δεν θέλει να υπαναχωρήσει, λόγω της συμφωνίας με την Αίγυπτο για ΑΟΖ.
Στην Αθήνα υπάρχει επιφυλακτικότητα για τον ρυθμό προώθησης του έργου, μια και η κυπριακή πλευρά, στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις ακόμα και σε επίπεδο κορυφής, παραμένει σκεπτική ακόμα και για ζητήματα όπως είναι η –κατά τα λοιπά αποφασισμένη– συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο.
Εφόσον, λοιπόν, η Λευκωσία παραμένει ουσιαστικά με το ένα πόδι απέξω, υπάρχει σε αρκετούς κύκλους η εύλογη απορία για ποιο λόγο η Αθήνα να συνεχίσει να πιέζει για ένα έργο το οποίο προκαλεί τριβές με την Αγκυρα.
Αυτή η «ασάφεια» εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την επιλογή το ερευνητικό πλοίο να κινείται συνεχώς εντός ελληνικών χωρικών υδάτων παρά το υψηλό ημερήσιο κόστος. Συγκεκριμένα, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει αποφασίσει ακόμη για τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου, όπως έχει δεσμευτεί στη διακρατική συμφωνία που έχει υπογράψει με την Ελλάδα. Μάλιστα, έχει αναθέσει σε αμερικανικό οίκο την αξιολόγηση της μελέτης δέουσας επιμέλειας που παρέλαβε από τον ΑΔΜΗΕ και αναμένει τα αποτελέσματα για να λάβει τη σχετική απόφαση.
Επιπλέον, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει 36 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 48 εκατ. ευρώ που κατέβαλε ο ΑΔΜΗΕ στο Euroasia, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εκδοθεί η απαιτούμενη κοινή ρυθμιστική απόφαση, αλλά και το ύψος των λειτουργικών δαπανών (απολογιστικά για το 2024 και προϋπολογιστικά για το 2025). Μάλιστα το συγκεκριμένο ζήτημα θα απασχολήσει νέα τηλεδιάσκεψη των ρυθμιστικών αρχών, του ΑΔΜΗΕ και της Ε.Ε. την επόμενη εβδομάδα.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, σε διπλωματικό πεδίο είναι εξαιρετικά προβληματική η πιθανότητα η Αθήνα να υπαναχωρήσει σε οποιαδήποτε φάση του έργου του καλωδίου, καθώς το επίμαχο σημείο βρίσκεται εντός οριοθετημένης και διεθνώς αναγνωρισμένης αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου (υπογράφηκε στις 6 Αυγούστου 2020), που αποτελεί και το πλέον ουσιαστικό εργαλείο που με βάση το διεθνές δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας ακυρώνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Και χθες, πάντως, το «Ievoli Relume» διεξήγαγε έρευνες εντός χωρικών υδάτων στα νότια της Κάσου, παρουσία, ως είθισται, ενός ελληνικού και ενός τουρκικού πολεμικού πλοίου που βρίσκεται σε μεγαλύτερη απόσταση.
Σημειώνεται, τέλος, ότι πέρα από την καθυστέρηση του πρώιμου αυτού σταδίου των βυθομετρικών ερευνών, υπάρχουν ανησυχίες πως αυτή θα συμπαρασύρει το σύνολο του έργου και των συνδεδεμένων με αυτό πρότζεκτ.
Επ’ αυτού, η γαλλική Nexans φέρεται να έχει δώσει ένα ακόμη τελεσίγραφο στον ΑΔΜΗΕ, για την παράδοση μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου της τελικής παραγγελίας κατασκευής του καλωδίου (Full notice to proceed). Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της γαλλικής εταιρείας, η πόντιση του καλωδίου, το οποίο κατασκευάζεται σε δύο εργοστάσια της εταιρείας στη Νορβηγία και στην Ιαπωνία, θα ξεκινήσει το 2026 και η ολοκλήρωσή του αναμένεται το 2029.
Σημειώνεται, τέλος, ότι χθες ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης ανέφερε (φόρουμ «Οικονομικού Ταχυδρόμου») ότι «το πρόγραμμα θα συνεχιστεί απολύτως και σύμφωνα με τον προγραμματισμό του».
