Kathimerini.gr
«Αυτός ο πρόεδρος “αγκαλιάζει” όλους τους κακοποιούς του κόσμου», έλεγε πρόσφατα σε μία προεκλογική συγκέντρωση ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για το Λευκό Οίκο, Τζο Μπάιντεν. Και η αλήθεια είναι ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν το αρνείται. «Είναι αστείο», έχει πει ο Αμερικανός πρόεδρος για τις σχέσεις του με τους άλλους ηγέτες. «Όσο πιο σκληροί και κακοί είναι, τόσο καλύτερα τα πηγαίνω μαζί τους. Οι εύκολοι είναι εκείνοι τους οποίους δεν συμπαθώ και τόσο ή δεν τα πάω καλά μαζί τους». Με τις προεδρικές εκλογές να απέχουν πλέον λίγες εβδομάδες και τις δημοσκοπήσεις να δίνουν διψήφιο προβάδισμα στον Μπάιντεν, οι ξένοι ηγέτες που την προηγούμενη τετραετία πόνταραν πολλά στην προσωπική τους σχέση με τον Τραμπ έχουν σήμερα λόγους να ανησυχούν.
Άλλωστε, με την απόφασή του να αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από διεθνείς συνθήκες και διεθνείς οργανισμούς, δίνοντας προτεραιότητα στην πολιτική των προσωπικών σχέσεων, ο Ντόναλντ Τραμπ ανέτρεψε παραδοσιακές συμμαχίες της Ουάσιγκτον και άλλαξε ριζικά τη θέση της χώρας του στην παγκόσμια πολιτική σκηνή. Ο δισεκατομμυριούχος πρόεδρος προτίμησε να έρθει πιο κοντά με τους ξένους ηγέτες που θύμιζαν κάτι από εκείνον: Τους λαϊκιστές, τους εθνικιστές και εκείνους που εκφράζουν φωνές κατά της μετανάστευσης, κατά του κατεστημένου και κατά της παγκοσμιοποίησης.
Η εκλογή του Τραμπ, το 2016, αποτέλεσε το αποκορύφωμα του λαϊκιστικού κύματος που σάρωσε τη διεθνή πολιτική σκηνή, σε μία χρονιά που οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ της εξόδου της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τους απανταχού λαϊκιστές πολιτικούς, ο Τραμπ έγινε ένας ισχυρός φίλος στο Λευκό Οίκο, που ενίσχυε το προφίλ τους σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο. «Ο Τραμπ ως ο λαϊκιστής ηγέτης της μοναδικής υπερδύναμης του κόσμου, είναι ο σημαντικότερος λαϊκιστής σύμμαχος τον οποίο μπορεί να έχει κάποιος, και έτσι, η πιθανή ήττα του στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου θα είναι σίγουρα ένα τεράστιο πλήγμα για τις λαϊκιστικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, οι οποίες στηρίζονται είτε στη φανερή ή στην σιωπηρή στήριξη της κυβέρνησης Τραμπ», ανέφερε στο CNBC η Έριν Κριστόν Τζεν, καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στο Central European University της Βιέννης. «Οι λαϊκιστές ηγέτες επιδιώκουν να αλλάξουν τη θέση της χώρας τους στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων μέσω της αμφισβήτησης των περιορισμών του συστήματος, και για να το κάνουν αυτό, χρειάζονται συμμάχους», εξηγεί η Τζεν.
Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, ότι μία εκλογική ήττα του Τραμπ θα δώσει τέλος στην άνοδο των λαϊκιστών στη διεθνή πολιτική σκηνή. «Παρότι πολλές κυβερνήσεις πιθανότατα θα γιορτάσουν το τέλος της πιο αντισυμβατικής και κατά καιρούς χαοτικής αμερικανικής προεδρίας της μοντέρνας εποχής, άλλες θα έχουν λόγους να την αναπολούν», αναφέρει χαρακτηριστικά το Bloomberg.
Ζαΐχ Μπολσονάρου (Βραζιλία)
Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου θεωρείται το «alter ego» του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι δύο ηγέτες μοιράζονται την ίδια περιφρόνηση για την πολιτική ορθότητα και το κατεστημένο. Όπως ο Τραμπ, ο Μπολσονάρου έχει μιλήσει υποτιμητικά για τις γυναίκες και τους μετανάστες, έχει επιτεθεί στους ειδικούς και στα «fake news» και έχει υιοθετήσει τη δική του εκδοχή του «America First» με το σλόγκαν «Η Βραζιλία πάνω από όλα». Η σχέση των δύο ηγετών έχει ενισχύσει το προφίλ του Μπολσονάρου τόσο στο εσωτερικό όσο και στη διεθνή σκηνή, όμως δεν έχει φέρει μέχρι στιγμής χειροπιαστά οφέλη για τη Βραζιλία. Αντιθέτως, ο Τζο Μπάιντεν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η Βραζιλία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει οικονομικές επιπτώσεις, εάν δεν σταματήσει την αποψίλωση του Αμαζονίου.
Κιμ Γιονγκ Ουν (Β. Κορέα)
Η έλευση του Τραμπ στο Λευκό Οίκο άλλαξε ριζικά τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Πιονγκγιάνγκ. Οι εκατέρωθεν απειλές και προσβολές έδωσαν γρήγορα τη θέση τους σε μία παράξενη σχέση, όπου Κιμ Γιονγκ Ουν και Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκαν τρεις φορές και αντάλλαξαν δεκάδες γράμματα. Ο Μπάιντεν έχει ξεκαθαρίσει ότι εάν εκλεγεί, δεν πρόκειται να συναντηθεί με τον Κιμ χωρίς προαπαιτούμενα, κάτι που σημαίνει ότι η άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Β. Κορέας δεν βρίσκεται κοντά. Από την πλευρά του, ο βορειοκορεάτης ηγέτης παρουσίασε στις 10 Οκτωβρίου ένα νέο, τεράστιο διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο, τον οποίο οι πολιτικοί αναλυτές εξέλαβαν σαν ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τον επόμενο ένοικο του Λευκού Οίκου.
Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν (Σαουδική Αραβία)
Η διάθεση του Τραμπ για προσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία φάνηκε όταν επέλεξε το Ριάντ για την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στο εξωτερικό, το 2017. Από αυτή τη σχέση, ο εστεμμένος πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν κέρδισε την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά του Ιράν όπως και τη στήριξη της Ουάσιγκτον απέναντι στις διεθνείς επικρίσεις για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι, το 2018. Βέβαια, οι ΗΠΑ δεν απάντησαν στρατιωτικά στην επίθεση που σημειώθηκε το 2019 σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας, παρότι η Ουάσιγκτον επέρριψε την ευθύνη στο Ιράν.
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Τουρκία)
«Τα πηγαίνω πολύ καλά με τον Ερντογάν, παρότι κανονικά δεν θα έπρεπε, γιατί όλοι λένε ‘τι απαίσιος τύπος’», έχει παραδεχθεί ο Τραμπ. Και πραγματικά, ελάχιστοι ηγέτες έχουν ωφεληθεί τόσο πολύ από την προσωπική τους σχέση με τον Αμερικανό πρόεδρο, όσο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τραμπ απέτρεψε την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για την αγορά των ρωσικών S-400, ενώ ξάφνιασε τους συμμάχους της Ουάσιγκτον αλλά και τους αξιωματούχους του Πενταγώνου, όταν ανακοίνωσε την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Β. Συρία. Με τον Μπάιντεν να έχει ταχθεί στο παρελθόν υπέρ της στήριξης κομμάτων της τουρκικής αντιπολίτευσης, το Bloomberg ξεχωρίζει τον Ερντογάν σαν τον ηγέτη που έχει να χάσει τα περισσότερα από μία πιθανή ήττα του Τραμπ.
Μπέντζαμιν Νετανιάχου (Ισραήλ)
Η αναγνώριση της εθνικής κυριαρχίας του Ισραήλ στα διαφιλονικούμενα υψίπεδα του Γκολάν και η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ έδειξαν ότι ο Τραμπ είναι διατεθειμένος να ανατρέψει τις πολιτικές ισορροπίες χρόνων προκειμένου να ενισχύσει την εθνικιστική ατζέντα του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Η ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, ήταν επίσης μία σημαντική στιγμή. Τώρα, πολλοί Ισραηλινοί φοβούνται ότι μία κυβέρνηση Μπάιντεν δεν θα είναι εξίσου ευνοϊκή.
Βλαντιμίρ Πούτιν (Ρωσία)
Η προεδρία Τραμπ ξεκίνησε με ισχυρισμούς περί ρωσικών παρεμβάσεων στις αμερικανικές εκλογές, ενώ το Κρεμλίνο είδε με ικανοποίηση τον Αμερικανό πρόεδρο να αμφισβητεί την αξία του ΝΑΤΟ και τις παραδοσιακές συμμαχίες της Ουάσιγκτον με χώρες όπως η Γερμανία. Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν εξασφάλισε την άρση των κυρώσεων που θα ήθελε. Ρώσοι αξιωματούχοι θεωρούν μικρές τις πιθανότητες για κάτι τέτοιο, όμως αυτές θα είναι ακόμα μικρότερες υπό μία κυβέρνηση Μπάιντεν.
Ναρέντρα Μόντι (Ινδία)
Λίγοι ηγέτες έχουν αναπτύξει μια τόσο εμφανή φιλία, όσο ο Τραμπ με τον Ινδό Ναρέντρα Μόντι. Με κοινά συμφέροντα στην ασφάλεια και την άμυνα και παρόμοιο ηγετικό στυλ, ο Μόντι βρήκε στον Τραμπ έναν Αμερικανό πρόεδρο πρόθυμο να αγνοήσει την εθνικιστική ατζέντα του.
Αντρέι Ντούντα (Πολωνία) και Βίκτορ Ορμπάν (Ουγγαρία)
Παρότι απομονωμένοι στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης, οι ηγέτες της Πολωνίας και της Ουγγαρίας βρήκαν ένα σύμμαχο στον Τραμπ, με τον οποίο τους ενώνει η απέχθεια για την πολιτική ορθότητα. Μάλιστα, ο Βίκτορ Ορμπάν έχει ταχθεί ανοικτά υπέρ της επανεκλογής Τραμπ, λέγοντας ότι δεν θέλει να δει την επιστροφή του «ηθικού ιμπεριαλισμού» που θα έφερνε μία κυβέρνηση Μπάιντεν.
