Kathimerini.gr
Η καταστροφή που έφερε μαζί της η πανδημία βύθισε την Ισπανία στη μεγαλύτερη ύφεση ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης και αποδεκάτισε τα δημοσιονομικά της. Μια αποσπασματική ανταπόκριση από την κυβέρνηση μειοψηφίας του Σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ απειλεί να οδηγήσει την οικονομία της χώρας σε μια ιταλικού τύπου παγίδα, αυτή της βραδείας ανάκαμψης και του αμετακίνητα υψηλού χρέους. Ο Φερνάντο Φερνάντεθ, καθηγητής Οικονομικών στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων ΙΕ στη Μαδρίτη, παρατηρεί ότι η Ισπανία βρίσκεται ενώπιον του κινδύνου να μεταμορφωθεί σε Ιταλία.
«Την τελευταία φορά η κρίση μάς χτύπησε, αλλά αντιδράσαμε, ενώ τώρα δεν γίνεται κάποια σοβαρή συζήτηση για τις αναγκαίες οικονομικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα. Είναι μεγάλος ο κίνδυνος για χαμένες ευκαιρίες». Το ποσοστό των μικρών μονάδων, που προβληματίζονται εάν θα έχουν τη δυνατότητα στο μέλλον να διατηρήσουν το προσωπικό τους και να καλύψουν τα δάνειά τους, είναι σαφώς υψηλότερο από το αντίστοιχο σε Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία. Ο Κέβιν Μάρκεθ με εστιατόριο στη Σεβίλλη ονόματι «Η γωνιά του Κέβιν» συμμετείχε σε δράση με εκατοντάδες άλλους συναδέλφους και εργαζομένους, που χτυπούσαν κατσαρόλες και τηγάνια, διαμαρτυρόμενοι για την ανεπαρκή κρατική βοήθεια στον κλάδο. «Σιγά σιγά ξοδεύουμε όλα όσα αποταμιεύσαμε τα περασμένα 4-5 χρόνια», λέει ο ίδιος. Αναγκάστηκε να μειώσει σχεδόν κατά 30% τις τιμές στα πιάτα με τάπας και τα έσοδά του μειώθηκαν δραματικά από τα 1.800 ευρώ προ ιού στα 150 ευρώ την ημέρα. Οι οικονομολόγοι ισχυρίζονται πως η Ισπανία απαιτείται να αναθεωρήσει την προβληματική αγορά εργασίας της.
Κάνουν λόγο για αλλαγές, oι οποίες θα διευκολύνουν τις εταιρείες να αναπτυχθούν και να προσλάβουν περισσότερους υπαλλήλους. Η χώρα έχει ορισμένες από τις μικρότερες εταιρείες στην Ευρώπη, όπερ σημαίνει πως είναι οικονομικά ευπρόσβλητες από την πανδημία και αδυνατούν να αντεπεξέλθουν.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ηγείται μιας αδύναμης κυβέρνησης, η οποία καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για πολύ βασικά πράγματα, όπως να περάσει τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς, γεγονός που δημιουργεί αμφιβολίες εάν μπορεί να προωθήσει βαθύτερες μεταβολές, αποτρέποντας το ενδεχόμενο του «εξιταλισμού» της Ισπανίας. Οι δυο χώρες, Ιταλία και Ισπανία, αναμένεται να λάβουν μεγάλη βοήθεια το 2021, όταν ξεκινήσει η διανομή ευρωπαϊκών κονδυλίων από το ιστορικής σημασίας Ταμείο Ανάκαμψης.
Αμφότερες ωστόσο έχουν κακό προηγούμενο λόγω μη αποτελεσματικής χρήσης αντίστοιχων κονδυλίων στο παρελθόν. Η ισπανική οικονομία προβλέπεται να συρρικνωθεί 12% φέτος. Το δημόσιο χρέος διογκώνεται και τουλάχιστον για μία διετία η ανεργία θα διαμορφώνεται στο 20%. Παρά τα προβλήματα αυτά, πάντως, οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές της Μαδρίτης είναι λιγότερο ισχνές από της Ρώμης. Η αναλογία του χρέους της Ιταλίας προς το ΑΕΠ είναι σαφώς υψηλότερη, ενώ η οικονομία της ελάχιστα αναπτύχθηκε, πριν ξεσπάσει η πανδημία. Η κατά κεφαλήν παραγωγικότητα της Ιταλίας ενδεχομένως να παραμείνει χαμηλότερα από της Ισπανίας μετά την πανδημία, όπως εκτιμά ο προϊστάμενος οικονομολόγος της Arcano Ρartners στη Μαδρίτη, Ιγνάθιο ντε λα Τόρε. Προβλέπει δυναμική ανάπτυξη το 2021 σχεδόν 11% για την Ισπανία, δηλαδή υψηλότερη από το 9% της κεντρικής τράπεζας.
Εντούτοις, για πολλούς στην Ισπανία ο συσχετισμός τους με την Ιταλία είναι κάτι που το ξαναέζησαν στη στεγαστική κρίση του 2012, όταν λίγο έλειψε να συντριβεί το τραπεζικό σύστημα. Η κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι τότε ζήτησε ένα πρόγραμμα διάσωσης και εφάρμοσε αντιδημοφιλή μέτρα. Ο μετασχηματισμός της οικονομίας συνέβαλε στο να εμφανίσει ανάπτυξη πάνω από πέντε χρόνια και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών, εν αντιθέσει με την Ιταλία. Ο Μαριάνο Ραχόι ωστόσο είχε τη στήριξη της πλειοψηφίας στη Βουλή το 2012, ενώ ο Πέδρο Σάντσεθ βρίσκεται σε θέση αδυναμίας σήμερα.
