Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η κάθοδος του Ερσίν Τατάρ στην Άγκυρα και η εξαγγελία ανοίγματος μέρους της παραλίας στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, κάθε άλλο από κεραυνός εν αιθρία ήταν για την Λευκωσία. Πέραν των δημόσιων απειλών για εποικισμό της πόλης από την Άγκυρα και την «κυβέρνηση», από το καλοκαίρι του 2019 υπήρξε η πληροφόρηση πως οι όποιοι σχεδιασμοί ενδεχομένως να γίνουν πριν από τις «εκλογές» στα Κατεχόμενα σε μία προσπάθεια να ευνοηθεί ο εκλεκτός της Άγκυρας Ερσίν Τατάρ έναντι του Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Καθόλου τυχαίο ότι τα τελευταία εικοσιτετράωρα, όπως είχε αποκαλύψει η «Κ», υπήρξε ένα έντονο διπλωματικό παρασκήνιο για αντιμετώπιση των νέων δεδομένων, με την κυβέρνηση να προσφεύγει στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όταν αντιλήφθηκε πως οι παρασκηνιακές κινήσεις δεν έχουν επιφέρει κάποιο αποτέλεσμα.
Αυτός ήταν και ο λόγος σύγκλησης του Εθνικού Συμβουλίου και όχι όπως παρουσιάστηκε δημοσίως πως ήταν αποκλειστικά για τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής την περασμένη Πέμπτη. Μετά την πολύωρη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου ο πρόεδρος χαρακτήρισε άκρως απαράδεκτη την κατάσταση, ενώ το Εθνικό Συμβούλιο κάλεσε την Τουρκία να συμμορφωθεί και να ανακαλέσει την απόφασή της. Η Λευκωσία είχε την πληροφόρηση τα τελευταία εικοσιτετράωρα πως η λεγόμενη «κυβέρνηση» και Άγκυρα θα προχωρούσαν σε άνοιγμα του παραλιακού μετώπου και ελεύθερη πρόσβαση για όλο το κοινό.
Διπλωματική κινητικότητα
Η κυβέρνηση θα καταγγείλει στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, στην Ε.Ε. και σε όλα τα διεθνή φόρα ως μια πράξη που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. και έρχεται σε αντίθεση με τα τελευταία Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η κυβέρνηση προσέφυγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας μετά και τα τελευταία δεδομένα. Θεωρείται, ωστόσο, απομακρυσμένο σενάριο ένα νέο ψήφισμα ή προεδρική δήλωση καθώς για το τελευταίο δεν φέρεται να επιτυγχάνεται ομοφωνία. Από την Δευτέρα πάντως που αναμενόταν να γίνει κίνηση από την Άγκυρα, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας προχώρησε σε διπλωματικές επαφές για αποφυγή ενός τέτοιου ενδεχομένου και ενημέρωση της διεθνούς κοινότητας. Υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τον γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτιέρες, ούτως ώστε να ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις. Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, ο Αντόνιο Γκουτιέρες ξεκαθάρισε πως μετά τις «εκλογές» στα Κατεχόμενα, θα αναλάβει πρωτοβουλία για εκτόνωση της κρίσης. Ζήτησε, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, προσεκτική αντίδραση καθώς, όπως είπε, κάποιοι στοχεύουν στην πυροδότηση του κλίματος. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας επικοινώνησε με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, η οποία όπως είχε αποκαλύψει η «Κ» προχώρησε σε παρασκηνιακές κινήσεις αποκλιμάκωσης της έντασης και διευθέτησης αποχώρησης του «Γιαβούζ». Η κα Μέρκελ φέρεται να επικοινώνησε με τον Τούρκο πρόεδρο χωρίς ωστόσο να υπάρξει καμία αλλαγή θέσης. Έντονη διπλωματική κινητικότητα υπήρξε όπως λέγεται κυρίως από τους Βρετανούς, αλλά και από τις ΗΠΑ, ενώ ο πρόεδρος επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. Διαβήματα έκανε και η Αθήνα, στέλνοντας το μήνυμα στην Άγκυρα πως μία τέτοια εξέλιξη δυσκολεύει τον ελληνοτουρκικό διάλογο.
Το non paper και οι δυσκολίες
Ήδη κυβερνητικές πηγές ξεκαθαρίζουν πως η κίνηση Άγκυρας – Τατάρ δυσκολεύει τις όποιες προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών. Σε αυτό το πλαίσιο τις τελευταίες ώρες κυκλοφόρησε η φημολογία περί non paper της κυπριακής κυβέρνησης στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με το οποίο σημείωνε πως αν ανοίξει την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου αποκλείονται οριστικά οι όποιες προοπτικές συνομιλιών και επίλυσης του Κυπριακού. Ζήτημα το οποίο δεν απέρριψαν κυβερνητικοί κύκλοι. Η Τουρκία, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, θα χρησιμοποιήσει ως αφήγημα πάντως, ότι με αυτή την κίνηση, δεν αλλάζει το καθεστώς της πόλης, ούτε παραβιάζονται τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Το ερώτημα που εγείρεται πάντως, είναι για ποιο λόγο η Άγκυρα εντείνει τις προκλήσεις δεδομένου ότι μέχρι την περασμένη Πέμπτη κέρδισε στη Σύνοδο Κορυφής αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης και συνέχιση των συνομιλιών ανωτάτου επιπέδου στην Ε.Ε. Η εκτίμηση της Λευκωσίας είναι πως η κίνηση αυτή αποτελεί μία προσπάθεια ενίσχυσης του εκλεκτού της Άγκυρας, Ερσίν Τατάρ, ο οποίος βάσει των δημοσκοπήσεων φέρεται να χάνει από τον νυν Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Πέραν τούτου, η κίνηση της Άγκυρας θεωρείται πως είναι μέρος ενός γενικότερου σχεδιασμού εποικισμού των Βαρωσίων. Ήδη όπως έχει αναφέρει και στο παρελθόν η «Κ» υπάρχει η έντονη φημολογία εδώ και καιρό πως ο Τούρκος πρόεδρος υπόσχεται σε μεγάλους εργολάβους που πρόσκεινται στο AKP ότι θα τους προσφέρει την ανοικοδόμηση και ανάπτυξη της πόλης.
