Του Απόστολου Κουρουπάκη
Αυτό το διάστημα και το αμέσως επόμενο αρκετές είναι οι εγχώριες θεατρικές παραγωγές που θα ταξιδέψουν ή ήδη ταξίδεψαν εκτός Κύπρου για σειρά παραστάσεων, καλεσμένες από διεθνή φεστιβάλ και φορείς, αξιοποιώντας διαπροσωπικές καλλιτεχνικές σχέσεις, ή αξιοποιώντας θεσμικά εργαλεία, όπως στην περίπτωση του ΘΟΚ, με τη δράση Εκτός Έδρας. Στην «Κ» μίλησαν σκηνοθέτες και παραγωγοί των παραστάσεων που σήκωσαν αυλαία στο εξωτερικό ή που πρόκειται να το κάνουν. Πιο συγκεκριμένα μας μίλησαν η Μαγδαλένας Ζήρα από τη ΣΕΖΟΝ Γυναίκες, η οποία θα ταξιδέψει τον Ιούνιο στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με την παράσταση «Οι γυναίκες επιστρέφουν», ο Ανδρέας Αραούζος, από την Alpha Square, οι παραστάσεις που σκηνοθέτησε «Το Αρχείο» και «Μια ζωή γερμανική» θα ταξιδέψουν στην Ελλάδα, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, και στο Βερολίνο της Γερμανίας αντίστοιχα, η Αντιγόνη Παπαφιλίππου για την παράσταση του ΘΟΚ «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες», σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Λάρκου, η οποία ταξιδεύει στην Αυστραλία, η Χριστίνα Χριστόφια από το Θέατρο Αντίλογος, για την παράσταση «1964» σε σκηνοθεσία Αλεξίας Παπαλαζάρου, η οποία ταξίδεψε στην Μπράγκα της Πορτογαλία, ο Κώστας Σιλβέστρος για το «Still», μια ιστορία του Σταύρου Σταύρου, σε σκηνοθεσία/χορογραφία Κώστα Σιλβέστρου και Παναγιώτη Τοφή και μουσική του Θοδωρή Οικονόμου, η Εβίτα Ιωάννου για την παράσταση «Πέντε Λεσβίες τρώνε κις», μία συμπαραγωγή του Κέντρου Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ και της Εβίτας Ιωάννου που θα παρουσιαστεί στην Αθήνα, και η Μαρία Μανναρίδου – Καρσερά, για την παράσταση «Φωτεινή» από τη Σόλο για Τρεις, που παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη
Κοινή συνισταμένη όλων είναι η πολύ μεγάλη ανάγκη για περισσότερη στήριξη του κυπριακού θεάτρου από την Πολιτεία, ώστε να γίνει περισσότερο εξωστρεφές, με τις αρμόδιες υπηρεσίες του υφυπουργείου Πολιτισμού ωστόσο να μην είναι εντελώς απούσες. Συνάγεται βέβαια πως η στήριξη θα πρέπει τρόπον τινά να θεσμοθετηθεί και να οργανωθεί. Φυσικά, από τις απαντήσεις των συντελεστών των παραστάσεων γίνεται φανερό πόσο σημαντικό είναι η κυπριακή δημιουργία να είναι εξωστρεφής και να μπορεί να αλληλοτροφοδοτείται από την αλληλεπίδραση με άλλα καλλιτεχνικά τοπία. Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο είναι η ποικιλία των παραγωγών που ταξιδεύουν εκτός Κύπρου, κάτι που δείχνει τη δυναμική και τις δραματουργικές ικανότητες του κυπριακού θεάτρου, ανεξαρτήτως θεατρικού είδους και θεματικής. Αναπόφευκτα, οι συντελεστές της κάθε παραγωγής θα κληθούν να αντιμετωπίσουν διαφορετικά κοινά και καλλιτεχνικά έθη, άρα θα υπάρξει μια ώσμωση ιδεών, που μόνο χρήσιμη μπορεί να είναι.
«Οι γυναίκες επιστρέφουν» σε κείμενο Μαγδαλένας Ζήρα και Νέδης Αντωνιάδη, από το Project ΣΕΖΟΝ Γυναίκες, σε σκηνοθεσία Μαγδαλένας Ζήρα
«Είναι χρήσιμο να ταξιδεύουμε με το έργο μας εκεί όπου θα συναντήσουμε ένα διεθνές κοινό με αξιώσεις και θα έρθουμε και οι ίδιοι/ες σε επαφή με σημαντικά έργα διεθνών δημιουργών, που θα διευρύνουν τους καλλιτεχνικούς μας ορίζοντες».
–Από πού ήλθε η πρόσκληση, πώς προέκυψαν οι παραστάσεις στα θέατρα που θα συμμετάσχετε;
ΜΑΓΔΑΛΕΝΑ ΖΗΡΑ: Η πρόσκληση ήρθε από την καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, μετά από αίτηση της ομάδας μας μέσω του Open Call του φεστιβάλ. Το έργο θα παρουσιαστεί στον χώρο Πειραιώς 260, όπου παρουσιάζονται τα σύγχρονα έργα του φεστιβάλ.
–Πόσο χρήσιμη είναι η εξωθεσμική εξωστρέφεια του κυπριακού δημιουργείν;
ΜΑΓΔΑΛΕΝΑ ΖΗΡΑ: Εξαρτάται από το πλαίσιο, δηλαδή από την ποιότητα, κύρος και επίπεδο του φεστιβάλ ή του θεσμού/διοργάνωσης που φιλοξενεί την κυπριακή δημιουργία. Είναι χρήσιμο να ταξιδεύουμε με το έργο μας εκεί όπου θα συναντήσουμε ένα διεθνές κοινό με αξιώσεις και θα έρθουμε και οι ίδιοι/ες σε επαφή με σημαντικά έργα διεθνών δημιουργών, που θα διευρύνουν τους καλλιτεχνικούς μας ορίζοντες. Είναι επίσης σημαντικό να ταξιδεύουν έργα που εκπροσωπούν επάξια τη χώρα.
–Πώς καλύφθηκε το οικονομικό κομμάτι των παραστάσεων; Είναι αυτό ένας ανασταλτικός παράγοντας;
ΜΑΓΔΑΛΕΝΑ ΖΗΡΑ: Το ίδιο το φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων. Είχαμε επίσης τη συμβολή του υφυπουργείου Πολιτισμού. Όταν όμως πρόκειται για μια περιοδεία που δεν στηρίζεται από ένα μεγάλο φεστιβάλ με ανάλογες οικονομικές δυνατότητες, το οικονομικό κομμάτι, ειδικά όσον αφορά το κόστος του ταξιδιού, σίγουρα μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα. Είναι πολύ δύσκολο να ταξιδέψει το θέατρο, ειδικά από ένα νησί, όπως είναι η Κύπρος. Σε προηγούμενή μας περιοδεία στο εξωτερικό, στο Βρετανικό Μουσείο με την παράσταση «Χίλια Πλοία» το 2020, βασιστήκαμε σε ιδιώτη χορηγό για να καλύψουμε τα έξοδα, λόγω περιορισμένων κονδυλίων των (τότε) Πολιτιστικών Υπηρεσιών. Κι όμως, ήταν μια εξαιρετικά σημαντική διοργάνωση, με μεγάλο κύρος και χιλιάδες κοινού. Θα έπρεπε να ίσως να υπάρχει πρόνοια από τους θεσμούς για να μη χάνονται τέτοιες σημαντικές ευκαιρίες για οικονομικούς λόγους. Προς το παρόν το κονδύλι για κινητικότητα καλλιτεχνών είναι πολύ μικρό.
–Ποιο είναι το αποτύπωμα που προσδοκάτε να αφήσετε;
ΜΑΓΔΑΛΕΝΑ ΖΗΡΑ: Η συμμετοχή μας σε αυτό το φεστιβάλ με ένα θεατρικό έργο-ντοκουμέντο στην κυπριακή διάλεκτο, βασισμένο σε πραγματικές μαρτυρίες και μέσα από γυναικεία οπτική, μας συγκινεί ιδιαίτερα. Για να δημιουργηθεί η παράσταση δούλεψε μια πολυμελής ομάδα Κύπριων δημιουργών για μεγάλο χρονικό διάστημα, πάνω από δύο χρόνια. Έγινε μια κατάδυση στο παρελθόν, στην ιστορία και στη μνήμη. Εξερευνήθηκαν θέματα ταυτότητας, ιστορικής αλήθειας, ατομικής και συλλογικής ευθύνης. Είναι μια παράσταση σύγχρονη, που, αν και βαθιά κυπριακή δημιουργήθηκε με ένα διεθνές, φεστιβαλικό κοινό κατά νου. Προσδοκούμε πως στην Αθήνα θα μοιραστούμε με το κοινό μια διαφορετική εκδοχή της σύγχρονης ιστορίας, κάνοντας ένα ουσιαστικό σχόλιο πάνω σε οικουμενικά θέματα όπως η θέση των γυναικών σε εμπόλεμες ζώνες και ο αποκλεισμός τους από τα κέντρα εξουσίας, μέσα από ένα αυθεντικό δείγμα της σύγχρονης κυπριακής καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Γενικές πληροφορίες
Σκηνοθεσία Μαγδαλένα Ζήρα
Επί σκηνής Νέδη Αντωνιάδη, Σοφία Καλλή, Γιόλα Κλείτου, Ζωή Κυπριανού, Ιωάννα Παπαμιχαλοπούλου, Μαρία Χατζηχριστοδούλου
Στις 15 και 16 Ιουνίου 2023, στην Πειραιώς 260, Αθήνα
«Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες», των Σακελλάριου από τον ΘΟΚ, σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Λάρκου
«Η εξωστρέφεια πρέπει να αποτελεί νευραλγικό πυλώνα της στρατηγικής κάθε καλλιτεχνικού φορέα και οφείλει να στηρίζεται από το κράτος, μέσα από θεσπισμένες πολιτικές και στοχευμένες δράσεις». (φωτ. Π. Μηνά)
–Από πού ήλθε η πρόσκληση, πώς προέκυψαν οι παραστάσεις στα θέατρα που θα συμμετάσχετε;
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Δημιουργώντας τη σκηνή Εκτός Έδρας και με όραμα να επαληθευθεί στην πράξη το τρίτο μέρος της ονομασίας του Οργανισμού (Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου), είχαμε την ευκαιρία το 2020 να έρθουμε απευθείας σε επαφή με κοινότητες εκτός Λευκωσίας – με χαρά είδαμε αυτή την πρωτοβουλία να τυγχάνει μεγάλης, ένθερμης και ειλικρινούς αποδοχής από το κυπριακό κοινό. Αποτιμώντας λοιπόν αυτόν τον θετικό αντίκτυπο, επεκτείναμε το όραμά μας προκειμένου να μπορέσουμε να απευθυνθούμε και πέραν των συνόρων μας, στο απανταχού ελληνόφωνο κοινό. Έγιναν διερευνητικές επαφές με προέδρους των κυπριακών κοινοτήτων σε Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ και Αυστραλία τον Ιούλιο του 2022, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου Κυπρίων της Διασποράς, και προκρίθηκε η επιλογή της Αυστραλίας ως πρώτου σταθμού για την περιοδεία μας.
–Πόσο χρήσιμη είναι η εξωθεσμική εξωστρέφεια του κυπριακού δημιουργείν;
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Κάθε κομμάτι του κυπριακού δημιουργείν, είτε αυτό λέγεται θέατρο, είτε εικαστικά, είτε λογοτεχνία, οφείλει κατά την άποψή μας να έχει διττό προσανατολισμό: να κοιτάζει προς τα μέσα, χωρίς βέβαια να πέφτει στο ολίσθημα του ομφαλοσκοπισμού, και ταυτόχρονα να επιδιώκει την επαφή με το έξω, αναγνωρίζοντας τα οφέλη από την ώσμωση με το διαφορετικό, το οικουμενικό. Παραδείγματα μέσα από την πενηντάχρονη πορεία του ΘΟΚ, με αποτελέσματα συνεργασιών από το εξωτερικό, με προσκλήσεις δημιουργών στην Κύπρο, μόνο θετικό πρόσημο έχουν όταν τα αξιολογήσει κανείς. Κατ’ επέκταση, θεωρούμε ότι η εξωστρέφεια πρέπει να αποτελεί νευραλγικό πυλώνα της στρατηγικής κάθε καλλιτεχνικού φορέα και οφείλει να στηρίζεται από το κράτος, μέσα από θεσπισμένες πολιτικές και στοχευμένες δράσεις.
–Πώς καλύφθηκε το οικονομικό κομμάτι των παραστάσεων; Είναι αυτό ανασταλτικός παράγοντας;
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Όπως γνωρίζετε ο ΘΟΚ λειτουργεί στη βάση ετήσιου προϋπολογισμού που εγκρίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο και ψηφίζεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ως εκ τούτου έγινε πρόβλεψη για το κόστος της περιοδείας του ΘΟΚ στην Αυστραλία, ενώ εξευρέθηκαν και επιπρόσθετες χορηγίες. Σαφώς, σε εποχές λιτότητας όπως η σημερινή, κατά τις οποίες μοιραία ο πολιτισμός έρχεται σε δεύτερη μοίρα, περιοδείες μεγάλων παραγωγών στο εξωτερικό ενδεχομένως να μην είναι εφικτές όσο συχνά θα θέλαμε, ωστόσο είμαστε αισιόδοξοι πως με συνέργιες και ορθό προγραμματισμό μπορούν να πραγματοποιούνται.
–Ποιο είναι το αποτύπωμα που προσδοκάτε να αφήσετε;
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ: Ως ο κρατικός θεατρικός φορέας, ο ΘΟΚ επιδιώκει να συστηθεί στο αδελφό θεατρόφιλο κοινό της ομογένειας, για να δείξει το καλλιτεχνικό στίγμα που άφησε και συνεχίζει να χαράζει – αυτό το στίγμα που διαπνέεται από διάθεση για δημιουργία και προαγωγή του πολιτισμού. Επίσης, επιδιώκει μέσα από την αξιοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης του να δημιουργήσει στέρεες βάσεις, που θα άρουν την απόσταση η οποία χωρίζει την Κύπρο με τους απανταχού αποδήμους, μέσα από ευκαιρίες για κοινές δράσεις πολιτισμού.
Πληροφορίες
Σκηνοθεσία Παναγιώτης Λάρκου
Επί σκηνής Βασίλης Βασιλάκης, Πέτρος Γιωρκάτζης, Μιχάλης Καζάκας, Ηλιάνα Κάκκουρα, Νάγια Τ. Καρακώστα, Μιχάλης Μουστάκας, Ονησίφορος Ονησιφόρου, Βασίλης Χαραλάμπους, Άγγελος Χατζημιχαήλ.
Η παράσταση παρουσιάζεται στο Μπρισμπέιν στο Τhe Greek Club, την Τέταρτη 10 Μαΐου 2023, σε συνεργασία με την Κυπριακή Κοινότητα του Queensland. Στην Αδελαΐδα, στο Woodville Town Hall Theatre, την Τέταρτη 17 Μαΐου 2023, σε συνεργασία με την Κυπριακή Κοινότητα Νοτίου Αυστραλίας και στη Μελβούρνη στο St. John’s College, την Κυριακή 21 Μαΐου 2023, σε συνεργασία με τις Κυπριακές Κοινότητες Μελβούρνης-Βικτώριας, Βορείων Προαστείων Μελβούρνης και Απόστολου Ανδρέα Sunshine.
«Το Αρχείο» του Σάιμον Γουντς, και «Μια ζωή γερμανική» του Κρίστοφερ Χάμπτον, ανεβαίνουν από την Alpha Square, σε σκηνοθεσία Ανδρέα Αραούζου
«Για τον καλλιτέχνη, η εμπειρία τού να παρουσιάζει τη δουλειά του σε άλλη, «ξένη» κοινότητα (αν θέλουμε, μπορούμε να πούμε και «αγορά») είναι μεγάλη ένεση για τη δημιουργικότητά του».
–Από πού ήλθε η πρόσκληση, πώς προέκυψαν οι παραστάσεις στα θέατρα που θα συμμετάσχετε;
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΑΟΥΖΟΣ: Για τον Πειραιά υπήρξε μια ανοικτή συνομιλία τα τελευταία χρόνια με τον καλλιτεχνικό διευθυντή Λευτέρη Γιοβανίδη, ο οποίος έδειξε μεγάλη εμπιστοσύνη στο έργο μου και τον ευχαριστώ. «Το Αρχείο» υπήρξε η ιδανική περίπτωση για να δείξουμε τη δουλειά μας στην Αθήνα, με ένα τέτοιο έργο σε πανελλήνια πρώτη, και φυσικά με αυτό το ντουέτο σε αυτή την υπέροχη σκηνή! Για το «Μια Ζωή Γερμανική», μία συμπατριώτισσά μας που εργάζεται στο Βερολίνο πρότεινε τη συνεργασία στην Πρεσβεία μας στο Βερολίνο, και η Πρέσβειρα, ομολογουμένως, ήθελε πολύ αυτή την παρουσίαση και στήριξε πολύ θερμά την ιδέα. Και στις δύο περιπτώσεις, βέβαια, το ταξίδι δεν θα ήταν καθόλου εφικτό χωρίς την οικονομική στήριξη από το υφυπουργείο Πολιτισμού μας.
–Πόσο χρήσιμη είναι η εξωθεσμική εξωστρέφεια του κυπριακού δημιουργείν;
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΑΟΥΖΟΣ: Χρήσιμο, ρωτάς, και αναρωτιέμαι ποια η χρησιμότητα της τέχνης. Είναι πολυτέλεια η τέχνη μα και αναγκαιότητα. Έτσι το βλέπω εγώ. Για τον καλλιτέχνη, η εμπειρία τού να παρουσιάζει τη δουλειά του σε άλλη, «ξένη» κοινότητα (αν θέλουμε, μπορούμε να πούμε και «αγορά») είναι μεγάλη ένεση για τη δημιουργικότητά του. Για τον θεατή, το να εκτίθεται σε δημιουργίες από άλλες χώρες ή περιοχές ή κουλτούρες είναι πάντα διεύρυνση της ψυχαγωγικής του αναζήτησης, που τη θεωρώ δεδομένη σε έναν θεατρόφιλο.
Για το «Μια Ζωή Γερμανική», μία συμπατριώτισσά μας που εργάζεται στο Βερολίνο πρότεινε τη συνεργασία στην Πρεσβεία μας στο Βερολίνο, και η Πρέσβειρα, ομολογουμένως, ήθελε πολύ αυτή την παρουσίαση και στήριξε πολύ θερμά την ιδέα.
–Πώς καλύφθηκε το οικονομικό κομμάτι των παραστάσεων; Είναι αυτό ανασταλτικός παράγοντας;
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΑΟΥΖΟΣ: Χωρίς την οικονομική στήριξη του υφυπουργείου Πολιτισμού δεν θα γινόταν καθόλου και επ’ ουδενί αυτή η κίνηση. Η οποία στήριξη, σαφώς, δεν είναι στο 100%. Είναι μεγάλη η πιθανότητα το εγχείρημα να βγει και ζημιογόνο. Αλλά μόνο οικονομική ζημιά. Υπάρχει λόγος που σε όλο τον κόσμο οι τέχνες επιχορηγούνται. Μόνο σε ειδικές περιστάσεις μπορούν οι πωλήσεις των τεχνών να καλύψουν τα έξοδά τους, και γι’ αυτό όλες οι κυβερνήσεις φροντίζουν (οφείλουν να το κάνουν) να προσφέρεται τέχνη στους πολίτες. Γιατί είναι ΚΑΙ αναγκαιότητα…
–Ποιο είναι το αποτύπωμα που προσδοκάτε να αφήσετε;
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΑΟΥΖΟΣ: Ότι γίνεται δουλειά σημαντική – στην επιλογή έργων, στην ερμηνευτική ανάλυση, στο σκηνικό αποτέλεσμα. Θέλουμε πάντα οι θεατές μας να γεμίζουν από μια παράσταση και αν αυτό γίνει και εκτός των συνόρων μας, τότε το έργο και ο σκοπός μας γίνονται ακόμα πιο σημαντικά και όμορφα και ωφέλιμα.
Γενικές πληροφορίες
«Το Αρχείο», Σκηνοθεσία Ανδρέας Αραούζος
Επί σκηνής Αννίτα Σαντοριναίου, Βαρνάβας Κυριαζής
«Το Αρχείο», 30 Μαΐου 2023, Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Πειραιάς, Ελλάδα.
«Μια ζωή γερμανική», Σκηνοθεσία Ανδρέας Αραούζος
Επί σκηνής Δέσποινα Μπεμπεδέλη
«Μια ζωή γερμανική», Θέατρο Acker Stadt Palast, Βερολίνο, Γερμανία 20 και 21 Μαΐου 2023.
«1964» του Μιχάλη Παπαδόπουλου, από το Θέατρο Αντίλογος, σε σκηνοθεσία Αλεξίας Παπαλαζάρου
«Οι παραστάσεις μας έχουν ιστορικό πρόσημο με τη συμμετοχή μαζί Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αποτελεί έναν τρόπο διεθνοποίησης της κατάστασης στον τόπο μας και της δικής μας προσπάθειας μέσα από την τέχνη μας να συμβάλουμε στην οικοδόμηση της Ειρήνης και της συνεργασίας ανάμεσα στις κοινότητες της Κύπρου».
–Από πού ήλθε η πρόσκληση, πώς προέκυψαν οι παραστάσεις στα θέατρα που συμμετείχατε;
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ: Η πρόσκληση που λάβαμε για τη συμμετοχή μας στο Διεθνές Φεστιβάλ Mostra Internacional de Teatro στην Braga της Πορτογαλίας, προέκυψε όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ κ. Rui Madeira παρακολούθησε την παράστασή μας τον Οκτώβριο του 2022 στην Κωνσταντινούπολη στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Θεάτρου Μάλτεπε.
–Πόσο χρήσιμη είναι η εξωθεσμική εξωστρέφεια του κυπριακού δημιουργείν;
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ: Η εξωστρέφεια αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική τόσο για εμάς ως καλλιτέχνες σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και σε θεσμικό επίπεδο ως Φορείς, αφού μας προσφέρεται η δυνατότητα ανταλλαγής εμπειριών, ωρίμανσης και δικτύωσης. Ως νησιωτική χώρα και νεαρή σε ηλικία ως κράτος, αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία γιατί η τέχνη δεν είναι αυτοτροφοδοτούμενη αφενός και αφετέρου μπορεί να ανοίξει ορίζοντες συνεργασιών ή και διοργανώσεων αντίστοιχων πρωτοβουλιών στη χώρα μας.
–Πώς καλύφθηκε το οικονομικό κομμάτι των παραστάσεων; Είναι αυτό ένας ανασταλτικός παράγοντας;
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ: Είχαμε την καθοριστική στήριξη της Πολιτείας μέσα από το πρόγραμμα Πολιτισμός για να μπορούμε να ταξιδέψουμε στην Πορτογαλία, που είναι άκρως απαραίτητη. Στο παρελθόν συμμετείχαμε σε Φεστιβάλ με δικούς μας πόρους ή με τη συμβολή και ιδιωτικών χορηγιών, όμως αυτό δεν μπορεί να ισχύσει επ’ άπειρον λόγω της φειδωλής στήριξης του ιδιωτικού τομέα αφενός και των δικών μας οικονομικών δυνατοτήτων που δεν είναι απεριόριστες. Συνεπώς η στήριξη μέσω των προγραμμάτων του υφυπουργείου Πολιτισμού είναι απολύτως αναγκαία και σημαντική.
–Ποιο είναι το αποτύπωμα αφήσατε, τελικά, μέσω της ανατροφοδότησης που πήρατε;
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ: Καταγράφεται τόσο από τους διοργανωτές όσο και από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες ως σημαντική, ειδικότερα λόγω και της φύσης των παραστάσεων που παρουσιάζουμε ως Θέατρο ΑντίΛογος. Επειδή οι παραστάσεις μας έχουν ιστορικό πρόσημο με τη συμμετοχή μαζί Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αποτελεί έναν τρόπο διεθνοποίησης της κατάστασης στον τόπο μας και της δικής μας προσπάθειας μέσα από την τέχνη μας να συμβάλουμε στην οικοδόμηση της Ειρήνης και της συνεργασίας ανάμεσα στις κοινότητες της Κύπρου. Με το πέρας των παραστάσεων προσεγγιστήκαμε τόσο από συναδέλφους των άλλων αποστολών όσο και από θεατές, ρωτώντας μας για την κατάσταση στην Κύπρο και τον τρόπο που λειτουργεί η συνεργασία μας επί σκηνής. Επίσης, θετικά σχόλια λάβαμε για το καλλιτεχνικό επίπεδο των παραγωγών μας, γεγονός που μας χαροποιεί αφενός και αφετέρου μας δίνει κίνητρο για περεταίρω ανάπτυξη και βελτίωση των πολιτιστικών μας προτάσεων. Ιδιαίτερα τιμητική ήταν και η παρουσία του πρέσβη της Κύπρου στην παράσταση κ. Ελπιδοφόρου Οικονόμου, που ταξίδεψε από τη Λισσαβόνα ώστε να παρακολουθήσει την παράσταση μαζί με την οικογένειά του και να πραγματοποιήσει επαφές με τον δήμαρχο της Braga, με στόχο την επέκταση της συνεργασίας.
Γενικές πληροφορίες
Σκηνοθεσία: Αλεξία Παπαλαζάρου
Επί σκηνής: Γιάννα Λευκάτη, Izel Seylani, Μυρσίνη Χριστοδούλου, Χριστίνα Χριστόφια.
Η παράσταση παρουσιάστηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Mostra Internacional de Teatro στην Braga της Πορτογαλίας, στις 3 και 4 Μαΐου 2023. Επίσης, έλαβε μέρος και στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Μάλτεπε στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο του 2022.
Σημειώνουμε ότι «Ο Σπανός τζιαι οι Σαράντα Δράτζιοι» σεσκηνοθεσία Αλεξίας Παπαλαζάρου τον Ιούλιο θα παρουσιαστεί σε σχολεία της παροικίας του Λονδίνου.
«Still», μια ιστορία του Σταύρου Σταύρου, σε σκηνοθεσία/χορογραφία Κώστα Σιλβέστρου και Παναγιώτη Τοφή και μουσική του Θοδωρή Οικονόμου.
«Είναι σημαντικό να ταξιδεύεις, να έρχεσαι σε επαφή με νέους ανθρώπους, να αποκτάς καινούργια ερεθίσματα, να προσαρμόζεσαι σε νέες συνθήκες. Να βλέπουν την παράστασή σου άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο κι εσύ να βλέπεις τις δικές τους».
–Από πού ήλθε η πρόσκληση, πώς προέκυψαν οι παραστάσεις στα θέατρα που συμμετείχατε;
ΚΩΣΤΑΣ ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΣ: Στόχος μας από την πρώτη στιγμή που φανταστήκαμε το «Still» ήταν μια παράσταση που δεν θα περιοριστεί στα γεωγραφικά μας σύνορα. Η ιδέα του Σταύρου Σταύρου για μια παράσταση σε μια γλώσσα που δεν υπάρχει, πιστεύω πως ήταν το πρώτο σημαντικό βήμα για να γίνει ελκυστική η παράστασή μας και σε άλλες χώρες. Μετά την επιτυχημένη πορεία στην Κύπρο, ο Σταύρος άρχισε να κάνει αιτήσεις σε διάφορα φεστιβάλ στο εξωτερικό. Με χαρά είδαμε την πρότασή μας να γίνεται δεκτή από διάφορα σημαντικά φεστιβάλ και έτσι ξεκινήσαμε τα ταξίδια. Παρουσιάζοντας την παράστασή μας σε ένα φεστιβάλ συνήθως υπάρχουν εκεί και εκπρόσωποι άλλων φεστιβάλ άλλων χωρών που μπορεί να μας προσκαλέσουν και στη δική τους χώρα.
–Πόσο χρήσιμη είναι η εξωθεσμική εξωστρέφεια του κυπριακού δημιουργείν;
ΚΩΣΤΑΣ ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΣ: Είναι εξαιρετικά χρήσιμη και σημαντική η εξωστρέφεια. Είναι σημαντικό να ταξιδεύεις, να έρχεσαι σε επαφή με νέους ανθρώπους, να αποκτάς καινούργια ερεθίσματα, να προσαρμόζεσαι σε νέες συνθήκες. Να βλέπουν την παράστασή σου άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο κι εσύ να βλέπεις τις δικές τους. Να συζητάτε για τον τρόπο δουλειάς και να ανταλλάζετε απόψεις.
–Πώς καλύφθηκε το οικονομικό κομμάτι των παραστάσεων; Είναι αυτό ένας ανασταλτικός παράγοντας;
ΚΩΣΤΑΣ ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΣ: Σίγουρα το οικονομικό κομμάτι είναι ένας παράγοντας που μας κρατάει πίσω. Δεν υπάρχει από πίσω μας κάποιος οργανισμός ή χορηγός που αναλαμβάνει την περιοδεία μας στο εξωτερικό. Επιλέγουμε φεστιβάλ που καλύπτουν σίγουρα τη διαμονή και τη διατροφή μας στην κάθε χώρα, κάποια μας δίνουν και ένα πόσο που το μοιραζόμαστε για τις μέρες που είμαστε εκεί. Τα αεροπορικά εισιτήρια καλύπτονται μετά από αιτήσεις στο υφυπουργείο Πολιτισμού και στον Οργανισμό Νεολαίας. Το σίγουρο είναι ότι κανένας μας δεν βγάζει λεφτά απ’ αυτή την ιστορία. Το κάνουμε για την εμπειρία και την χαρά των ταξιδιών. Μόνο κέρδος είναι για μας το γεγονός ότι η παράστασή μας ταξιδεύει και έρχεται σε επαφή με ένα μεγαλύτερο, πολύχρωμο κοινό!
–Ποιο είναι το αποτύπωμα αφήσατε, τελικά, μέσω της ανατροφοδότησης που πήρατε;
ΚΩΣΤΑΣ ΣΙΛΒΕΣΤΡΟΣ: Το αποτύπωμα είναι οι σχέσεις που δημιουργείς σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Στο τελευταίο μας ταξίδι στην Λιθουανία ο ηχολήπτης του δημοτικού θεάτρου εκεί μου είχε προτείνει κάποιες διαφοροποιήσεις στα μικρόφωνα που πίστευε ότι θα έκαναν τον ήχο μας καλύτερο. Εγώ του απάντησα «Φυσικά να δοκιμάσεις ό,τι θέλεις! Σε εμπιστεύομαι». Μου απάντησε ότι είναι σπουδαίο να τον εμπιστεύεται ένας σκηνοθέτης που μόλις έχει έρθει στο θέατρο της χώρας του. Του είπα ότι απ’ όπου κι αν έχω έρθει αυτή τη στιγμή συνεργαζόμαστε για να δώσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα αύριο στο κοινό. Πρέπει να σε εμπιστευτώ και να με εμπιστευτείς πολύ γρήγορα. Αμέσως ένιωσε δημιουργικός, μου έκανε υπέροχες προτάσεις και μας έφτιαξε τον καλύτερο ήχο! Τέτοια πράγματα σίγουρα αφήνουν τα αποτυπώματά τους στη δουλειά σου. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι η θερμή υποδοχή του κοινού. Είναι συγκινητικό το γεγονός ότι η μη υπαρκτή γλώσσα του «Still», μπορεί να μιλήσει οπουδήποτε!
Γενικές πληροφορίες
Σκηνοθεσία-χορογραφία: Κώστας Σιλβέστρος- Παναγιώτης Τοφή
Μουσική σύνθεση/επί σκηνής: Θοδωρής Οικονόμου
Επί σκηνής: Αντρέας Κουτσόφτας, Χριστίνα Παπαδοπούλου, Άντονι Παπαμιχαήλ
Το «STILL!» έκανε πρεμιέρα τον Νοέμβριο του 2021 στο Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας. Συμμετείχε σε σημαντικά φεστιβάλ σε Αρμενία, Τυνησία και Λιθουανία, με την παράσταση να συνεχίζει τη διεθνή της πορεία. Οι επόμενοι σταθμοί της περιοδείας θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα.
«Πέντε Λεσβίες τρώνε κις» των Άντριου Χόμπγκουντ και Ίβαν Λίντερ, μία συμπαραγωγή του Κέντρου Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ και της Εβίτας Ιωάννου, σε σκηνοθεσία Εβίτας Ιωάννου
«Από τις ανεξάρτητες παραγωγές μπορείς να δεις μια ποικιλιομορφία της κυπριακής σκηνής. Τώρα αν αυτό είναι ένα ρίσκο; Είναι τεράστιο. Γιατί πρέπει να είσαι παραγωγός, δημιουργός, μάνατζερ, να κάνεις την προώθηση και άλλα πολλά».
–Από πού ήλθε η πρόσκληση, πώς προέκυψαν οι παραστάσεις στα θέατρα που συμμετείχατε;
ΕΒΙΤΑ ΙΩΑΝΝΟΥ/ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΗΤΕΡ: Μετά από τις 25 sold out παραστάσεις στην Κύπρο, θέλαμε σαν ομάδα να ταξιδέψει το έργο και στην Ελλάδα. Ο κύριος λόγος είναι ότι το έργο γραμμένο από τους Andrew Hobgood και Evan Linder μεταφράστηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά (μτφρ. Άννα Δημητρίου) άρα το να μπορέσει να παρουσιαστεί και στην Αθήνα ήταν σημαντικό για εμάς. Προέκυψε η συζήτηση με το Red Jasper Cabaret Theatre και φυσικά το ενδιαφέρον τους να μας φιλοξενήσουν, θεωρούμε ότι ο χώρος είναι ιδανικός για την παράσταση, γιατί κρατάει το αίσθημα της οικειότητας μεταξύ κοινού και ηθοποιών.
–Πόσο χρήσιμη είναι η εξωθεσμική εξωστρέφεια του κυπριακού δημιουργείν;
ΕΒΙΤΑ ΙΩΑΝΝΟΥ/ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΗΤΕΡ: Δεν ξέρω αν θα υπάρχει άλλη δυνατότητα να παρουσιάσουμε την παράσταση στο πλαίσιο ενός θεσμού ή με τη στήριξή του. Νιώσαμε ότι από την ομάδα εξαρτάται η συνέχεια αυτής της δουλειάς. Αν με ρωτάς πόσο χρήσιμο είναι να παρουσιαστούν δουλειές εκτός κρατικών/θεσμικών πλαισίων, είναι πάρα πολύ. Από τις ανεξάρτητες παραγωγές μπορείς να δεις μια ποικιλιομορφία της κυπριακής σκηνής. Τώρα αν αυτό είναι ένα ρίσκο; Είναι τεράστιο. Γιατί πρέπει να είσαι παραγωγός, δημιουργός, μάνατζερ, να κάνεις την προώθηση και άλλα πολλά.
–Πώς καλύφθηκε το οικονομικό κομμάτι των παραστάσεων; Είναι αυτό ένας ανασταλτικός παράγοντας;
ΕΒΙΤΑ ΙΩΑΝΝΟΥ/ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΗΤΕΡ: Τα ταξιδιωτικά, έξοδα διαμονής και συντήρησης θα καλυφθούν από το υφυπουργείο Πολιτισμού, και ευχαριστούμε πάρα πολύ τη Γεωργία Χόπλαρου για την άμεση ανταπόκρισή της. Αλλά όπως προανέφερα πιο πάνω είναι ένα ρίσκο, και σίγουρα είναι ανασταλτικός παράγοντας, γιατί στο τέλος δεν ξέρεις αν θα μπορείς να πληρώσεις όλα τα έξοδα της παραγωγής. Σημαντικό είναι ότι η ομάδα ήταν πολύ πρόθυμη να κάνει αυτό το βήμα και να δείξουμε τη δουλειά μας.
–Ποιο είναι το αποτύπωμα θέλετε να αφήσετε, τελικά;
–ΕΒΙΤΑ ΙΩΑΝΝΟΥ/ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΗΤΕΡ: Το queer ελεύθερο θέατρο είναι το μέλλον.
Γενικές πληροφορίες
Σκηνοθεσία Εβίτα Ιωάννου
Επί σκηνής Νάγια Αναστασιάδου, Έλενα Καλλινίκου, Λουκία Πιερίδου, Νιόβη Χαραλάμπους και Γιολάντα Χριστοδούλου
Red Jasper Cabaret Theatre, Κεφαλληνίας 18 Αθήνα. Από 12 Μαΐου 2023 έως 20 Μαΐου 2023.
«Φωτεινή», της Ευρυδίκης Περικλέους Παπαδοπούλου, από τη Σόλο για Τρεις, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μανναρίδου-Καρσερά
«Με παραστάσεις εκτός, το κυπριακό θέατρο δηλώνει την παρουσία του, συστήνεται σε ένα άλλο κοινό, αποτυπώνει το στίγμα του σε ένα ευρύτερο πολιτιστικό χάρτη. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να συμβάλλει στην προώθηση του πολιτισμού και της κουλτούρας μας καλλιεργώντας ουσιαστικούς δεσμούς και σχέσεις».
–Από πού ήλθε η πρόσκληση, πώς προέκυψαν οι παραστάσεις στα θέατρα που συμμετείχατε;
ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΝΑΡΙΔΟΥ – ΚΑΡΣΕΡΑ: Η πρόσκληση πρόεκυψε μέσα από την οργάνωση Ημερίδας στο Αρμενικό Πολιτιστικό Κέντρο στη Θεσσαλονίκη για τους Έλληνες και Αρμένιους της Ανατολής, οι οποίοι μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο. Με ακριβώς αυτό το θέμα του έργου «Φωτεινή» της Ευρυδίκης Περικλέους Παπαδοπούλου, η πρόσκληση ήλθε από το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς μέσα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης αφιερωμένων για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
–Πόσο χρήσιμη είναι η εξωθεσμική εξωστρέφεια του κυπριακού δημιουργείν;
ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΝΑΡΙΔΟΥ – ΚΑΡΣΕΡΑ: Οι προσπάθειες που καταβάλλονται από τους Κύπριους δημιουργούς είναι πραγματικά αξιέπαινες, γιατί πολλές φορές πραγματοποιούνται κάτω από αντίξοες συνθήκες. Δεν παύει όμως αυτή η τάση εξωστρέφειας να είναι εξαιρετικά χρήσιμη και εποικοδομητική. Μέσα από αυτές τις εξορμήσεις προβάλλεται το σύγχρονο κυπριακό θέατρο και δη έργα Κύπριων συγγραφέων που έχουν να επιδείξουν σημαντικά δείγματα σύγχρονης κυπριακής γραφής.
–Πώς καλύφθηκε το οικονομικό κομμάτι των παραστάσεων; Είναι αυτό ένας ανασταλτικός παράγοντας;
ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΝΑΡΙΔΟΥ – ΚΑΡΣΕΡΑ: Πάντα το οικονομικό είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την υλοποίηση μιας περιοδείας στο εξωτερικό. Χωρίς την επιχορήγηση είναι ανέφικτο να γίνει κάτι τέτοιο. Στην περίπτωση της «Φωτεινής» το οικονομικό κομμάτι καλύφθηκε από το Τμήμα Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού στο Πρόγραμμα «Πολιτισμός». Αυτό είναι το μόνο πρόγραμμα που μπορεί να καλύψει συμμετοχές κυπριακών παραστάσεων στο εξωτερικό και ίσως θα ήταν καλό να ενισχυθεί ώστε να μπορεί να στηρίζει οικονομικά όσο το δυνατό περισσότερες συμμετοχές.
–Ποιο είναι το αποτύπωμα που αφήσατε, τελικά, μέσω της ανατροφοδότησης που πήρατε;
ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΝΑΡΙΔΟΥ – ΚΑΡΣΕΡΑ: Την παράσταση παρακολούθησαν Αρμένιοι, Πόντιοι, Σμυρνιοί, Κύπριοι, θεατές και από πολλά άλλα μέρη της Μικρασίας, των οποίων η μοίρα του προσφυγικού ελληνισμού τους ενώνει και είναι κοινή. Η «Φωτεινή» άγγιξε ευαίσθητες χορδές: επανέφερε μνήμες χαμένων πατρίδων αλλά και την επιβεβαίωση ότι ο πρόσφυγας, όπου κι αν βρίσκεται, πάντα αγωνίζεται και ελπίζει για ένα καλύτερο μέλλον. Η παρουσία ενός κυπριακού σχήματος στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη», στην καρδιά του Δήμου Καλαμαριάς, που είναι όντως η μάνα του προσφυγικού ελληνισμού, ενίσχυσε τα συναισθήματα αλληλεγγύης και την υπόσχεση για περαιτέρω συνεργασίες και ανταλλαγές. Με παραστάσεις εκτός, το κυπριακό θέατρο δηλώνει την παρουσία του, συστήνεται σε ένα άλλο κοινό, αποτυπώνει το στίγμα του σε ένα ευρύτερο πολιτιστικό χάρτη. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να συμβάλλει στην προώθηση του πολιτισμού και της κουλτούρας μας καλλιεργώντας ουσιαστικούς δεσμούς και σχέσεις. Με μια τόσο πλούσια εγχώρια παραγωγή, οι περιοδείες, οι παρουσιάσεις παραστάσεων, οι συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ, είναι αναγκαίο πλέον να καταστεί θεσμός.
Γενικές πληροφορίες
Σκηνοθεσία Μαρία Μανναρίδου-Καρσερά
Επί σκηνής Μήδεια Χάννα, Ηρόδοτος Μιλτιάδους, Ραφαέλλα Καβάζη και ο μουσικοσυνθέτης Γιώργος Καλογήρου, με δικές του συνθέσεις σε στίχους Ευρυδίκης Περικλέους Παπαδοπούλου
Η παράσταση παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη» την Τρίτη 9 Μαΐου 2023.
