Kathimerini.gr
Του Αιμίλιου Χαρμπή
Εκεί προς τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές εκείνης του 1970, και λίγο πριν η μεγάλη τριπλέτα του νέου αμερικανικού σινεμά (Κόπολα, Σκορσέζε, Σπίλμπεργκ) μπει πραγματικά στο παιχνίδι, μια ομάδα φίλων είχε ξεκινήσει να κάνει τις δικές της ταινίες, μακριά από το τότε χολιγουντιανό κατεστημένο. Στο κέντρο της βρισκόταν ο Μπομπ Ράφελσον, ο σκηνοθέτης και παραγωγός που έφυγε το περασμένο Σάββατο από τη ζωή, σε ηλικία 89 ετών. Η… συμμορία χτύπησε για πρώτη φορά το 1969 με τον ανεπανάληπτο «Ξέγνοιαστο καβαλάρη» του Ντένις Χόπερ, με τους Πίτερ Φόντα και Τζακ Νίκολσον πρωταγωνιστές και τον Μπομπ Ράφελσον στην ομάδα παραγωγής. Ο ίδιος ήταν, βέβαια, ήδη αρκετά γνωστός ως εμπνευστής των Monkees, της εικονικής ροκ μπάντας, οι περιπέτειες της οποίας είχαν γίνει τηλεοπτική σειρά αλλά και (θεοπάλαβη) ταινία με τίτλο «Head» το 1968. Το 1970 πια ο Ράφελσον περνάει ξανά πίσω από την κάμερα για να σκηνοθετήσει το σπουδαιότερο ίσως έργο του. Το «Πέντε εύκολα κομμάτια» έχει επίσης πρωταγωνιστή τον Τζακ Νίκολσον, στον ρόλο ενός ανερχόμενου πιανίστα, ο οποίος παρατάει τα πάντα, προκειμένου να ακολουθήσει τη ζωή του απλού εργάτη στην εξόρυξη πετρελαίου. Μια συγκυρία ωστόσο θα τον φέρει ξανά σε επαφή με τη μεγαλοαστική του οικογένεια και τα πράγματα θα περιπλακούν.
Ο Ράφελσον καταφέρνει να εκφράσει το ελεύθερο, αναρχικό πνεύμα του «Καβαλάρη», μέσα από ένα φιλμ περισσότερο μετρημένο αλλά και βαθύ. Το δε «κοφτό» μοντάζ, που περνάει από τη μια σκηνή στην άλλη δίχως πολλές επεξηγήσεις, σταματάει μόνο σε κάποιες σεκάνς κινηματογραφικής ανθολογίας, σαν εκείνη της μυθικής παραγγελίας του Νίκολσον στο ντάινερ. Οι δυο τους (Ράφελσον και Νίκολσον) συνεργάστηκαν ξανά και ξανά, από το «The King of Marvin Gardens», με τον διάσημο ηθοποιό να δίνει ρεσιτάλ υπό τις οδηγίες του σκηνοθέτη, μέχρι το ριμέικ του «Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές» στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τον ίδιο τον Ράφελσον θα τον ανακαλύψει κανείς πίσω από άλλα κρυφά «διαμαντάκια», σαν την «Τελευταία παράσταση» του Πίτερ Μπογκντάνοβιτς, αλλά και στα πρώτα βήματα των μετέπειτα γιγάντων του Χόλιγουντ που αναφέραμε στην αρχή.
