Kathimerini.gr
«Είμαι επικίνδυνος», του λέει ο Τομ Κρουζ ως Μάβερικ, σε μία από τις πλέον χαρακτηριστικές σκηνές του «Top Gun» (1986), που η φιλοδοξία των δύο νεαρών αεροπόρων εκρήγνυται στα αποδυτήρια – κυριολεκτικά. Ο Βαλ Κίλμερ είχε άνετα τον τρόπο να είναι ο Iceman, το αντίπαλον δέος του Τομ Κρουζ και όχι μια «συνοδευτική» φιγούρα της ταινίας. Ηταν ξανθός, μα όχι όμορφος με τον αψεγάδιαστο τρόπο ενός ζεν πρεμιέ, μια φιγούρα που μπορούσε άνετα να στηρίξει έναν ρόλο του «κακού παιδιού», όχι όμως ενδίδοντας σε μια πιο «καρατερίστικη» κατεύθυνση όπως το έκανε λόγου χάρη ο Κερτ Ράσελ, σκληρός, κουλ αλλά και αστείος όταν οι ρόλοι το απαιτούσαν.
Ο Βαλ Κίλμερ, που έφυγε από τη ζωή στα 65 του από πνευμονία, έχοντας ήδη «σιωπήσει» τα τελευταία χρόνια λόγω του καρκίνου του λάρυγγα που αντιμετώπιζε, δεν έγινε ποτέ ένας Τομ Κρουζ, ένα πρώτης γραμμής «poster boy» που γέμιζε τις αίθουσες με κάθε του ταινία. Ηταν όμως ένας ηθοποιός που, με τις καλές, τις μέτριες, ακόμα και τις κακές του στιγμές, δεν θα μπορούσε να λείπει από το αμερικανικό κινηματογραφικό παζλ των 80s και των 90s και τη mainstream σφαίρα του, που όσοι την έζησαν σε πρώτο χρόνο εξαργυρώνουν στο πρόσωπό του και τα δικά τους χρόνια της αθωότητας.
Από το «Top Secret!» στο «Top Gun»
Γεννημένος το 1959 στο Λος Αντζελες, τα ήσυχα κατά τ’ άλλα πρώτα χρόνια του Βαλ Κίλμερ σημαδεύτηκαν από τον θάνατο του μικρότερου αδερφού του, Γουέσλεϊ, που πνίγηκε σε πισίνα το 1977. Την ίδια περίπου περίοδο, ο δεκαεπτάχρονος Βαλ γράφτηκε στη σχολή Τζούλιαρντ, όπου μοιραζόταν τα μαθήματα υποκριτικής με συμφοιτητές σαν τον Κέβιν Σπέισι.
Τα πρώτα του βήματα έγιναν στο Μπρόντγουεϊ και γρήγορα ήρθε και το ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη, με το σπαρταριστό «Top Secret!» (1984) των Τζιμ Εϊμπραμς και Ντέιβιντ και Τζέρι Ζούκερ, τριάδα-εγγύηση στη σλάπστικ κωμωδία. Ο Βαλ Κίλμερ υποδύεται έναν ροκ εν ρολ τραγουδιστή που επισκέπτεται την Ανατολική Γερμανία και φτάνει να μπλέξει… με τα γεωπολιτικά του ΝΑΤΟ. Το φιζίκ του ήταν αρκετά Ελβις, αλλά μπορούσε συγχρόνως να υποστηρίξει και μια σατιρική εκδοχή του ώστε να αποδώσει την κωμικότητα που μια ταινία των Εϊμπραμς – Ζούκερ απαιτούσε.
Δεν ήταν ο τελευταίος μουσικός ρόλος του Βαλ Κίλμερ, μια και κάμποσα χρόνια αργότερα ο Ολιβερ Στόουν είδε στο πρόσωπό του τον Τζιμ Μόρισον για τη βιογραφία «The Doors» (1991). Υποδυόμενος τον «καταραμένο» frontman των Doors, ο Βαλ Κίλμερ κέρδισε κάποια από τα κολακευτικότερα σχόλια στην καριέρα του, ακόμα και αν οι ευνοϊκές κριτικές δεν ήταν αρκετές για να στείλουν τον Κίλμερ στο τερέν των Οσκαρ. Κατάφερε όμως να μεταμορφωθεί τόσο, που με έναν περίεργο τρόπο δεν θύμιζε μόνο τον Τζιμ Μόρισον, αλλά ήταν σαν να μοιραζόταν και μια φευγαλέα φυσιογνωμική συγγένεια με τον Χιθ Λέτζερ.
Πριν όμως ο Κίλμερ μπει στη δεκαετία του ’90, «έσπασε το καλούπι». Το 1986 ήρθε ο πρώτος του ρόλος σε μεγάλη παραγωγή και αυτή δεν ήταν άλλη από το «Top Gun». Ακόμα και αν αποδείχθηκε αδύνατο να ξεπεράσει τον Τομ Κρουζ, εντός της ταινίας, αλλά και στο εκτόπισμά του στη βιομηχανία, ο Iceman του ήταν ένα τίμιο αντίβαρο σε μία από τις πιο αγαπημένες στιγμές των 80s – αν κρίνουμε από τη θερμή υποδοχή του σίκουελ το 2022.
Batman και Iceman για πάντα
Τα 90s επουδενί δεν υπήρξαν βαρετά για τον Βαλ Κίλμερ. Φωτ.: AP Photo/Chris Pizzello
Θα μπορούσε εύκολα να περιοριστεί σε μια μανιέρα των ωραίων, σκληρών τύπων, αλλά όσο και αν συχνά το ξεχνάμε, στη δεκαετία του ’90 ο Βαλ Κίλμερ ελίχθηκε με σχετική άνεση. Ο Ρότζερ Ιμπερτ υποστήριζε πως «αν υπάρχει κάποιο βραβείο για τον πιο αφανή πρωταγωνιστή της γενιάς του, θα έπρεπε να το πάρει ο Βαλ Κίλμερ».
Σε αυτή τη δεκαετία ο Κίλμερ έγινε ο Τζιμ Μόρισον, όπως προείπαμε, αλλά και ένας πράκτορας του FBI στο «Thunderheart» (1992). Εβαλε το καπέλο του για γουέστερν μονομαχίες στο «Tombstone» (1993), όπου συνάντησε τον Κερτ Ράσελ, τον Σαμ Ελιοτ και τον Μπιλ Πάξτον. Ηταν θέμα χρόνου ο νεαρός τότε Κουέντιν Ταραντίνο να γοητευτεί από την αίγλη του και να τον πάρει στο καστ του «True Romance» (1993), που λίγο πριν από την έκρηξη του «Pulp Fiction» ο Ταραντίνο έγραψε για να σκηνοθετήσει ο Τόνι Σκοτ.
Ο Βαλ Κίλμερ έμελλε να γίνει και αυτός που πήρε τη σκυτάλη από τον Μάικλ Κίτον στο σύμπαν της Γκόθαμ Σίτι. Οσο και αν ένας τέτοιος ρόλος μπορεί να εκτινάξει τις μετοχές ενός ηθοποιού, το «Batman Forever» (1995) αποδείχθηκε τελικά μία από τις πιο αδύναμες κινηματογραφικές στιγμές του franchise, καθώς η παρέα του Βαλ –Μπάτμαν– Κίλμερ, του Τζιμ Κάρεϊ ως Ριντλερ και του «Two Face» Τόμι Λι Τζόουνς, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Τζόελ Σουμάχερ, οδήγησε σε ένα υπερβολικά καρτουνίστικο αποτέλεσμα για να μπορεί να ανταγωνιστεί ευθέως άλλες «Batman» ταινίες, και δη πολλές από αυτές που ακολούθησαν.
Ηρθε όμως η ρελάνς για τον Κίλμερ με το «Heat» το 1997, όπου βρέθηκε δίπλα στον Ρόμπερτ Ντε Νίρο και τον Αλ Πατσίνο. Εγινε μέχρι και ο Μαρκ Τουέιν αρκετά αργότερα (στο «Tom Sawyer and Huckleberry Finn», 2014) και ενώ σταδιακά τη νέα χιλιετία υποχωρούσε από το προσκήνιο, πρόλαβε να δείξει για άλλη μια φορά την κωμική του φλέβα στο «Kiss Kiss Bang Bang» (2005). Το ντοκιμαντέρ «Val» για τη ζωή και την καριέρα του που κυκλοφόρησε το 2021 ήταν σαν να κλείνει και άτυπα τον κύκλο της καριέρας του. Σχεδόν.
Στο τέλος, τέχνη και ζωή συναντήθηκαν για τον Βαλ Κίλμερ. Η τελευταία φορά που τον είδαμε στη μεγάλη οθόνη ήταν σε ένα σύντομο πέρασμά του στο «Top Gun: Maverick». O Iceman αυτή τη φορά δεν μπορούσε να μιλήσει – γιατί και ο Κίλμερ δεν μπορούσε λόγω του καρκίνου του λάρυγγα. Πληκτρολογούσε στον Μάβερικ τη φράση «Ηρθε ώρα να το αφήσουμε», αναφερόμενος στη χρόνια κόντρα τους. Ο Iceman στο τέλος σηκώνεται και ξεπερνάει τον εαυτό του, ψιθυρίζοντας μερικές φράσεις. Ακόμα και αν χρειάστηκε η βοήθεια της ΑΙ, ήταν το «κύκνειο άσμα», πριν η αγκαλιά με τον Τομ Κρουζ ρίξει την αυλαία για πάντα.
