Την προϊστορία της ένδυσης, της κόσμησης και της νηματουργίας, που οδήγησαν στον «εμπολιτισμό» (culturalisation) του ανθρώπινου σώματος, ψηλάφισε το φετινό Παλαιολιθικό Σεμινάριο, την περασμένη βδομάδα, στο Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα (Χαιρεφώντος 14), με τη συμμετοχή κορυφαίων αρχαιολόγων από πανεπιστήμια της Ευρώπης, του Ισραήλ και των ΗΠΑ.
Μέσα από πέντε, ανοιχτές στο κοινό, ομιλίες, που θα πραγματοποιούνται μηνιαίως μέχρι τον Μάιο, το σεμινάριο θα μελετήσει τις παλαιολιθικές ενδυμασίες και την αξιοποίηση του ανθρώπινου σώματος ως εργαλείου έκφρασης της ταυτότητας (θα μιλήσουν σχετικά οι Ολαφ Γιόρις και Φραντσέσκο Ντ’ Ερίκο), τα προϊστορικά κοσμήματα από το σπήλαιο Φράγχθι στην Αργολίδα (Κατρίν Περλές), τις παλαιολιθικές τεχνικές νηματουργίας (Κάρεν Χάρντι) και τη σύνδεση των παλαιολιθικών οικονομιών με τους συμβολισμούς των κοσμημάτων τους (Ντανιέλα Μπαρ-Γιοζέφ Μέιερ). Το σεμινάριο διοργανώνεται από την καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νένα Γαλανίδου και τον προϊστάμενο της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας του ΥΠΠΟ, Ανδρέα Ντάρλα. «Η ένδυση και η κόσμηση», λέει στην «Κ» η κ. Γαλανίδου, «με την υλική τους υπόσταση και τη συνάφειά τους με το ανθρώπινο σώμα, διαχρονικά υπηρετούν κανόνες πολιτισμού και αποτυπώνουν το στίγμα μιας εποχής, την περίσταση και το προσωπικό γούστο ή την απουσία του. Ενίοτε νοηματοδοτείται και το ίδιο το ανθρώπινο σώμα με βάψιμο ή δερματοστιξία, ακόμα και με μόνιμες τροποποιήσεις όπως σκαριφισμό, οδοντική αφαίρεση ή μορφοποίηση ανατομικών στοιχείων.
Αναπαράσταση ενδυμασίας της Παλαιολιθικής Περιόδου
Σε κάθε ιστορική περίοδο το ρούχο, το κόσμημα και το σώμα λειτουργούν ως μέσα μεταφοράς μηνυμάτων και συμβολισμών. Επηρεάζονται από το οικονομικό γίγνεσθαι και αποτυπώνουν πολιτισμικές και τεχνολογικές δυναμικές. Το ρούχο ήταν απαραίτητο μόνο σε ορισμένα γεωγραφικά πλάτη και κλιματικές συνθήκες. Η ένδυση και αργότερα η κόσμηση κάποια στιγμή γίνονται κοινωνική ανάγκη και εξαπλώνονται παντού. Πότε ξεκινούν αυτές οι λειτουργίες και πώς μπορούν να ιχνηλατηθούν αρχαιολογικά; Συνδέονται αποκλειστικά με το είδος μας, Homo sapiens, ή προϋπάρχουν αυτού; Η Παλαιολιθική είναι η μακρά περίοδος της ανθρώπινης προϊστορίας όπου μπορεί να αναζητηθεί η σύλληψη, η γένεση και τα πρώτα χαρακτηριστικά τους».
Ενώ τα ευρήματα των τελευταίων ετών φανερώνουν ότι το ανθρώπινο ρούχο «ξεκινάει τουλάχιστον πριν από 170.000 έτη, περίοδο κατά την οποία ζούσαν στη Γη και άλλα είδη εκτός από το δικό μας».
