Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το Θέατρο Ριάλτο προσκαλεί τον ηθοποιό Γιώργο Κέντρο και τον πιανίστα και συνθέτη Στάθη Άννινο σε ένα αφιέρωμα στον νομπελίστα ποιητή, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από τον θάνατό του, την Κυριακή 28 Νοεμβρίου. Η παράσταση εκκινεί από την ανάγνωση ποιημάτων του Σεφέρη, στην οποία επενεργεί η μουσική αφήγηση, προτρέποντας σε ένα διάλογο μεταξύ ποίησης και μουσικής και διανοίγοντας την προοπτική στον θεατή να βλέπει τις δύο μυθοπλασίες τη μία μέσα στην άλλη. Μια παράσταση την οποία συνθέτουν ποιήματα του Σεφέρη, επιλεγμένα από τις ποιητικές συλλογές Γυμνοπαιδία, Ημερολόγια καταστρώματος Β και Γ και Τρία κρυφά ποιήματα που επενδύονται με τους ήχους του Erik Satie, των Radiohead, των Nirvana και του Στάθη Άννινου. Ο Στάθης Άννινος λέει στην «Κ» ότι η ποίηση του Σεφέρη είναι πολυδιάστατη και άκρως επίκαιρη, γεμάτη συγκινησιακές εικόνες και νοήματα που βρίσκεις μόνο σε μεγάλα έργα τέχνης. «Στην παράσταση, μουσική και λόγος, λειτουργούν ως μια “ψυχή” στο “σώμα” ενός ψηφιδωτού έργου το οποίο αναπτύσσεται και εξελίσσεται συνεχώς στη διάρκειά του».
–Μιλήστε μου γι’ αυτό το μουσικo-ποιητικό πρότζεκτ σας...
–Η παράσταση, πρωτοπαρουσιάστηκε στο ElaiΩnas φεστιβάλ του Γ. Παλαμιώτη και της Φ. Παπαδόδημα, στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2020. Η ιδέα ανήκει στον Γιώργο, ο οποίος, με αφορμή το αφιέρωμα αυτό, με προσκάλεσε να συνεργαστώ με τον Γ. Κέντρο, έναν από τους σημαντικότερους ηθοποιούς θεάτρου της γενιάς του. Όσον αφορά την παράσταση της Κύπρου, σημαντικό ρόλο έπαιξε ο Κύπριος ακαδημαϊκός Μ. Πιερής, ο οποίος συμπλήρωσε την παράσταση με τα «Κυπριακά» ποιήματα του Σεφέρη. Στο θέατρο Ριάλτο, ο Γιώργος Κέντρος θα είναι παρών μέσα από την οθόνη του. Άρα, η αφήγηση μαζί με τη μουσική θα εξελίσσονται με μια κινηματογραφική αίσθηση, οδηγώντας τον θεατή σε μια πολυδιάστατη εμπειρία με τον λόγο του Σεφέρη. Το βίντεο επιμελήθηκε ο Πάνος Ηλιόπουλος στην εικόνα και ο Γιάννης Τούντας επιμελήθηκε τον ήχο του.
–Τι είναι αυτό που έχετε κρατήσει από τη σεφερική ποίηση και ποιο στοιχείο της αναδεικνύετε στη δουλειά αυτή;
–Μιλώντας με αφορμή την συγκεκριμένη παράσταση, θα έλεγα ότι η ποίηση του Σεφέρη είναι πολυδιάστατη και άκρως επίκαιρη, γεμάτη συγκινησιακές εικόνες και νοήματα που βρίσκεις μόνο σε μεγάλα έργα τέχνης. Μιλάει για τη σκληρότητα της ανθρώπινης φύσης, η οποία γεννάει όλα τα δεινά, αλλά και για εκείνους που τα υπερβαίνουν. Ένας τεχνίτης (όπως αποκαλούσε ο ίδιος τον εαυτό του) μπορεί από ένα πολύ σκληρό και δυσπρόσιτο υλικό να δημιουργήσει ένα πολύ όμορφο έργο τέχνης. Αγγίζει υπαρξιακά ερωτήματα που βασανίζουν τον άνθρωπο με έναν γοητευτικό και παράλληλα μυσταγωγικό τρόπο. Ο λόγος του άλλοτε καυστικός και ρεαλιστικός και άλλοτε ονειρώδης στα όρια του μεταφυσικού. Ο Όμηρος, ο Παπαδιαμάντης ή ο Σαίξπηρ κ.ά. σε διαφορετικά πεδία της τέχνης, έκαναν ακριβώς το ίδιο. Ο Σεφέρης αποτελεί μια φωτεινή συνέχεια στην αιωνιότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας που καλύπτει την ανθρώπινη ύπαρξη και τις τέχνες.
–Πώς η μουσική γίνεται δρόμος και διάλογος με τον λόγο;
–Η μουσική και ο λόγος είναι δύο διαφορετικές γλώσσες, οι οποίες όμως συγγενεύουν στενά. Η μουσική χρησιμοποιεί τους ήχους, ενώ η γλώσσα τις λέξεις και φυσικά τον ήχο και την εκφορά του. Oι δύο μαζί εκφράζουν την ανθρώπινη ανάγκη για επικοινωνία και ολοκλήρωση.
–Τι πυροδοτεί μέσα του ένας καλλιτέχνης για να μελοποιήσει μια ποιητική δουλειά;
–Θα ήθελα να σημειώσω ότι αυτό που κάνω στην παράσταση δεν είναι μελοποίηση αλλά μια ζωντανή συνομιλία μέσω των ήχων, με την ποίηση και τον λόγο του Σεφέρη. Θα έλεγα ότι πυροδοτεί τη φαντασία, την ευρηματικότητα και τα αντανακλαστικά μου, παράλληλα κινητοποιώντας τις διαφορετικές μου ιδιότητες εκείνες του εκτελεστή, του συνθέτη, του αυτοσχεδιαστή αλλά και του ακροατή.
–Είναι η μουσική η κρυμμένη ψυχή ενός ποιήματος;
–Στην ποίηση διακρίνει κανείς τη μουσικότητα που προκύπτει μέσα από τις λέξεις, τα σημεία στίξης και τον ρυθμό. Αλλά και ο ήχος κρύβει μέσα του μια ποιητική λειτουργία, η οποία αφηγείται αφαιρετικά, χωρίς να είναι περιγραφική. Στην παράσταση, μουσική και λόγος, λειτουργούν ως μια «ψυχή» στο «σώμα» ενός ψηφιδωτού έργου το οποίο αναπτύσσεται και εξελίσσεται συνεχώς στη διάρκειά του.
–Η μουσική δημιουργία είναι μια βουτιά στην ψυχή;
–Η ψυχή είναι ένας πνευματικός δίαυλος όπου περνάει κάθε δημιουργική διαδικασία για να φτάσει στον υπαρκτό κόσμο. Και αυτό απαιτεί, όσο και ονειρικό κι αν ακούγεται, συνεχή και σκληρή δουλειά με τον εαυτό μας, γιατί παρεμβάλλονται και άλλες δυνάμεις όπως το σώμα και το μυαλό μας. Από την άλλη πλευρά, η ψυχή έχει ανάγκη τη θεραπευτική ιδιότητα της μουσικής, για τον ίδιο ακριβώς τον λόγο. Αυτές οι δύο αιθέριες ποιότητες, όταν καταφέρουν να συναντηθούν, δημιουργούν από κοινού, ένα μαγικό αποτέλεσμα διευρύνοντας την ύπαρξή μας.
–Πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο χώρος και ο χρόνος με την έννοια του τώρα, του χθες, του αύριο, σ’ έναν καλλιτέχνη;
–Στη μουσική ο χρόνος περνάει πολύ γρήγορα, αυτό που έπαιξες τώρα ανήκει ήδη στο παρελθόν και διαδέχεται αυτό που θα έρθει στο τώρα, ώστε κι αυτό με τη σειρά του να γίνει παρελθόν. Ο χώρος, επίσης, δεν είναι υπαρκτός δημιουργείται φαντασιακά και είναι έτσι δομημένος, όπου ο καλλιτέχνης να αισθάνεται απόλυτη ελευθερία. Εν κατακλείδι, πιστεύω ότι υπάρχει μία συνεχής ροή κατά την οποία, ο χωροχρόνος μεταβάλλεται και παρασύρει, στις καλές του στιγμές, κοινό και καλλιτέχνες.
–Πειραματισμοί, αυτοσχεδιασμοί... είναι όλα μέρος του μουσικού παιχνιδιού σας;
–Θεωρώ ότι εμπεριέχουμε όλες τις μουσικές του κόσμου μέσα μας, αρκεί να τις ανακαλύψουμε και να βρούμε ο καθένας μας τον τρόπο του να τις αποκαλύψει. Αυτός είναι ο δικός μου...
–Ποιες είναι οι μουσικές επιρροές σας;
–Επειδή ο κατάλογος θα είναι μακρύς, ενδεικτικά θα πω ότι έχω επιρροές από ένα ευρύ φάσμα της Κλασικής Μουσικής από τη Μπαρόκ μέχρι τη μουσική του 20ου αιώνα. Από την Ροκ μουσική των 60s-80s έως και των 90s-20s. Από την ηλεκτρονική dance και Ambient μουσική όπως επίσης από Έλληνες τραγουδοποιούς και σύνθετες αλλά και φυσικά την παραδοσιακή μας μουσική…
Πληροφορίες
Θέατρο Ριάλτο, Κυριακή 28 Νοεμβρίου, ώρα 8:30 μ.μ.
Εισιτήρια: € 15 / 10, E-ticket: www.rialto.com.cy, Rialto App
Πληροφορίες / Ταμείο: 77 77 77 45
Δευτέρα - Παρασκευή 10:00 - 15:00 και δύο ώρες πριν την έναρξη της παράστασης
