Kathimerini.gr
Οση «χρυσή» και «mid» τηλεόραση και να δούμε, όσοι στη μία ή στην άλλη φάση της ζωής μας ζήσαμε τα εγχώρια τηλεοπτικά 90s κουβαλάμε μια συλλογική αγάπη για όλους εκείνους τους χαρακτήρες των πρώτων μυθοπλαστικών βημάτων της ιδιωτικής τηλεόρασης που μένει εκτός αντικειμενικής αποτίμησης. Αλλοι γκροτέσκοι, άλλοι γραφικοί, όσο εμμονικά δοσμένοι στα χαρακτηριστικά τους και αν αποδείχθηκαν κάποιοι από αυτούς τους ήρωες, ήταν τόσο ψυχωμένοι και απολαυστικοί που ζουν μαζί μας έκτοτε (μα και με όσους τους γνώρισαν στην πορεία).
Ενας τέτοιος ήταν και η Σωσώ Παπαδήμα, ο πλέον αγαπημένος ρόλος της Καίτης Κωνσταντίνου, που έφυγε αθόρυβα στα 61 της χρόνια και πήρε μαζί της αμέτρητους αποχαιρετισμούς συνοδευόμενους από μια ατάκα, ένα βίντεο, ένα screenshot από τον ρόλο της στα «Εγκλήματα». Μια σειρά που, όπως και οι «Απαράδεκτοι» πριν από αυτή, γεννήθηκε από μια θεατρική παρέα (Καίτη Κωνσταντίνου, Κώστας Κόκλας, Υρώ Μανέ, Χρήστος Χατζηπαναγιώτης) και πήρε σάρκα και οστά μέσα από το σενάριο του Λευτέρη Παπαπέτρου.
Θα «χρεώνουμε» για πάντα στη Δήμητρα Παπαδοπούλου το ότι είχε το θάρρος να φτιάξει το πρώτο ελληνικό «sitcom», με λογική και αστεία εφάμιλλα του «Seinfeld», το οποίο παιζόταν την ίδια στιγμή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά και να γράψει τον πρώτο ανοιχτά γκέι χαρακτήρα της ελληνικής τηλεόρασης, τον Γιάννη. «Hold my beer» θα έλεγε βέβαια εδώ ο Λευτέρης Παπαπέτρου, που λίγα χρόνια αργότερα, το 1998, έγραψε μια κωμωδία που Mega και ANT1 τότε δίστασαν αρκετά να αγοράσουν, γιατί τη βρήκαν πολύ προχωρημένη (τελικά προβλήθηκε στον ANT1 για δύο σεζόν, από το 1998 έως το 2000). Αλλωστε οι Ελληνες τηλεθεατές δεν είχαν συνηθίσει να βλέπουν έναν αμφισεξουαλικό πιτσιρικά χασάπη, έναν απασφαλισμένο παππού που σκοπό έχει να τους τρελάνει όλους πριν αποτρελαθεί ή βυθιστεί στο «κακό», μια πόρνη που εργαζόταν κατ’ οίκον, μια ζοφερή σύζυγο που ζούσε και ανέπνεε για να σκοτώσει τον άντρα της που την απατούσε. Πόσω μάλλον όταν αυτοί οι χαρακτήρες συνυπήρχαν στην ίδια σειρά.
Η Ελληνίδα νοικοκυρά βγαλμένη από την «Οικογένεια Ανταμς»
Από όλους αυτούς τους ήρωες, η Σωσώ Παπαδήμα ήταν η φαινομενικά πιο «ξένη» στον Ελληνα τηλεθεατή. Τυπικά ήταν μια νοικοκυρά που είχε παντρευτεί τον χασάπη στο μαγαζί του μπαμπά της, τον επαρχιώτη Αλέκο. Καθόταν σπίτι, μαγείρευε και τα έλεγε με τη φίλη της, την Πέπη. Μόνο που τα νήματα στη Σωσώ ήταν λες και τα κινούσε το αυτόνομο χέρι της «Οικογένειας Ανταμς»: είχε μια όψη γκοθ, δεν έδειχνε την παραμικρή συμπάθεια για κανέναν, έστηνε σατανικές πλεκτάνες και εξαπέλυε τη μία βιτριολική ατάκα μετά την άλλη. Αλλοι χαρακτήρες θα «σκότωναν» να έχουν πει και μόνο μια-δυο από τις ατάκες της, αυτή γεμίζει βιβλίο. Μερικά χρόνια αργότερα, η σατανίστρια Πριοβόλου (Σοφία Μουτίδου) στους «Στάβλους της Εριέτας Ζαΐμη» των Ρήγα – Αποστόλου θα προσπαθούσε λίγο να της μοιάσει.
Η Καίτη Κωνσταντίνου έμοιαζε γεννημένη για αυτόν τον ρόλο – ή τέλος πάντων κατάφερε να του προσδώσει τέτοιο εκτόπισμα που μας έκανε να το πιστεύουμε αυτό. Κονταροχτυπιέται με τον κυρ Αριστείδη για τον πιο σατανικό και πολυμήχανο ρόλο της σειράς –η παρακάτω σκηνή μοιάζει σαν συνάντηση υπερηρωικών κακών στην τελική τους μάχη–, μα τελικά κέρδισε στην κοινή συνείδηση στα σημεία. Και αυτό επειδή χωρούσε μια στόφα εκκεντρική σε ένα σκηνικό τελικά απόλυτα γνώριμο.
«Πλήττω» έλεγε στο τηλέφωνο η Σωσώ και, δίχως ακόμη να το ξέρει, εξέφρασε αυτό που… πλήττει όλη τη γενιά του Ιντερνετ. Αυτή που είναι βουτηγμένη στη δυστοπία του «doom scrolling» και στη ραθυμία του. Γι’ αυτό και όταν οι τηλεοπτικές επαναλήψεις των «Εγκλημάτων» τελείωσαν, η Σωσώ, μαζί με μερικούς ακόμα εγχώριους τηλεοπτικούς χαρακτήρες, συνέχισε να ζει αδιάκοπα ως meme, ως GIF, ως μια πολυμεσική απάντηση-άσος στο μανίκι με την οποία όλοι συνεννοούμαστε και την απολαμβάνουμε. Κατάφερνε άλλωστε να σερβίρει με χιούμορ πράγματα που σε πολλές περιπτώσεις και εμείς έχουμε σκεφτεί, αλλά το φροϋδικό «υπερεγώ» μας δεν μας άφησε να ξεστομίσουμε.
Με μια ποιητική αδεία, ολόκληρα τα «Εγκλήματα» θα μπορούσαν να ιδωθούν σαν μια τηλεοπτική, κωμική εκδοχή του «Possession» (της ταινίας του Αντρέι Ζουλάφσκι): η σταδιακή κατάληψη μιας γυναίκας από το κακό. Ισως τελικά βέβαια να αγαπήσαμε τόσο χαρακτήρες σαν τη Σωσώ, γιατί πίσω από την όποια στερεοτυπική απεικόνιση και υπερβολή τους χαρακτηρίζονταν από το ελάττωμα που τους έκανε ανθρώπινους, σαν εμάς.
Αλλωστε, στο τέλος της σειράς, η ίδια η ειρωνεία της ζωής αποδείχθηκε σατανικότερη της Σωσώς. Και ίσως τελικά την κρατήσαμε κοντά γιατί, δίχως να το γνωρίζουμε, σειρές σαν τα «Εγκλήματα» είναι το μοναδικό πράγμα που συνεχίζουμε να κάνουμε όλοι «μαζί», έστω και χώρια, και καταφέρνουμε να παραμένουμε συμφιλιωμένοι. Ομως αρκετά, γιατί με τόσα καλά λόγια, η Σωσώ σε κάποια γωνιά έχει αρχίσει να πλήττει.
