Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η έκθεση «Χώρα – Ιωάννης Κισσονέργης» στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας ανοίγει για το κοινό στις 17 Μαΐου 2022 και παρουσιάζει τοπιογραφίες της Λευκωσίας, της αγαπημένης γενέτειρας του ζωγράφου Ιωάννη Κισσονέργη. Με αυτή την έκθεση το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας αποτίνει φόρο τιμής στον Λευκωσιάτη Κισσονέργη, τον άνθρωπο που άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην πόλη με τον δικό του τρόπο. Θέλοντας, λοιπόν, κι εμείς να δούμε πώς μία αρχική ιδέα τελικά καταλήγει σε μια ολοκληρωμένη μουσειακή εμπειρία για το κοινό, κατά κάποιο τρόπο τρυπώσαμε στην Αίθουσα Προσωρινών Εκθέσεων του Λεβέντειου Δημοτικού Μουσείου Λευκωσίας για να δούμε τα... «παρασκήνια» της έκθεσης, που μοιάζουν σαν ένα μελίσσι, όπου ο καθένας και η καθεμία έχει τον ρόλο του για το στήσιμο της έκθεσης «Χώρα – Ιωάννης Κισσονέργης». Η «Κ» παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά φωτογραφικά στιγμιότυπα και πλάνα από το στήσιμο της μοναδικής αυτής έκθεσης «Χώρα – Ιωάννης Κισσονέργης» που ζωντανεύει, αναπολεί και νοσταλγεί την αλλοτινή, ρομαντική εικόνα της Λευκωσίας.
Eντοπίστηκαν αρκετά έργα του Ιωάννη Κισσονέργη, που παρουσίαζαν όψεις της Λευκωσίας, περιοχές, δρόμοι, μνημεία και χώροι της πόλης που απεικονίζονται στα έργα του ζωγράφου.
Όπως μας εξηγούν οι άνθρωποι του μουσείου το σκεπτικό της έκθεσης είχε ήδη αρχίσει να σχηματίζεται από το 2020, όταν το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας ολοκλήρωσε και κατάθεσε το πενταετές πρόγραμμά του με στόχο την προβολή της μακραίωνης ιστορίας της πρωτεύουσας και της βιωματικής εμπλοκής του κοινού με αυτήν μέσα από ποικίλα, εναλλακτικά και διαδραστικά επίπεδα επικοινωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα του Μουσείου προέβλεπε επίσης παράλληλες δράσεις και συνεργασίες με τη Λεβέντειο Πινακοθήκη.
Με αφετηρία λοιπόν, το έργο του Κισσονέργη «Άποψη της Λευκωσίας με τον Πενταδάκτυλο στο Βάθος» του Λεβέντειου Δημοτικού Μουσείου Λευκωσίας και μία σειρά από πίνακες λάδια και ακουαρέλες, του Κισσονέργη που δόθηκαν υπό μορφή μακροχρόνιου δανείου στη Λεβέντειο Πινακοθήκη (κατόπιν συμφωνίας με τους κληρονόμους του καλλιτέχνη), οι επιμελήτριες Λουκία Λοΐζου Χατζηγαβριήλ, διευθύντρια της Λεβεντείου Πινακοθήκης και η Μαρία Πατσαλοσαββή έφορος του Λεβέντειου Δημοτικού Λευκωσίας, άρχισαν να συνθέτουν τα πρώτα κομμάτια του παζλ για τη δημιουργία του μεγαλεπήβολου αυτού εγχειρήματος.
Για τον εμπλουτισμό της έκθεσης εντοπίστηκαν αρκετά έργα του Ιωάννη Κισσονέργη, που παρουσίαζαν όψεις της Λευκωσίας, από οργανισμούς και ιδιωτικές συλλογές. Περιοχές, δρόμοι, μνημεία και χώροι της Λευκωσίας από τις ελεύθερες όσο και από τις κατεχόμενες περιοχές, που απεικονίζονται στα έργα του ζωγράφου, ταυτίζονται με τεκμήρια από τη συλλογή καρτ ποστάλ και το πλούσιο υλικό από το Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου.
Ενδιαφέρον έχει ότι η ομάδα του μουσείου που ανέλαβε να οργανώσει την έκθεση θέλησε να περπατήσει τη Λευκωσία, ολόκληρη τη Λευκωσία, τόσο στις ελεύθερες όσο και στις κατεχόμενες περιοχές με σκοπό να εντοπιστούν τα σημεία που ο Ιωάννης Κισσονέργης απαθανάτισε με τα πινέλα του. Έτσι στην έκθεση, ο επισκέπτης μπορεί να δει σύγχρονες φωτογραφίες από τη Λευκωσία του σήμερα που σκιαγραφούν την εξέλιξη της πόλης σε σχέση με την εποχή που την περπάτησε και την έζησε ο Ιωάννης Κισσονέργης, ο γενάρχης της κυπριακής τοπιογραφίας, όπως τολμούν να τον χαρακτηρίσουν οι άνθρωποι του μουσείου.
Όσο αφορά τον τίτλο που οι επιμελητές αποφάσισαν να δώσουν στην έκθεση «Χώρα» (ή Λευκωσία αλλιώς), είναι κατά τη γνώμη μου ένας δεύτερος φόρος τιμής στην Αγνής Μιχαηλίδου, της συγγραφέως του βιβλίου «Χώρα, η παλιά Λευκωσία». Ο σχεδιασμός της ταυτότητας της έκθεσης δημιουργήθηκε από την ομάδα της Appios Creative Studio και παραπέμπει, όπως μου εξηγούν, στη χρωματική παλέτα του Κισσονέργη, ενώ και η γραμματοσειρά του τίτλου προέκυψε με αφορμή την υπογραφή του ζωγράφου.
Οι τρεις ενότητες της έκθεσης
Για την έκθεση έγινε μουσειολογική μελέτη και χωρίζεται σε τρεις βασικές ενότητες: τις γενικές όψεις, τους δρόμους και τα μνημεία της πόλης, οι οποίες αναδεικνύονται μέσα από τον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της Νάγιας Σαββίδου και ο στόχος είναι ο επισκέπτης να αισθανθεί πως περιηγείται στα «καντούνια» της Λευκωσίας. Όλη η ομάδα, υπό τον γενικό συντονισμό της διευθύντριας του Λεβέντειου Δημοτικού Μουσείο Λευκωσίας Δήμητρας Θεοδότου Αναγνωστοπούλου, κατόρθωσε να υλοποιήσει το όλο εγχείρημα. Ιδιαίτερης σημασίας για την υλοποίηση της έκθεσης αποτέλεσε η υποστήριξη των Αντώνη Γεωργίου, Ιωάννη Γεωργίου, Μιχάλη Γεωργίου και Μαρίας Μουσκίδη, των εγγονών του μεγάλου δημιουργού. Σημαντική ήταν επίσης και η συμβολή της οικογένειας της Αγνής Μ. Μιχαηλίδη, που επέτρεψε στο Μουσείο τη δημοσίευση αποσπασμάτων από τη γλαφυρή πένα της.
Τα έργα του καλλιτέχνη μετατρέπονται σε μνήμη και ξεδιπλώνουν την ιστορία της πόλης μας, καλώντας τον επισκέπτη σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χώρο και στον χρόνο. Ευχαριστίες οφείλονται τόσο στη διοίκηση του μουσείου, στις επιμελήτριες της έκθεσης Λουκία Λοΐζου Χατζηγαβριήλ και Μαρία Πατσαλοσαββή, καθώς και στη υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του μουσείου κα Μαργαρίτα Κουνναφή για την πολύτιμη βοήθειά τους.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης Χώρα ─ Ιωάννης Κισσονέργης το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας θα πραγματοποιήσει ειδικές ξεναγήσεις, δημιουργικά εργαστήρια για ενήλικες και παιδιά, καθώς και άλλες εκδηλώσεις. Το κοινό μπορεί να ενημερωθεί για το αναλυτικό πρόγραμμα από την ιστοσελίδα του Μουσείου (leventismuseum.org.cy), όπως και από τις σελίδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (Facebook / Instagram: @leventismuseum).
Διάρκεια έκθεσης: 17 Μαΐου - 30 Οκτωβρίου 2022
Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, Αίθουσα Προσωρινών Εκθέσεων
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή, 10:00-16:30
*Σημείωση για τη χρήση του φωτογραφικού υλικού:
Το φωτογραφικό υλικό παραχωρείται για τους σκοπούς του συγκεκριμένου άρθρου και στο πλαίσιο της προβολής της έκθεσης Χώρα ─ Ιωάννης Κισσονέργης.
