Kathimerini.gr
Του Σάκη Ιωαννίδη
Μπορεί στη φαντασία του μεγάλου γλύπτη Αντόνιο Κανόβα (1757-1822) η Μαγδαληνή να ήταν ξαπλωμένη, αλλά στην πραγματικότητα ήταν αρκετά… κινητική, καθώς η γλυπτική του σύνθεση άλλαξε τόσο πολλά χέρια που, τελικά, χάθηκε για να ξαναβρεθεί μετά δύο αιώνες.
Επειτα από ένα μεγάλο ταξίδι, το γλυπτό του Κανόβα, «Maddalena Giacente», εντοπίστηκε το 2002 στη Βρετανία, αγορασμένο για περίπου 5.000 λίρες, με σκοπό να κοσμεί τον κήπο ενός ζευγαριού. Σήμερα το γλυπτό, που δείχνει τη Μαρία Μαγδαληνή να θρηνεί, βρίσκεται στα χέρια του οίκου Christie’s και ετοιμάζεται να πωληθεί στην πραγματική του τιμή, που εκτιμάται μεταξύ πέντε και οκτώ εκατομμυρίων λιρών.
Το χαμένο γλυπτό είναι ένα από τα τελευταία τεχνουργήματα του Ιταλού γλύπτη πριν από τον θάνατό του, το 1822. Η ιστορία του ξεκινά λίγο νωρίτερα, όταν ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός, λόρδος Λίβερπουλ, ανέθεσε στον καλλιτέχνη, η φήμη του οποίου ξεπερνούσε τα σύνορα της Ιταλίας, τη δημιουργία του. Μετά τον θάνατο του Λίβερπουλ, το 1828, η περιουσία του και μαζί και το γλυπτό πέρασε στον αδελφό του Τσαρλς, κόμη του Λίβερπουλ. Οταν πέθανε και ο Τσαρλς, η «Μαγδαληνή» βγήκε στο σφυρί το 1852 από τον Christie’s, όταν ο οίκος δημοπρασιών είχε ήδη ιστορία 86 ετών.
Για λίγα χρόνια ακόμη, το γλυπτό του Κανόβα παρέμεινε σε χέρια Βρετανών αριστοκρατών μέχρι που το 1920 ο τελευταίος του κάτοχος αναγκάστηκε να πουλήσει την περιουσία του και τη «Maddalena Giacente» σε έναν πλούσιο κατασκευαστή χαλιών, τον σερ Χέρμπερτ Σμιθ, και κάπου εκεί, σύμφωνα με τον ιστορικό του Christie’s, χάνονται τα ίχνη του μαρμάρινου γλυπτού.
Για «θαύμα» έκανε λόγο ο μελετητής του Αντόνιο Κανόβα και πρώην διευθυντής του ομώνυμου μουσείου. «Αυτό το έργο αναζητείται από μελετητές για δεκαετίες και η ανακάλυψή του είναι εξαιρετικά σημαντική για την ιστορία της τέχνης», δήλωσε.
Η «Μαγδαληνή» εμφανίστηκε ξανά τη δεκαετία του ’40 στην κατοχή της ακτιβίστριας Violet van der Elst, η οποία πάλεψε για την κατάργηση της θανατικής ποινής στην Αγγλία. Μέχρι τότε όμως η πραγματική ταυτότητα του γλυπτού είχε ξεχαστεί, και το 1960 πουλήθηκε ξανά, χωρίς ωστόσο να συσχετίζεται με τον Κανόβα. Κάπως έτσι το γλυπτό έφτασε στα χέρια των σημερινών ιδιοκτητών του και βρήκε μια θέση στον κήπο τους, όπως γράφει ο Guardian. Οταν έφτασαν στα αυτιά τους φήμες για την πιθανή καταγωγή του, απευθύνθηκαν σε ειδικούς που πιστοποίησαν την αυθεντικότητά του.
«Η ανακάλυψη του χαμένου αριστουργήματος του Κανόβα είναι κάτι πολύ συναρπαστικό και σημείο-σταθμός στην τριαντάχρονη πορεία μου στον χώρο», υπογράμμισε ο επικεφαλής του διεθνούς τμήματος γλυπτικής του Christie’s, Ντόναλντ Τζόνστον.
Το έργο του Ιταλού καλλιτέχνη θεωρείται το κύκνειο άσμα του ή, τουλάχιστον, ένα από τα δύο καλύτερα έργα του που έχουν μια θέση στον δυτικό κανόνα της γλυπτικής (το άλλο είναι το άγαλμα του μυθικού βασιλιά της αρχαίας Ηλιδας, Ενδυμίωνα). Οι μελετητές του θεωρούν ότι η Μαγδαληνή που θρηνεί ξαπλωμένη είναι το αποκορύφωμα της μελέτης του πάνω στην ανθρώπινη φόρμα και στη χάρη της αδυναμίας.
Το υψηλής αισθητικής έργο θα βγει σε δημοπρασία στις 7 Ιουλίου στο Λονδίνο.
